ေအာက်ေဖာ်ြပပါ ေဆာင်းပါးတွင် တချို့ေသာ အချက်အလက် အနည်းငယ်မှ အပ သမိုင်းအေထာက်အထားေဖာ်ြပချက်များမှာ စံုလင်လှေပသည်။ ဗဟုသုတရေစရန် ေဖာ်ြပရင်း ပိုမိုြပည့်စံုေစရန် မူရင်းစာသားကို မြပုြပင်ပဲ ေအာက်ေြခမှ "မှတ်ချက်၊ ြဖည့်စွက်ချက်" အချို့ ထည့်သွင်းထားပါသည်။
စာရှူသူအေနြဖင့် "ဗမာ"ဟူေသာ ေဝါဟာရသည် ေရှးေကျာက်စာ၊ေပစာ၊ ရာဇဝင်ကျမ်းတို့တွင် မရှိေြကာင်း သတိြပုမိေပလိမ့်မည်။ ေရှးကာလက ြမန်မာလူမျိုးပိုင်ဆိုင်ရာနယ်ေြမကို ြမန်မာြပည်၊ မွန်လူမျိုးပိုင်ဆိုင်ရာနယ်ေြမကို မွန်ြပည်၊ ရခိုင်တို့နယ်ေြမကို ရခိုင်ြပည်၊ ရှမ်းတို့နယ်ကို ရှမ်းြပည်ဟု ေခါ်ေဝါ်ေြကာင်း သိရှိထားပါက စဉ်းစားသံုးသပ်ရာ၌ ပိုမိုလွယ်ကူပါမည်။
ေဆာင်းပါးရှင်က နိုင်ငံအမည်ကို အဓိကထားေသာ်လည်း ဤမှတ်ချက်ရှင်က ြမန်မာလူမျိုးအမည်နှင့် ြပည်ေထာင်စုအမည်ကို အဓိကထားစဉ်းစား၍ အြမင်ကွဲြပားမှုရှိေသာ်လည်း ေဆာင်းပါးရှင်၏ သမိုင်းအချက်အလက်တင်ြပရာ၌ မုသားမပါသည်ကို ေလးစားချီးကျူးမိပါေြကာင်း
“ြမန်မာ” ေဝါဟာရ သမိုင်းေြကာင်း (ေဆာင်းပါးရှင်-ေကျာ်ေဇာေအာင်)
ြမန်မာဟူေသာအသံုးအနှုန်းကို ပုဂံေခတ် ကျန်စစ်သားမင်း(ေအဒီ ၁၀၈၄-၁၁၁၃)လက်ထက် ခရစ်နှစ် ၁၁၀၂ ခုနှစ်တွင် ေရးထိုးခဲ့ေသာ “ကျန်စစ်သားမင်း၏ နန်းတည်ေကျာက်စာ” တွင် “မိရ်မာ” ဟူေသာေဝါဟာ ရသည် ြမန်မာကို ရည်ညွှန်းြခင်းြဖစ်ကာ မည်(မွန်)နှင့် တိရ်စုလ်(ပျူ)ေဝါ ဟာရတို့နှင့်တွဲ၍ ပထမဆံုးအြကိမ် အြဖစ်ေတွ့ရြခင်းြဖစ်သည်။
ထို့ေနာက်ေအဒီ ၁၁၉၀ ြပည့်နှစ် တွင် ေရးထိုးထားသည်ု့ အမတ်ြကီးသိဃင်္သူ ေကျာက်စာတွင် “ြမန်မာပန်တျာ” ဟူ၍ လည်းေကာင်း၊ ခရစ်နှစ် ၁၂၃၅ ခုနှစ်တွင်းေရးထိုးသည့် ရတနာပံု ေကျာက်စာတွင် “ြမန်မာြပည်” ဟူ၍လည်းေကာင်း၊ ခရစ်နှစ် ၁၂၄၂ ခုနှစ်တွင် ေရးထိုးသည့်ဖွားေစာေခါ် မိဖု ရားဖွားေစာေကျာက် စာတွင် “သမိအိုြမန်မာ” ဟူ၍လည်းေကာင်း၊ ခရစ်နှစ် ၁၃၆၃ ခုနှစ်တွင်ေရးထိုးေသာ သက်ေတာ်ရှည် ဘုရားေကျာက်စာတွင် “ြမံမာရွာတိ” ဟူ၍လည်း ေကာင်းေတွ့ရှိရပါ သည်။
ြမန်မာေဝါဟာရ ကို ေကျာက်စာတွင် ြမံမာ၊ ြမံမာြပည်၊ ြမဟ္မ၊ ြမဟ္မာြပည်၊ ြမံမ ြပည်၊ ြမံမ္မာြပည်၊ ြမမ္မဘာသာစသည်ြဖင့် ေြပာင်းလဲေရးထိုးခဲ့ေြကာင်း ေတွ့ရသည်။
ယေန့တိုင် သမိုင်းပညာရှင်များ တညီတညွတ်တည်းလက်ခံ၍ ခိုင်လံုေသချာစိတ်ချရေသာကျာက် စာအေထာက်အထားများအရ ြမန်မာဟူေသာေဝါဟာရကို ပုဂံေခတ်မှ စတင်ေတွ့ရှိ ရြပီး ပုဂံေခတ် ေနာက်ပိုင်းတွင်လည်း ယင်းသို့ပင် ဆက်လက်သံုးနှုန်းခဲ့ြကသည်ကို အထင်အရှားေတွ့ရ သည်။
ထိုသည်ကို ပုဂံေခတ်ေနာက်ပိုင်းတွင်လည်း အင်းဝေခတ် ခရစ်နှစ် ၁၄၈၅ ခုနှစ် တွင် ေရးထိုး သည့်စစ်ကိုင်းရတနာေစတီ ေကျာက်စာတွင် “ဧရာပန်းေရာင်၊ ေပါင်းေလာင်း ချင်း တွင်းြမစ်၊ ေလးစင်းအခံကညွတ်မျှေနေသာ ြကည်းေတာင်ဖျင်မျှ ြမန်မာြပည်” ဟူ၍ လည်းေကာင်း၊ ခရစ်နှစ် ၁၅၀၉ ခုနှစ်တွင် ေရးထိုးသည့် ရတနာဗိမာန်ေကျာက်စာ၌ “ေြမာက်တစ်လွှား ကသုပ ရန္တ၊ ေတာင်ဘက်က တမ္ပဒီပမည်ေသာတိုင်းနှစ်တိ်ုင်း ကိုြကပ်တိုင်ဖံုးအုပ်၊ အာဏာချုပ်လျက် ပိုက် ထုပ်ရိုက် ရာသာသနလတည် ြမံမာြပည်” ဟူ၍ လည်းေကာင်း ေတွ့ရှိရ သည်။
ြမန်မာ စာေပ ေရွှေခတ်ဟု တင်စားေခါ်ေဝါ်ခဲ့သည့် အင်းဝေခတ်တွင် ေကျာက်စာများ၌သာမ က ပျို့စာများ တွင်လည်းေတွ့ရှိနိုင်ေပသည်။
ထိုသည်တို့ကို ေထာက်ရှုြခင်းအားြဖင့် ြမန်မာဟူေသာေဝါဟာရ သည် ေရးနည်းသာကွဲသွားမည်။ ဆိုလိုရင်းအဓိပ္ပာယ်သည် အတူတူပင်ြဖစ်သည်ကို သံုးသပ်ရေပသည် ။ ြမန်မာဟူေသာေဝါဟာရကို ဆက်လက်သံုးစွဲခဲ့ သည်က်ို ေနှာင်းပိုင်းေခတ် များတွင် လည်း ေတွ့နိုင်ေပသည်။
ြမန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဦးဆံုးရာဇဝင်ကျမ်းြဖစ်သည့် အင်းဝေခတ် ေရွှနန်းေကျာ့ရှင် နရပတိ (၁၅၀၁-၁၅၂၇) လက်ထက် ရှင်မဟာသီလဝံသေရးသားြပုစုသည့် ရာဇဝင်ေကျာ်တွင် “ြမန်မာ မင်းဆက်” အေြကာင်းဟု ေခါင်းစဉ်တပ်ထားြပီး စာကိုယ်တွင်လည်း ‘ငါတို့ြမန်မာြပည်’ ဟု သံုးနှံုးထား သည်။
ရာဇဝင်ေကျာ်ေပါ်ထွက်လာြပီး ေနာက်ပိုင်း ဦးကုလား မဟာရာဇဝင်ြကီး၊ တွင်းသင်း ြမန်မာ ရာဇဝင်သစ်၊ ဇတာေတာ်ပံုရာဇဝင်၊ ေစတီယကထာမည်ေသာ ရာဇဝင်ချုပ်၊ မှန်နန်းရာ ဇဝင်ေတာ်ြကီးနှင့် ကုန်းေဘာင်မင်းဆက်မဟာရာဇဝင် တို့တွင်လည်း ‘ြမန်မာ’ အသံုးအနှံုး များြဖင့် ေရးသားထားသည်ကို ေတွ့ရသည်။
မှတ်ချက် ။ ။
ေဆာင်းပါးရှင်သည် ေရှးေဟာင်းစာေပတို့တွင် ေတွ့ရှိရေသာ ြမန်မာေဝါဟာရကို ေဖာ်ြပထားပါသည်။ ထိုအေထာက်အထားတို့တွင် ြမန်မာေဝါဟာရကို လူမျိုးအမည်၊ နိုင်ငံအမည် နှစ်မျိုးစလံုး၌ သံုးစွဲြကေြကာင်း ြဖည့်စွက် အသိေပးအပ်ပါသည်။ "ဗမာ" လူမျိုးဟူ၍ ေရးသားချက် မရှိပါ။
ေရှးရာဇဝင်သမိုင်း၊စာေပမှ ြမန်မာလူမျိုး၊ ြမန်မာြပည် အသံုးအနှုန်းများကို အကျယ်ဖတ်ရှုနိုင်ရန် ဤမှာ တတ်နိုင်သမျှ စုစည်းေပးထားပါသည်။
ြမေစတီ ေကျာက်စာ
လူမျိုးတစ်ရာ့တပါးစာရင်း
ဦးကုလား မဟာရာဇဝင်
တွင်းသင်းြမန်မာရာဇဝင်သစ်
မက္ခရာမင်းသားြကီး၏ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်
ေယာအတွင်းဝန် ဦးဖိုးလှိုင်၏ ရာဇဓမ္မသဂင်္ဟကျမ်း
ေခတ်မှီ ြမန်မာရာဇဝင်အကျဉ်း -အမျိုးသားပညာဝန် ဦးဖိုးကျား
ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း
လွတ်လပ်ေရး ေြကညာစာတမ်း
ြမန်မာ့စွယ်စံုကျမ်း
ေဒါက်တာနိုင်ပန်းလှ၏ ရာဇာဓိရာဇ် အေရးေတာ်ပံုကျမ်း
ကုန်းေဘာင်ရှာပံုေတာ်
ေဒါက်တာသန်းထွန်း-အမိန့်ေတာ်ြပန်တမ်းများ၊ဒုတိယတွဲ
အေလာင်းမင်းတရားြကီး၏ အမိန့်ေတာ်များ - ေဒါက်တာသန်းထွန်း
ြမန်မာအစ (ဦးဖိုးလတ်)
တို့ေသွးချင်းပီပီ - ြမတ်အဖွဲ့ (ြမန်မာ့အသံ) ( ဆက်လက်ေဖာ်ြပမည်)
ေညာင်ရမ်းေခတ်ေနှာင်းပိုင်း ၁၉ ဇူလိုင်လ ၁၇၅၁ ခုနှစ်တွင် ြမန်မာသံအဖွဲ့သည် တရုတ်နိုင် ငံ ေပကျင်း (Beijing) သို့ဆိုက်ေရာက်လာသည်။ သံေတာ်တို့သည် ယခင် မင်မင်းဆက်(၁၃၆၈- ၁၆၄၄) ကာလတွင် ြမန်မာသံအဖွဲ့ေန ထိုင်ခဲ့ဖူးေသာေနရာတွင် ေနရာချထားေပးသည်။ ထိုသံတဲအတွင်းတွင် ေရှးယခင်က ြမန်မာတို့ ေရးထားခဲ့ဖူးေသာ စာရှိေြကာင်း၊ ယင်းတို့အတိုင်း တူေအာင်ေရးရမည်ဟု ဥတည်ဘွားက အမိန့်ေတာ်ရှိ၍ သံတဲအတွင်း တုပေရးရသည်။
ထိုစဉ်အခါ တရုတ်ေနြပည်ေတာ် သို့ေရာက်လာေသာ ြမန်မာသံအဖွဲ့ဝင်များအား တူေအာင်ေရးခိုင်းေသာ ြမန်မာေဝါဟာရများမှာ တရုတ်မင် မင်းဆက်ကာလက တည်ရှိခဲ့ဖူးေသာ ‘ြမန်မာဘာသာသိပ္ပံေကျာင်း’(Mien-tien-Kuan/The Institute of Myanmar Language) မှ ကျန်ရစ်ခဲ့ေသာ “ြမန်မာေဝါဟာရေပါင်းချုပ်”မှ ေဝါဟာရ ြဖစ်ေြကာင်း ထင်ရှားေလသည်။ မင်မင်းဆက်(Ming Dynasty) ကာလက ေရးသားခဲ့ေသာ Mien –tien ေဝါဟာရကို ြကည့်ပါက ယခုေခတ်ြမန်မာကို ေခါ်ေဝါ်ေနေသာ Mian-dian နှင့် ထပ်တူနီးပါး တူညီလျက် ရှိကာ အသံ ထွက်မှာ “ြမိန်ြတိန်”ဟူ၍ရသည်။
ြမန်မာနိုင်ငံသို့ အေနာက်ဥေရာပနိုင်ငံသားများ စတင်ေရာက်ရှိလာြပီးေနာက် ယင်းတို့က ခရီး သွားမှတ်တမ်းများေရးရာတွင် ြမန်မာနိုင်ငံကို (Burmah)၊ ြမန်မာလူမျိုးကို (Burman) ဟု သံုးနှံုး ခဲ့ြကသည်။ သို့ေသာ် ယင်းတို့ေရးသားသည့် မှတ်တမ်းများမှာ အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖစ်၍ ‘ြမန်မာ၊ ဗမာ’ အြငင်းပွားဖွယ်ရာ မရှိေပ။ြဗဟ္မာကို အိန္ဒိယတိုင်းရင်းသားတို့က “ဗရ်ဟ်မာ”ဟုဖတ်ြပီး အဂင်္လိပ်တို့က “ဗာရ်မာ”ဟုဖတ်သည်။ ယင်း ဗာရ်ဟ်မာဟူေသာ အဂင်္လိပ်အေရးမှ တစ််ဆင့်ဗမာဟူ၍ လည်း ေခါ်ေဝါ်သည်ကိုေတွ့ ရြပန် သည်။
ြမန်မာနိုင်ငံသို့ ခရစ်ယာန်သာသနာြပုများလည်း ေရာက်ရှိလာရာ သာသနာြပုရာတွင် ဘာသာ စကား အခက်အခဲရှိလာခဲ့သည်။ ထိုလိုအပ်ချက်ကို ြဖည့်ဆည်းရန် ‘အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်’ ‘ြမန်မာ-အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်’များြပုစုခဲ့ြကသည်။ ထိုသို့ြပုစုရာတွင် အသံထွက်တတ်ရန် အဂင်္လိပ် စာလံုးများကိုလည်း ြမန်မာအသံထွက် ထည့်သွင်းရသကဲ့သို့ ြမန်မာစကားလံုးကိုလည်း ‘အဂင်္လိပ်’ အသံထွက်များ ဖလှယ်ကာထည့်သွင်းြပုစုရသည်။
ေအဒီ ၁၇၇၆ ခုနှစ်တွင် အီတလီနိုင် ငံ ေရာမြမို့တွင် ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝေသာ ကာပန်(Carpan) ၏ (Alphabetum Barmanorum) စာအုပ်တွင်ဘားမား (Burma) ြမန်မာဟု အသံထွက်အမှန်ေဖာ်ြပရမည့်အစား ဘားမား ဟုေဖာ်ြပ ခဲ့သည်။ ထိုနည်းတူ ခရစ်ယာန်သာသနာြပု ပုဂ္ဂိုလ် ယုဒသန်(Jadson)သည် ေအဒီ ၁၈၃၁ ခုနှစ် တွင် ြမန်မာနိ်ုင်ငံသို့ ေရာက်ရှိလာြပီး ြမန်မာစာေပ၊ ြမန်မာစကားကို သင်ယူေလ့လာခဲ့သည်။ ထိုသ်ို့ သင်ယူေလ့လာြပီးေနာက် သူသည် “ြမန်မာ-အဂင်္လိပ်အဘိဓာန်”ကို ြပုစုခဲ့သည်။ ထိုအဘိဓာန်ကို ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပံုနှိပ် ထုတ်ေဝခဲ့သည်။ ထိုအဘိဓာန်တွင်
ြမန်မာ a Burma ြမန်မာလူ
ြမန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း n-Upper Burma
ြမန်မာဘာသာ n-the Burmese Language ဟုအနက်ြပန်ထားသည်။
ထိုသို့နိုင်ငံြခား သားတို့က ြမန်မာ-အဂင်္လိပ်အဘိဓာန်များ ြပုစုခဲ့ြကသကဲ့သို့ မင်းတုန်းမင်း၏ သားေတာ် တစ် ပါးြဖစ်ေသာ မက္ခရာမင်းသားြကီးသည် အဂင်္လိပ်ကုန်သည်များထံမှ အဂင်္လိပ်စာကို သင်ယူေလ့ လာခဲ့ြပီး ၁၈၃၃ ခုနှစ် တွင် “အဂင်္လိပ်-ြမန်မာအဘိဓာန်”ကို စတင်ြပုစုခဲ့ရာ မစ္စတာချာလိန်း (Mr.Charles Lane) က ကူညီတည်းြဖတ်ေပးခဲ့သည်။ ထိုအဘိဓာန်ကို ၁၈၄၂ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိ ယနိ်ုင်ငံ ကလကတ္တားြမို့တွင် စတင် ပံုနှိပ်ထုတ်ေဝခဲ့သည်။
ထိုစာအုပ်၏ အမှာစာကို မက္ခရာမင်း သားြကီးက ြမန်မာဘာသာြဖင့်ေရးြပီး မစ္စတာချာလီလိန်း (Mr. Charles Lane) က အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့ ြပန်ဆိုခဲ့သည်။ ထိုသို့ြပန်ဆိုရာတွင် မက္ခရာမင်းသားြကီးက “ြမန်မာလူမျိုး”ဟု ေရးသည်ကို မစ္စတာချာလိန်း (Mr. Charles Lane) က Burmese People ဟုလည်းေကာင်း၊ “ြမန်မာဘာသာ” ကို Burmese Language ဟုလည်းေကာင်း ြပန်ဆိုထားသည်။
မှတ်ချက်။ ။
ြမန်မာသည် လူမျိုးေလာ? နိုင်ငံေလာဟူ၍ သံုးသပ်ေနြခင်းြဖစ်၍ နိုင်ငံြခားသားတို့၏ အေခါ်အေဝါ် သံုးသပ်မည်မဟုတ်ပါ။ ထို့ေြကာင့် နိုင်ငံြခားသားတို့မှ ေခါ်ေဝါ်ေသာ ြမိန်ြတိန်၊ ဗာရ်ဟ်မာ၊ ဘားမား စေသာအသံထွက်များကို မှတ်ချက်ေပးရန် မရှိပါ။
ပထမ-အဂင်္လိပ် ြမန်မာ အဘိဓာန်ြပုစုသူ မင်းသားြကီးကိုယ်ေတာ်တိုင် အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ ၂ ဘာသာ၌ ကျွမ်းကျင်သူြဖစ်ပါသည်။ အကျယ်သိလိုလျှင် ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာအဘိဓာန်ြပုစုသူ မက္ခရာမင်းသားြကီး (မင်းယုေဝ) တွင်ဖတ်ပါ။
အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ တတိယစစ်ပွဲအြပီးတွင် ြမန်မာတို့သည် အဂင်္လိပ်ကိုလိုနီဘဝ ကျေရာက်ခဲ့ြကသည်။ ကိုလိုနီေခတ်တွင် ြမန်မာတို့အမျိုးသားစိတ်ဓာတ်များ နိုးြကားလာြပီး ၁၉၀၆ ခုနှစ် တွင် ဝိုင်အမ်ဘီေအ(ေခါ်) ဗုဒ္ဓဘာသာကလျာဏယုဝအသင်း (Young Men Buddhist Association/ YMBA) တည်ေထာင်ြပီး အမျိုး၊ ဘာသာ၊ သာသနာအတွက် ေဆာင်ရွက်ခဲ့ြကသည်။ ထိုအသင်းသည် ၁၉၂၀ ြပည့်နှစ်တွင် ြပည်ြမို့တွင် အဌမ အြကိမ်ေြမာက် ကွန်ဖရင့်ကျင်းပြပီး ဝိုင်အမ်ဘီေအဟူေသာ အမည်အစား ဂျီစီဘီေအ (General Council of Burmese Association/ GCBA) ြမန်မာအသင်းချုပ်ြကီးဟု အမည်ေြပာင်းလဲ ခဲ့သည်။
၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် သခင်ဘေသာင်းဦးစီးသည့် တို့ဗမာအစည်း အရံုး ေပါ်ြပီးသည့်ေနာက် ပိ်ုင်း မှစြပီး “ဗမာြပည်/ ဗမာ” စသည့် အသံုးအနှုန်းများ တွင်ကျယ်လာခဲ့ြပန်သည်။ ၁ ေအာက်တိုဘာ ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ဗမာ့ထွက်ရပ်ဂိုဏ်းကို ဖွဲ့စည်းသည်။ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် ဗမာ့လွတ် လပ်ေရးတပ်မေတာ် ဖွဲ့စည်းသည်။ ဂျပန်ေခတ် (၁၉၄၂-၄၅) ခုနှစ်တွင် “ဗမာနိုင်ငံေတာ်၊ ဗမာအမျိုး သား” အသံုးအနှုန်းများ တွင်ကျယ်ခဲ့သည်။
ဂျပန်ေခတ်တွင် ဗမာနိုင်ငံေတာ်အုပ်ချုပ်ေရး၊ စည်းမျဉ်း များ ဥပေဒေရးဆွဲသည်၊၊
ြဖည့်စွက်ချက်။ ။
ြမန်မာဟူေသာ အမည်ကိုသာ စာလံုးေပါင်းသတ်ပံု အမျိုးမျိုးြဖင့် လွန်ခဲ့ေသာ နှစ် ေပါင်း ၉ဝဝခန့်က အစြပု၍ ေကျာက်စာမင်စာတို့တွင် ေတွ့လာခဲ့ရေြကာင်း သိရှိရသည်။ ဗမာဟူ၍ မရှိ။ ရှင်းရှင်းဆိုရလျှင် ဗမာ သည် သခင်ဘေသာင်း ဦးစီးတည်ေထာင်ခဲ့ေသာ တို့ဗမာအစည်းအရံုးသမိုင်း စာမျက်နှာ ၁၃၃နှင့် ၂၁၅တို့တွင် တို့ဗမာဟု အဘယ့်ေြကာင့် သံုးနှုန်းရပံု၊ ဗမာဟူေသာ အသံုးအနှုန်းနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းချက်နှင့် ဗမာြပည််ဟူေသာ အေခါ်အေဝါ်အေပါ် တို့ဗမာ အစည်းအရံုးဝင် သခင်အများစု၏ သေဘာထား ေစတနာကို ေဖာ်ြပထားသည်။
တို့ဗမာ အစည်းအရံုး”ဟူရာ၌ တို့ဗမာြပည်ထဲ၌ရှိေသာ လူမျိုးအားလံုးကို ကိုယ်စားြပုသည့် အဓိပ္ပါယ်ေဖာ်ေဆာင်ြခင်း အထိမ်းအမှတ်အြဖစ် “တို့ဗမာ”ဟု ေခါ်ေဝါ်သံုးနှုန်းြခင်း ြဖစ်သည်။
ြမန်မာဟူေသာစကားမှာ ြမန်မာ၊ မာသည် ဟူေသာ အဓိပါယ်ကို ေဆာင် ေသာ်လည်း နှာသံပါ၍ ေဘာင်ကျဉ်းသည်။ အားနည်းသည်။
ရှမ်း၊ ကရင်၊ ချင်း၊ ကချင်၊ မွန်၊ ရခိုင်၊ ပေလာင်၊ ေတာင်သူ၊ ဆလံု၊ နာဂ၊ ြမန်မာ စေသာ ဗမာတိုင်းရင်းသားအားလံုးကို ြခံု၍ ငံုမိေစရန် “ဗမာ”ဟူေသာ စကားလံုးကို ေရွးသည်။
အသံထွက် မာေကျာ ၍ သံုးစွဲသည်။ တဖန် “ဘ”ကုန်းနှင့် “ဘမာ”ဟု မေရးဘဲ “ဗ”လချိုက်နှင့် ေရးြခင်းမှာလည်း “ဘ”သည် ရံဖန်ရံခါ “ဖ”သံထွက်သ ြဖင့် စိတ်မချရေသာေြကာင့် “ဗ”လချိုက်နှင့် “ဗမာ”ဟု ေရးသည်။ (တို့ဗမာအစည်းအရံုးသမိုင်း၊ ေခတ်သစ်လူငယ်တစုနှင့် တို့ဗမာ ဝါဒအစ၊ စာ ၁၃၃) (ပံု-၁))
ဗမာ ဆိုသည်မှာ (တို့ဗမာ အစည်းအရံုး သမိုင်း စာအုပ်မှ)
အစည်းအရံုးြကီး၏ အမည်ကိုယ်၌က အသင်းဝင်များ၏ အမျိုးသားေရး စိတ်ဓာတ်အယူအဆနှင့် ရည်ရွယ်ချက်တို့သည် ြပိုကွဲခဲ့ေသာေရှးရိုး အမျိုးသားေရး အဖွဲ့အစည်းတို့နှင့် ကွဲြပားြခားနားေြကာင်း၊ ကိုယ်ပိုင်သီးြခား နိုင်ငံေရးသတ်မှတ်ချက် ထူေထာင်ေြကာင်း ထင်ရှားေပသည်။
အမည်တွင် တို့ဗမာ နှင့် အစည်းအရံုး ဟူ၍ နှစ်ပိုင်းပါဝင်ြပီး အေခါ်အေဝါ် နှစ်မျိုးစလံုးသည် အသစ်တီထွင်ထားြခင်း ြဖစ်သည်။
တို့ဗမာဟူေသာ ေဝါဟာရတွင် "တို့" နှင့် "ဗမာ" ပါဝင်၏။
"တို့" ဟူသည် "ငါတို့" ဟု တိုက်ရိုက်အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ စုစည်းမှု၊ စုရံုးမှုသေဘာဆန်သည်။ သခင်ဘေသာင်းသည် အြမင်ကျဉ်းမှုသေဘာကို ေချဖျက်ြပီး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုးတက်ေစရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အသံုးြပုခဲ့ြခင်း ြဖစ်သည်။
"ဗမာ" ဟူေသာ ေဝါဟာရသည် ြမန်မာတို့၏ ရံုးသံုး၊ေကျာင်းသံုး၊စာသံုး၊ေပသံုး ေဝါဟာရ (Formal Term) မဟုတ်ခဲ့ေပ။ တကယ်လည်း "ြမန်မာ"ဟူေသာ ေဝါဟာရကို "ြမန်မာအသင်းချုပ်ြကီး" (ဂျီစီဘီေအ) =General Council of Burmese Associations (GCBA) အမည်တွင် အသံုးြပုထားြပီး ြဖစ်ေပသည်။ သခင်ဘေသာင်းတို့က "ြမန်မာ"ကို အသံေပျာ့သည်ဟု မြကိုက်။ ထို့ေြကာင့် အသံမာေသာ "ဗမာ" ကို ေဝါဟာရအသစ်အြဖစ် တီထွင်သည်။
တို့ဗမာအစည်းအရံုးဖွဲ့ြပီး မြကာမီ ြမန်မာ့အလင်းသတင်းစာ၏ အယ်ဒီတာ ဦးစိန်နှင့် ဝါရင့်အမျိုးသားေရးသမားများက "ဗမာ" ေဝါဟာရအသစ်ကို သံုးြခင်းသည် ရိုးရာြမန်မာေဝါဟာရကို ဖျက်စီးြခင်းြဖစ်သည်ဟုဆိုကာ ရှံု့ချြကသည်။ သူ၏ ြမန်မာ့အလင်းသတင်းစာမှ ြပည်သူများအား လွဲမှားေသာအမည်ရှိ ထိုအဖွဲ့အစည်း၌ မပါဝင်ြကရန် ေဆာ်ဩေရးသားခဲ့သည်။
ဝါရင့်နိုင်ငံေရးသမားြကီး ဦးဘေဖဦးစီးေသာ သူရိယသတင်းစာမှလည်း တို့ဗမာအစည်းအရံုးသတင်းများ ေဖာ်ြပရာတွင် "တို့ဗမာ" အစား "တို့ြမန်မာ" ဟု (၁၉၃၀ နှစ်လယ်အထိ) ေြပာင်းလဲပံုနှိပ်ခဲသည်။
သို့ေသာ် သခင်လူငယ်များက ၎င်းတို့ တီထွင်ေသာ အမည်သစ်ကို မဖျက်သိမ်းေချ။ သခင်လူငယ်များက အမည်သစ်သည် စိတ်ဓာတ်အင်အားကို တတ်ြကွေစသည်ဟု ယံုြကည်ြက၏။ "ဗမာ" ေဝါဟာရသည် ြမန်မာလူမျိုးသာမက မွန်၊ရခိုင်၊ရှမ်း၊ကရင်၊ကချင်၊ချင်းစေသာ တိုင်းရင်းသားေပါင်းစံုကို ကိုယ်စားြပုေြကာင်း သတ်မှတ်ြက၏။
ထို့အြပင် အစည်းအရံုးြကီးကို ထူေထာင်သူ သခင်သိန်းေမာင်က "ြမန်မာ"ဟူေသာ ေဝါဟာရသည် ေရှးရိုးစဉ်လာ ေကျာက်စာ၊ရာဇဝင်များတွင် ေရးသားေဖာ်ြပေသာ (လူနည်းစုတိုင်းရင်းသားများအေပါ် အာဏာလုေချမှုန်းေသာ) လူများစုလူမျိုး ကို ရည်ညွှန်းေြကာင်း၊ လူမျိုးေရး ခွဲြခားဖိနှိပ်မှုသေဘာေဆာင်ေြကာင်း၊ ထို့ေြကာင့် "ဗမာ"ဟူ၍ အစည်းအရံုးအမည်ကို ေရွးချယ်ေြကာင်း ေြပာသည်။
သခင်လူငယ်များ၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်အရ "တို့ဗမာ" ဟူသည် "တို့အားလံုး ဗမာ" ဟု တိုက်ရိုက် အဓိပ္ပာယ်ေဆာင်ြပီး "နိုင်ငံတွင်းေနထိုင်ြကကုန်ေသာ ေသွးစည်းေသာြပည်သူများ" ဟု သွယ်ဝိုက်အဓိပ္ပာယ်ေဆာင်၏။
ထို့အြပင် "အစည်းအရံုး" ဟူေသာအမည်သစ်ကို ေရှးအသံုး "အသင်း၊အဖွဲ့"မှ ခွဲထွက်တီထွင်သည်။
"အသင်း၊အဖွဲ့" ေဝါဟာရသည် လူအချို့၊ အုပ်စုတစုကိုသာ ကိုယ်စားြပုသည်။
"အစည်းအရံုး" ဟူသည် စုစည်းမှု၊ စည်းရံုးမှုဟူေသာ ကျယ်ြပန့်ေသာသေဘာေဆာင်သည်ဟု ဆို၏။
ထိုမျှမက "အတွင်းေရးမှုး"၊ "အမှတ်စဉ်" စေသာ ေဝါဟာရအသစ်များကိုလည်း တီထွင်ခဲ့သည်။
ထို့ေြကာင့် တို့ဗမာအစည်းအရံုးအမည်နာမသည် သူတို့၏ ြပည်သူြပည်သား တိုင်းရင်းသားအားလံုး စည်းလံုးညီညာလိုေသာ သခင်လူငယ်များ၏ ေစတနာဆန္ဒကို ထင်ဟပ်ေဖာ်ြပေနေပသည်။ ေရှးလူြကီးများ၏ ြပိုကွဲခဲ့ေသာ ယခင် ြမန်မာအသင်းချုပ်ြကီး (ဂျီစီဘီေအ) အမည်နှင့် မတူ၊ စကားလံုးတိုင်း၊ေဝါဟာရတိုင်းကို ဂရုတစိုက် တီတွင်ကာ အစည်းအရံုးအသစ် ထူေထာင်ခဲ့ြက၏။
ဥပမာ။
တို့ (စည်းလံုးမှု) vs ြပိုကွဲမှု
ဗမာ vs ြမန်မာ
အစည်းအရံုး vs အသင်း
ထိုကဲ့သို့ ေဝါဟာရအသစ်များ သံုးစွဲြပီး တို့ဗမာအစည်းအရံုးြကီးကို သီးြခားကိုယ်ပိုင် နိုင်ငံေရးလက္ခဏာြဖင့် ထူေထာင်ခဲ့သည်။
(ဦး) ေဇာ်စိုးဝင်း "ြမန်မာအမျိုးသားေရးလှုပ်ရှားမှုတွင် တို့ဗမာအစည်းအရံုး နှင့် သခင်များ ေပါ်ထွန်းလာြခင်းစာတမ်း"
စေနနဂါးနီ ဂျာနယ်မှ အတွဲ ၂ အမှတ် ၂၄ ၊ ၁၉၄၀ နိုဝင်ဘာ ၁၆
ဖက်ဆစ်ဂျပန်ေတာ်လှန်ေရး ြပီးသည့်ေနာက် အဂင်္လိပ်တို့ ြမန်မာနိုင် ငံကို ြပန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်၊၊ ဖဆပလမှ ဦးေဆာင်၍ြမန်မာ့ လွတ်လပ်ေရးရရန် ြကိုးပမ်းခဲ့ရာ ၁၉၄ရခုနှစ်တွင် ြပည်ေထာင်စုြမန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပံုအေြခခံဥပေဒ(The Constitution of Union of Burma)ေရးဆွဲနိ်ုင်ခဲ့သည်။ ၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ြပည်ေထာင်စုြမန်မာနိ်ုင်ငံ (The Union of Burma) ေပါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ ထို့ေနာက် ဖဆပလေခတ်၊ ေတာ်လှန်ေရးေကာင် စီေခတ် စသည့် ေခတ်များ ြဖတ်သန်းလာြပီးေနာက် ၁၉၇၄ခုနှစ်တွင် ြပည်ေထာင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတနိုင်ငံ (The Constitution of Socialist Republic of the Union of Myanmar)ေပါ်ေပါက်လာခဲ့သည်။ထိုဖွဲ့စည်းပံု အေြခခံဥပေဒအရ ြပည်ေထာင်စုဆိုရှယ်လစ် သမ္မတြမန်မာနိ်ုင်ငံ (The Socialist Republic of the Union of Myanmar) ေပါ်ေပါက်လာခဲ့သည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ြမန်မာနိ်ုင်ငံ၏ အေြခအေနများယိုယွင်းလာမှုေြကာင့် ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ဂဂခုနှစ်တွင် နိုင်ငံေတာ်ြငိမ်ဝပ်ပိြပားမှု တည်ေဆာက်ေရးက နိ်ုင်ငံေတာ်တာဝန်ကိုယူခဲ့သည်။ နိ်ုင်ငံေတာ်ြငိမ်ဝပ်ပိြပားမှု တည်ေဆာက်ေရးအဖွဲ့လက်ထက် ၁၈ ဇွန် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံေတာ်အစိုးရက နိ်ုင်ငံေတာ်သီချင်းတွင် ပါဝင်ေသာ “ဗမာ” ဆိုသည့် စကားရပ်ကို တိုင်းရင်းသားအားလံုးကို ရည်ညွှန်းသည့် “ြမန်မာ”ဆိုသည့် စကားရပ်ြဖင့်ြပင်ဆင်ေြပာင်းလဲခဲ့သည်။ ထိုေန့တွင်ပင် နိ်ုင်ငံေတာ်ြငိမ်ဝပ်ပိြပားမှု တည်ေဆာက်ေရးအဖွဲ့ ဥပေဒ ၁၆/၈၉ အရ စကားရပ်များ ေြပာင်းလဲ သတ်မှတ်သည့် ဥပေဒကို ထုတ်ြပန်ခဲ့သည်။ ထိုဥပေဒအရ “Union of Burma” အစား “The Union of Myanmar,”Burma (သို့မဟုတ်) Burman (သို့မဟုတ်) Burmese အစား Myanmar ဆိုသည့်စကားရပ်ကို ထည့််သွင်းရမည့်ြဖစ်သည်။
ြဖည့်စွက်ချက်။ ။
ဗမာ သို့မဟုတ် ြမန်မာ ဟူေသာ အသံုးအနှုန်း အတွက် ြပည်ေထာင်စု ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတ ြမန်မာနိုင်ငံေတာ် ဖွဲ့စည်းပံုအေြခခံ ဥပေဒ နှင့်ပတ်သက်ေသာ အဓိပ္ပါယ် ရှင်းလင်းချက်များ စာတမ်း၊ စာမျက်နှာ ၁၈ ေအာက်ဆံုးပိုဒ်တွင် ေအာက်ပါအတိုင်း ရှင်းလင်းထားပါ သည်။ြပည်ေထာင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတြမန်မာနိုင်ငံေတာ်ဟု ေခါ်ထားြခင်းမှာ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစံုတို့ စုေပါင်းေနထိုင်သည့် ြပည်နယ် နှင့် တိုင်းများ ဖွဲ့စည်းထားေသာ ြပည်ေထာင်စုနိုင်ငံြဖစ်ေြကာင်း၊ သမိုင်းစဉ်တေလျှာက် ေြမှာ်မှန်းခဲ့ြကသည့် ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို ြမဲြမံခိုင်မာစွာ တည်ေဆာက်ကျင့်သံုးသွားမည့် နိုင်ငံြဖစ်ေြကာင်း၊ ဘုရင်စံနစ်ြဖင့် အုပ်စိုးေသာ နိုင်ငံမဟုတ်ဘဲ လုပ်သားြပည်သူတို့ အာဏာပိုင်စိုးေသာ နိုင်ငံြဖစ်ေြကာင်းနှင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများကို သိမ်းကျံုးေပါင်းရံုး၍ ေခါ်ဆိုသည့် ြမန်မာဟူေသာ လူမျိုးများ မှီတင်းေနထိုင်ရာ နိုင်ငံေတာ်ြဖစ်ေြကာင်း ေပါ်လွင်ထင်ရှားေစရန် ြဖစ်သည်။
အထက်ပါစာတွင် တို့ဗမာအစည်းအရံုးက “ဗမာ”ဟူေသာ ေဝါဟာရနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းေဖာ်ြပသလိုမျိုး “ြမန်မာ”ဟူေသာ အ သံုးအနှုန်းအေပါ် ေသချာကျနစွာ အကျိုးသင့်အေြကာင်းသင့် ရှင်းလင်းေဖာ်ြပထားြခင်း မရှိေချ။ ကျင့်သံုးအုပ်ချုပ်မည့်ပံုစံကို မဆီမ ဆိုင် ေဖာ်ြပကာ ဘာ့ေြကာင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ အားလံုးကို ြမန်မာဟု သိမ်းကျံုးေပါင်းရံုးေခါ်ဆိုရေြကာင်း မရှင်းဘဲ ြမန်မာနိုင်ငံဟု ဇွတ်အတင်း ေခါ်ေဝါ်လိုက်ြခင်း သာြဖစ်ေြကာင်း ေတွ့ရှိရမည် ြဖစ်သည်။(တို့ဗမာ အစည်းအရံုး သမိုင်း စာအုပ်မှ)
အချုပ်အားြဖင့်ဆိုလျှင် ပုဂံေခတ်မှ ကုန်းေဘာင်ေခတ်အထိ ြမန်မာ ဟူေသာ ေဝါဟာရသည် နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးကို ရည်ညွှန်းသည်။ သို့ေသာ် ြမန်မာနိုင်ငံသို့ ခရစ်ယာန်သာသနာြပုများနှင့် အေနာက် နိုင်ငံသားများ ေရာက်ရှိလာရာ ြမန်မာနိ်ုင်ငံကို ေခါ်ေဝါ်သံုးစွဲရာတွင် ဘာမားဟု Burmah ဟုသံုး စွဲြပီး ြမန်မာလူမျိုးကို ဘားမင်း Burman ဟုသံုးစွဲခဲ့ြကသည်။ ထို့ေနာက် ၁၉၃၀ ြပည့်နှစ်တွင် တို့ဗမာ အစည်းအရံုး ေပါ်ေပါက်လာေသာအခါ “ဗမာြပည်” ၊“ဗမာ” အသံုးအနှုန်းများ တွင်ကျယ်လာခဲ့ သည်။ သို့ေစကာမူ ြမန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ေရး ရချိန်မှစ၍ နိ်ုင်ငံနှင့်လူမျိုးကို “ြမန်မာ”ဟု တသမတ် တည်း သံုးစွဲခဲ့သည်။
မှတ်ချက်။ ။
မှန်ကန်ပါသည်။ လူမျိုးအမည် "ြမန်မာ" ၊ နိုင်ငံအမည် "ြမန်မာ" ဟု ေရးသားချက်မှာ မှန်ကန်ပါသည်။ သို့ေသာ် ထို့သို့ ြပုလုပ်ြခင်းသည် သင့်ေတာ်ပါ၏ေလာ။
ယခင်က “ြမန်မာ”၊“ဗမာ” မည်သို့ပင် အသံုးအနှုန်းများ ရှိေစကာမူ ယေန့ အချိန်တွင် ပကတိအရှိတရားများနှင့် ကိုက်ညီေသာ ြမန်မာ ဟူသည့် အသံုးအနှုန်းကို တရား ဝင် ေြပာင်းလဲသံုးစွဲေနြပီ ြဖစ်သည်။ထို့ေြကာင့် နိ်ုင်ငံသူ၊နိုင်ငံသားများသည် သမိုင်း အေထာက်အထားခိုင်မာြပီး ပကတိအရှိတရားများနှင့် ကိုက်ညီေသာ “ြမန်မာနိ်ုင်ငံ” “ြမန်မာြပည်သူ”အြဖစ် ဂုဏ် ယူဝင့်ြကွားစွာ တန်ဖိုးထား သံုးစွဲရမည် ြဖစ်ပါေြကာင်း တင်ြပလိုက်ရပါသည််။
((((ယေန့ေခတ်ြပည်သူများ သိရှိထားသင့်ပါသည်.)))
မှတ်ချက်။ ။
နိဂံုးချုပ်တွင် ေဆာင်းပါးရှင် ေကာက်ချက်ချသည်မှာ " ပကတိအရှိတရားများနှင့် ကိုက်ညီေသာေြကာင့်" ဟူ၍ ြပဆိုထားပါသည်။
အရှိတရားမှန်ပါသည်။ သို့ေသာ် ြဖစ်သင့်ေသာ တရား မဟုတ်ပါ။
တိုင်းရင်းသားေပါင်းစံုကို ကိုယ်စားြပုေသာ အမည်သာ ြဖစ်သင့်ပါသည်။
တို့ဗမာမူကို မြကိုက်လျှင် တြခားအမည်သာ ြဖစ်သင့်ပါတယ်။ လူမျိုးတမျိုးအမည်ကို ြပည်ေထာင်စုအမည်မှည့်ေခါ်ြခင်းမှာ မသင့်ေလျာ်ပါ။
မူရင်းေဆာင်းပါး.
Link 1
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်-
တို့ဗမာ အစည်းအရံုး သမိုင်း စာအုပ်
ဗမာ ဆိုသည်မှာ (တို့ဗမာ အစည်းအရံုး သမိုင်း စာအုပ်မှ)
"ဗမာ" အမည်အေပါ် ြမန်မာ့အလင်းဦးစိန်နှင့် သူရိယသတင်းစာဦးဘေဖမှ အြငင်းပွါးမှု
အာဇာနည် အမျိုးသားေခါင်ေဆာင်ြကီး သခင်ြမ ၏ မိန့်ခွန်းများ
0 comments:
Post a Comment