ေဒါ်​ေအာင်ဆန်း​စုြကည် ေြပာတဲ့​ Burma/ Myanmar အသံုး​အနှုန်း​

ဂျပန်နိုင်ငံြမို့​ေတာ် တိုကျိုမှာ ဧြပီ ၁၃ က လူထုပရိသတ်ထဲက တ​ေယာက်က ​ေမး​လို့​ ​ေဒါ်​ေအာင်ဆန်း​စုြကည် ထပ်မံ ရှင်း​လင်း​ခဲ့​တဲ့​ Burma/ Myanmar အသံုး​အနှုန်း​ ကိစ္စ။


ဂျပန်နိုင်ငံ​ေရာက်​​ရှိ​ေနစဉ် ပရိ​သတ်​​တဦး​​​​၏ အေမး​​​​အား​ြပန်လည်​​ေြဖြကား​​သည်​​​အ​သံ​ဖိုင်​​နား​ေထာင်​​ရန်



ဟာဝိုင်ယီတွင်ေြပာြကားခဲ့သည့်​ရုပ်သံ


(၁) စစ်အစိုး​ရက ၁၉၈၉- ၁၉၉၀ မှာ Myanmar လို့​အမည်​ေြပာင်း​ပါတယ်။ Myanmar ဟာ တိုင်း​ရင်း​သား​အား​လံုး​ကို ကိုယ်စား​ြပုတယ်လို့​ ဆိုပါတယ်။ မမှန်ပါဘူး​။

(၂) ြမန်မာဆိုတာ ဗမာလို့​ ​ေခါ်​ေနတဲ့​ လူမျိုး​စု၏ စာ​ေပသံုး​ေဝါဟာရြဖစ်ပါတယ်။ တြခား​လူမျိုး​စု​ေတွကို ကိုယ်စား​မြပုပါဘူး​။

Aung San Suu Kyi speech East-Westcenter HAWAII 25.JANUARY 2013


ဂျာမဏီအဓိပတိ​ေဟာင်း​ ဝီလီယံဘရန့်​ ဆုလက်ခံပွဲ အခမ်း​အနား​တွင် ​ေဒါ်​ေအာင်ဆန်း​စုြကည် မိန့်​ြကား​ေသာ Burma / Myanmar အ​ေြကာင်း​

Burma ​ဟာ ​များ​စွာ​ေသာ ​တိုင်း​ရင်း​သား​လူ​မျိုး​စု​တို့​ရဲ ​ေြမ​ြဖစ်​ပါ​တယ်။ ​လူ​ေတာ်​ေတာ်​များ​များ​က ​ေမး​ြက​ေတာ့ ​ကျ​မ ​ဘာ​ေြကာ​င့် Burma ​လို့ ​သံုး​နံှုး​တယ်​ဆို​တာ ​ရှင်း​ြပ​ဖို့ ​လို​အပ်​ြပီ ​ထင်​ပါ​တယ်။ ၁၉၄၈​မှာ ​ကျ​မ​တို့ ​လွတ်​လပ်​ေရး​ရ​တဲ့ ​အ​ချိန်​မှာ Burma ​ဟု​သာ (​နိုင်​ငံ​တ​ကာ​က) ​သိ​ြက​ပါ​တယ်။ ​နှစ်​ကာ​လ ​ကျ​မ​ေသ​ေသ​ချာ​ချာ ​မ​မှတ်​မိ​ေပ​မ​ယ့် ​အ​နှစ် ၂​ေဝ​ကျာ် ​ဆို​ရှယ်​လစ်​စ​နစ်​အ​တွင်း ၁၉၇၀ -၁၉၈၀ ​ကာ​လ​ေတွ​အ​ထိ ​ကျ​မ​တို့ Burma ​လို့​သာ ​သံုး​စွဲ​ခဲ့​ြက​တာ​ပါ။ ​ဒါ​ေပ​မ​ယ့် ၁၉၈၈​မှာ ​စစ်​အ​စိုး​ရ ​အာ​ဏာ​သိမ်း​ြပီး​ေနာက် ​ေန့​တ​ေန့​မှာ Myanmar ​လို့ ​ေခါ်​ဖို့၊ Burma ​လို့ ​ဆက်​လက် ​မ​သံုး​စွဲ​ဖို့ ​သ​တင်း​စာ​နဲ့ ​နိုင်​ငံ​ပိုင်​အ​သံ​လွှ​င့်​ဌာ​န​က ​ေြက​ညာ​ပါ​တယ်။ ​တ​ရား​ဝင်​ထုတ်​ြပန်​တဲ့ ​ရှင်း​လင်း​ချက်​မှာ Burma ​ဆို​တာ ​ကို​လို​နီ​ေတွ​ရဲ့ ​ဖန်​တီး​ချက်​ြဖစ်​တယ်။ Myanmar ​ဆို​မှ ​သ​ေဘာ​ဝ​ကျ​တဲ့ ​အ​မည်​ြဖစ်​တယ်၊ ​ကျ​မ​တို့ ​နိုင်​ငံ​အ​မည်​ြဖစ်​တယ် ​လို့ ​ေဖာ်​ြပ​ပါ​တယ်။ ​အဲ​ဒါ​ဟာ ​မ​မှန်​ပါ​ဘူး။ ​အ​ရင်​က ​ကျ​မ​ေြပာ​ခဲ့​သ​လို Burma ​ဟာ ​များ​စွာ​ေသာ ​တိုင်း​ရင်း​သား​လူ​မျိုး​စု​တို့​ရဲ ​တိုင်း​ြပည်​ြဖစ်​ပါ​တယ်၊

Burmese ​ဆို​တာ ​အဲ​ဒီ​လူ​မျိုး​စု​ေတွ​ထဲ​က ​တ​စု​သာ​ြဖစ်​တယ်။ Burmese ​ရဲ့ ( ​ြမန်​မာ​လို ) ​စာ​သံုး​ေပ​သံုး​ေဝါ​ဟာ​ရ ​အ​မည်​ဟာ " ​ြမန်​မာ" ​ပါ​ပဲ။ ​အ​မှန်​ေတာ့ " ​ြမန်​မာ" ​ဆို​တာ ​အ​ြကီး​ဆံုး​လူ​မျိုး​စု​တ​စု (Burmese)​ရဲ့ ​စာ​ေပ​သံုး​လူ​မျိုး​အ​မည်​ြဖစ်​တယ်​ဆို​တာ ​ရှင်း​ရှင်း​လင်း​လင်း​သိ​သာ​ပါ​တယ်။ ​ကျ​မ​ဟာ Burmese ​ြဖစ်​ပါ​တယ်။ ​ကျ​မ​ဟာ ​ြမန်​မာ​လူ​မျိုး​ြဖစ်​ပါ​တယ်။ ( ​ရယ်​သံ​များ )

​ကျ​မ ​ြမန်​မာ​စ​ကား​နဲ့ ​ေြပာ​တဲ့ ​အ​ခါ​မှာ ​ကျ​မ​ကိုယ်​ကျ​မ "​ဘာ​မီးစ် " ​လို့ ​တ​ခါ​မှ ​မ​ေြပာ​ဘူး။ ​ကျ​မ​ကိုယ်​ကျ​မ " ​ြမန်​မာ​လူ​မျိုး" ​ပါ​လို့​ပဲ​ေြပာ​ပါ​တယ်။

​ရှင်​တို့​မှာ​လဲ ​ဒီ​လို​ပံု​စံ​မျိး ​ရှိ​မယ်​လို့ ​ကျ​မ​ထင်​ပါ​တယ်။ ​ရှင်​တို့ ​အ​ဂင်္လိပ်​လို ​ေြပာ​ဆို​တဲ့ ​အ​ခါ​မှာ ​ရှင်​တို့​ကိုယ် ​ရှင်​တို့ German ( ​အ​ဂင်္လိပ်​ဘာ​သာ​သုံး) ​လို့​ပဲ ​သုံး​နှုံး​ေလ့​ရှိ​ြပီး Deutsche ( ​ဂျာ​မန်​ဘာ​သာ​သုံး) ​လို့ ​ရည်​ညွန်း​မ​ရှိ​ပါ​ဘူး။ ​ဒါ​ဟာ ​လုံး​ဝ​သ​ဘာ​ဝ​ကျ​ပါ​တယ်။ ​ဒီ​နည်း​အ​တိုင်း​ပဲ ​ြပင်​သစ်​လူ​မျိုး​အား​လုံး​ဟာ ​အ​ဂင်္လိပ်​လို ​ေြပာ​ဆို​တဲ့ ​အ​ခါ​မှာ ​မိ​မိ​ကိုယ် ​မိ​မိ Française ( ​ြပင်​သစ်​ဘာ​သာ​သုံး) ​လို့ ​ေြပာ​ေလ့​နည်း​ပါး​ြပီး French ( ​အ​ဂင်္လိပ်​ဘာ​သာ​သုံး) ​လို့​ပဲ ​သုံး​နှုံး​ေလ့​ရှိ​ပါ​တယ်။

​ဒီ​အ​တိုင်း​ပါ​ပဲ ​ကျ​မ​လဲ ​အ​ဂင်္လိပ်​လို ​ေြပာ​ဆို​တဲ့ ​အ​ခါ​မှာ ​ကျ​မ​နိုင်​ငံ​ကို Burma ​လို့ ​ရည်​ညွန်း​သုံး​စွဲ​ပါ​တယ်။

​ကျ​မ​အ​ေန​နဲ့ ​နိုင်​ငံ​အ​မည်​သစ် Myanmar ( ​အ​ဂင်္လိပ်​ဘာ​သာ​သုံး) ​ကို ​ဆန့်​ကျင်​တာ​က ​ဒါ​ဟာ ​ြပည်​သူ့​ဆ​န္ဒ​သ​ေဘာ​ထား​ကို ​ေတာင်း​ခံ​ြခင်း​မ​ရှိ​ပဲ ​အ​တင်း​အ​ြကပ်​သုံး​ခိုင်း​လို့​ပါ​ပဲ။ ​တ​နည်း​ေြပာ​ရ​ရင် Myanmar ​ဆို​တာ ​ဒီ​မို​က​ေရ​စီ​မ​ကျ​တဲ့ ​ပံု​သ​ဏ္ဌန်​မျိုး​နဲ့ ​ကျ​မ​တို့​ကို ​သတ်​မှတ်​ေပး​လိုက်​တဲ့ ​အ​မည်​ပဲ​ြဖစ်​ပါ​တယ်။ ​ဒီ​လို ​အာ​ဏာ​ရှိ​သူ​ေတွ​က (​သူ​တို့​ဘာ​သာ) ​ဆုံး​ြဖတ်​လိုက်​လိုက်​ြပီး​မှ ​ဒီ​လို​နည်း​နဲ့ ​ကျ​မ​တို့​ကို ​အ​သိ​ေပး​ခဲ့​တယ်။

​ကဲ...၊ ​ကျ​မ​က​ေတာ့ ​တိုင်း​ြပည်​ကို ( ​အ​ဂင်္လိပ်​ဘာ​သာ​သုံး​အ​ေန​နဲ့ ) Burma ​လို့​ပဲ ​ဆက်​လက်​ေခါ်​ပါ​မယ်။ ( ​လက်​ခုပ်​သံ​များ) ​ဒါ​ေပ​မ​ယ့် ​ဒီ​မို​က​ေရ​စီ​ကို ​ယံု​ြကည်​သူ​တ​ဦး​ြဖစ်​တဲ့​အ​ေလျှာက် ​လူ​တိုင်း​ဟာ ​ကျ​မ​တို့​တိုင်း​ြပည်​ကို Burma ​လို့​ေခါ်​မ​လား၊ Myanmar ​လို့​ေခါ်​မ​လား​ဆို​တာ ​မိ​မိ​တို့ ​ကိုယ်​တိုင်​ေရွး​ချယ်​နိုင်​ပါ​တယ်။ ​ရှင်​တို့ ​သ​ေဘာ​ဆ​န္ဒ​အ​ရ ​ြဖစ်​မယ်၊ ​တ​ဦး​တ​ေယာက်​က ​အ​တင်း​အ​ြကပ်​ခိုင်း​တာ​မျိုး ​မ​ဟုတ်​ဘူး​ဆို​ရင် ​ကျ​မ ​နှစ်​မျိုး​စ​လုံး​ကို ​လက်​ခံ​နိုင်​ပါ​တယ်။

Daw Aung San Suu Kyi's speech receiving Willy Brandt prize

Burma is a land of many ethnic nationalities. Now I think at this point I must explain my use of Burma because many people have asked me about this. When we became independent in 1948, we were known as Burma. I can't quite remember exact years which is how much important I put on it, but during 20 years of Burma Socialist program party I think somewhere 1970 or 1980 we can continue to use Burma. But after Military regime took over 1988, one day it is announced in newspaper and on state radio that our country would here forth be known internationally as Myanmar and no longer as Burma.

The official explanation given to us was that Burma was a colonial invention , Myanmar was a nature name. It was our name for our country. This is of course it's not true as I said earlier Burma is a country of many ethnic nationalities and Burmese is just one of this ethnic nationalities.

The literally name for Burmese is Myanmar.In fact, the name Myanmar is simply literally name of one particular ethnic group, the biggest ethnic group, the Burmese, I am Burmese. Now I am all Myanmar. When I say in Burmese, I never refer to us as Burmese.

I refer to us as Myanmar.I think the same way when you say in English, you refer to yourself as German rather than Deutsche. That is perfectly natural. All French say that French rather than Française when you speak English. In same way, when I speak English, I refer to our country as Burma.

The main reason why I object to new name Myanmar is because it is imposed on our country without following the will of our people. In another words, Myanmar is a name given to us entirely undemocratic fashion.

This was decided by those in power. It is how we are going to be known.

So, I can continue to refer to my country as Burma. But as somebody who believe in democracy, everyone of you may decide for yourself whether to refer to my country as Burma or Myanmar. Both are equally acceptable to me if you use it out of your own free will and not because because somebody has force you to use that name so.

@receiving Willy Brandt prize - 11-04-2014

ြမန်မာ / ဗမာနှင့်​​ နိုင်ငံ​​​ေတာ်အမည်

ြမန်မာ "ြမန်မာ" ဟူ​ေသာ အက္ခရာ​ေရး​ထံုး​သည် "လူမျိုး​အမည်၊​ နိုင်ငံအမည်" အြဖစ် ပုဂံ​ေခတ်​ေကျာက်စာများ​မှ စတင်၍ လွတ်လပ်​ေရး​ကာလ အထိ တစဉ်တဆက်တည်း​ ​ေရး​သား​ခဲ့​သည်။ အရပ်သံုး​စကား​ အြဖစ် "ဗမာ" ဟု ​ေြပာဆို​ေခါ်​ေဝါ်​ေနြကသည်လည်း​ ရှိ၏။ မြငင်း​ဆိုပါ။ သို့​ေသာ် အက္ခရာ​ေရး​ထံုး​၊​ ထီး​သံုး​နန်း​သံုး​ (ရံုး​သံုး​) သည် "ြမန်မာလူမျိုး​၊​ ြမန်မာနိုင်ငံ" သာ ရှိ၏။

"ဗမာ" ဟူ၍ စာတတ်​ေပတတ် ပုဂ္ဂိုလ်၊​မူး​မတ် အစိုး​ရမင်း​များ​က မသံုး​ြက၊​ မ​ေရး​ြက။ "ဗမာ" ဟူသည် ြဗဏ္မာမှ ဆင်း​သက်​ေကာင်း​ ဆင်း​သက်နိုင်မည်။ သို့​ေသာ် ြမန်မာစာ​ေပဟု မား​မား​မတ်မတ်​ေပါ်လာ​ေသာ အ​ေနာ်ရထာပုဂံ​ေခတ်မှ စတင်၍ "ြမန်မာလူမျိုး​၊​ ြမန်မာနိုင်ငံ"သာလျှင် အက္ခရာ​ေရး​ထံုး​၊​ ရံုး​သံုး​ (ဝါ) ထီး​နန်း​သံုး​ြဖစ်သည်။

သီ​ေပါမင်း​ပါ​ေတာ်မူသည်အထိ တိုင်း​ရင်း​သား​အား​လံုး​ ပါဝင်​ေသာအမည်ကို မည်သည့်​ဘုရင်မှ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်​ဆို သတ်မှတ်​ေပး​သွား​ြခင်း​မရှိ။ ြမန်မာြပည်၊​ ရှမ်း​ြပည်၊​ ရခိုင်ြပည်ဟူ​ေသာ လူမျိုး​အမည်ကိုသာ နိုင်ငံအမည် သတ်မှတ်ခဲ့​ြကသည်။

​ေရှး​က လူမျိုး​တမျိုး​တည်း​ ​ေနထိုင်ြပီး​ တထီး​တနန်း​ မင်း​အစိုး​ရရှိ​ေသာ သီး​ြခား​ နယ်​ေြမကို ရှမ်း​ြပည်၊​ မွန်ြပည်၊​ ရခိုင်ြပည်ဟု သတ်မှတ်ြကသည်။ ထိုစဉ်က တိုင်း​ရင်း​သား​ဟူ​ေသာ သတ်မှတ်ချက်မရှိ။ လူမျိုး​ (၁၀၁)ပါး​ စသည်ြဖင့်​ လူမျိုး​သတ်မှတ်ချက်သာရှိ၏။

ထိုလူမျိုး​တမျိုး​က တြခား​လူမျိုး​၏ နယ်​ေြမကို သိမ်း​ပိုက်​ေသာအခါလည်း​ရှိသည်။ ထိုအခါ စစ်နိုင်လူမျိုး​၏ အမည်ကို နိုင်ငံ၏ အမည်အြဖစ် ​ေယဘုယျ သိမ်း​ြကံုး​ သတ်မှတ်​ေခါ်​ေဝါ်ြက​ေသာ်လည်း​ ရှမ်း​ြပည်၊​ မွန်ြပည်၊​ ရခိုင်ြပည်ဟူ​ေသာ အမည်ကို ပယ်ဖျက်ြခင်း​မရှိ​ေြခ။ ထိုကာလတွင် ြပည်နယ်ခွဲ သတ်မှတ်မှုမရှိ။




သက္ကရာဇ် ၈၁၇ ရခိုင်ဘုရင် ဘ​​ေစာြဖူမင်း​​ လက်ထက် အမတ်ြကီး​​ ဘဒူမင်း​​ညို၏ ရခိုင်မင်း​​သမီး​​ ဧချင်း​​ ​​ေခါ် ​​ေမာက်​​ေတာ် ဧချင်း​​



၁၇၉၉ ထုတ် Francis Buchanan ​ေရး​သား​သည့်​ "A Comparative Vocabulary of Some of the Languages Spoken in the Burma Empire " စာအုပ်

ဗမာ

လူမျိုး​အား​လံုး​ပါဝင်​ေရး​ မူဝါဒ နှင့်​ အမည်သစ် သတ်မှတ်မှုမှာ ၁၉၃ဝတွင် ​ေရှး​ရိုး​စဉ်လာမှ ခွဲထွက်ြပီး​ စည်း​လံုး​မှုတည်​ေဆာက်လို​ေသာ ပညာတတ်လူငယ်တစုမှ စတင်ြကိုး​စား​ခဲ့​သည်။ လူထုပွဲတခုတွင် "ဒို့​ဗမာ" ဟု ဟစ်​ေြကွး​သံြကား​ြပီး​ ထိုအမည်သစ် စိတ်ကူး​ရလာြကသည်။

အသစ်အဆန်း​ရှာ​ေဖွမည့်​အစား​ နှုတ်ကျိုး​ေန​ေသာ ထိုအာ​ေမဒိဋ်သံကို ြပည်သူအား​လံုး​၏အမည်သစ် အြဖစ် သတ်မှတ်ရန် ဆံုး​ြဖတ်ြကသည်။ ြပည်သူအား​လံုး​ဆိုသည်မှာ (ယ​ေန့​သတ်မှတ်​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​များ​ သာမက) တြပည်လံုး​ရှိ ြပည်သူအား​လံုး​ကို ရည်ရွယ်သည်။လူမျိုး​ ခွဲြခား​မှုမရှိ။

"ဗမာ" ဟူ​ေသာ အရပ်သံုး​စကား​ကို ထီး​သံုး​နန်း​သံုး​ (ရံုး​သံုး​) အြဖစ် နိုင်ငံ​ေရး​ရည်ရွယ်ြဖင့်​ ြပည်သူ့​အမည်သစ်အြဖစ် သတ်မှတ်ြကြခင်း​ြဖစ်သည်။ ယ​ေန့​ေခတ် "ပဲခူး​"ကို "ပဂိုး​" အြဖစ် ပံုနှိပ်လျှင် သတ်ပံုမှား​သည်ဟု ​ေဝဖန်ြကလိမ့်​မည်။ ထို​ေခတ်တွင်လည်း​ ​ေတာြခံုြကား​က "ဗမာ"ကို စာရွက်​ေပါ်တင်လာ​ေသာ အခါ စာတတ်​ေပတတ် လူြကီး​များ​မှ ​ေဝဖန်ကန့်​ကွက်ြကသည်။ ဤကား​ ​ေခတ်စမ်း​တီတွင်မှုတည်း​။

တြခား​အမည် မရှာဘဲ အဘယ့်​ေြကာင့်​ "ဗမာ"ကို ​ေရွး​ချယ်သနည်း​။ စဉ်း​စား​စရာ ြဖစ်​ေပမည်။ အကယ်၍ လံုး​ဝြပည်သူနှင့်​ မနီး​စပ်​ေသာ အသစ်အဆန်း​ကို တီတွင်ပါက ြပည်သူြကား​ ကျယ်ြပန့်​ ​ေပါက်​ေြမာက်မည်မဟုတ်။ သို့​တိုင် "ဗမာ" အမည် နှင့်​ ဝါဒကို လူသိများ​ေစရန် "တို့​ဗမာ" သီချင်း​ြဖင့်​ အခမ်း​အနား​ကျင်း​ပကာ လှံု့​ေဆာ်ြမှင့်​တင်ခဲ့​ရသည်။ တို့​ဗမာသီချင်း​သည် ရိုး​ရိုး​သီချင်း​ မဟုတ်၊​ ဝါဒြဖန့်​ သီချင်း​ြဖစ်သည်။ အစည်း​အရံုး​ထက် သီချင်း​က ​ေရှး​ပိုကျသည်။ အစည်း​အရံုး​ ရံုး​ခန်း​ မထူ​ေထာင်နိုင်ခင် သီချင်း​က ထွက်နှင့်​ြပီး​ ြဖစ်သည်။ မူလရည်ရွယ်အဓိပ္ပာယ်ကို သီချင်း​တွင် "တိုင်း​ရင်း​သား​စံုညီ တို့​ြပည်လို့​ မှတ်ထင်၊​ တို့​ဗမာခင်" ဟု အတိအလင်း​ေဖာ်ြပခဲ့​သည်။

ထိုနည်း​တူ မူလအဓိပ္ပာယ်ရှိြပီး​ အမည်တခုကို ရည်ရွယ်အဓိပ္ပာယ်သို့​ ​ေြပာင်း​လဲတီတွင်မှု များ​စွာြပုလုပ်ခဲ့​သည်။

အထင်ရှား​ဆံုး​ သာဓက တခုမှာ "သခင်" ​ေဝါဟာရြဖစ်သည်။ မူလအဓိပ္ပာယ် "သခင်" သည် ပုဂ္ဂလိကပိုင်သ​ေဘာ ​ေဆာင်သည်။ တဦး​တ​ေယာက်၏ ပိုင်ဆိုင်မှု သ​ေဘာ​ေဆာင်သည်။ တို့​ဗမာဝါဒမှ သတ်မှတ်​ေသာ "သခင်"သည် ြပည်သူပိုင်၊​ အများ​ပိုင်သ​ေဘာ​ေဆာင်သည်။ တတိုင်း​ြပည်လံုး​၏ အရှင်သခင်သည် တဦး​တ​ေယာက်တဖွဲ့​ပိုင် မဟုတ်၊​တိုင်း​ရင်း​သား​နှင့်​ ြပည်သူလူထု အများ​ပိုင်ြဖစ်သည်။ ြပည်သူသည် သခင်ြဖစ်သည်၊​ "ဗမာ" သည် သခင်ြဖစ်သည်။ ဤကား​ တဦး​ပိုင် ရှင်ဘုရင်သခင်ကို ပလ္လင်​ေပါ်က ဆွဲချလိုက်ြခင်း​ ြဖစ်သည်။

အုပ်ချုပ်သူတို့​သည် ြပည်သူ့​အခွန်ကို စား​ြက၏။ ြပည်သူ့​​အ​ေစခံြဖစ်၏ ဟု ​ေြပာင်​ေြပာင်တင်း​တင်း​ ရည်ရွယ်​အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်​ဆိုခဲ့​သည်။ အုပ်ချုပ်သူသည် အ​ေစခံ၊​ အအုပ်ချုပ်ခံ ြပည်သူသည် သခင် ဟူ​ေသာ ဝါဒကို အဘယ်​အာဏာရှင်​အစိုး​​ရက ြကိုက်မည်နည်း​။

မြကိုက်၍ ကိုလိုနီ​ေခတ်၊​ မ-ဆ-လ​ေခတ်တွင် မတရား​အသင်း​ ​ေြကညာခံရ၏၊​ သမိုင်း​ေဖျာက်ခံရ၏။ ​ေဖျာက်မရ​ေသာ အမည်ကို မလိမ့်​တပတ် ဖလှယ်ခံရ၏။ [ လွတ်လပ်​ေရး​ရြပီး​အထိ (၁၉၄၈ လွတ်လပ်​ေရး​ေြကညာစာတမ်း​တွင်ပင်) ြမန်မာလူမျိုး​ဟု တရား​ဝင်သံုး​စွဲဆဲြဖစ်၏။ ] မ-ဆ-လ ​ေခတ်​ေရာက်မှသာ ြပည်သူ့​ကိုယ်စား​ြပု ဗမာ​အမည်ကို ဗမာလူမျိုး​အမည်အြဖစ် မလိမ့်​တပတ် ဖလှယ်ခံရ၏။

မူလအဓိပ္ပာယ် ​ေဝါဟာရရှု​ေထာင့်​မှ ြကည့်​လျှင် "သခင်" ကို တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​က တီတွင်သည် မဟုတ်။ သခင်အမည် ​ေရှ့​တပ်​ေခါ်ြခင်း​သည်လည်း​ တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​က စတင်ခဲ့​သည် မဟုတ်။ "ဝဏ္ဏ​ေသး​"ရွာတွင် ရွာသား​တိုင်း​ နာမည်​ေရှ့​တွင် "သခင်" တပ်​ေခါ်​ေသာ ဓ​ေလ့​ရှိခဲ့​ြပီး​ ြဖစ်သည်။

သို့​ဆိုလျှင် တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​သည် မည်သည်​ကို တီတွင်သနည်း​။ နိုင်ငံ​ေရး​​သ​ေဘာ​ပါ​ေသာ ရည်ရွယ်​အဓိ​ပ္ပာယ်​ကို ပထမ​ဆံုး​ သတ်မှတ်ြခင်း​ြဖင့်​ အမည်​သစ် တီတွင်ြခင်း​ြဖစ်သည်။

ထိုနည်း​တူ "အတွင်း​ေရး​မှူး​"၊​ "အမှတ်စဉ်" စ​ေသာ ​ေဝါဟာရများ​ကို တီတွင်ခဲ့​သည်။

အုပ်ချုပ်​ေရး​သီး​ြခား​ြဖစ်​ေသာ ​ေတာင်တန်း​သား​တို့​ ဆန္ဒပါဝင်သ​ေလာဟု ​ေမး​ြက​ေပလိမ့်​မည်။ ပညာတတ် လူငယ် တစုမှ သတ်မှတ်ြခင်း​ြဖစ်ပါသည်၊​ ရန်ကုန်ရှိ အိမ်​ေလး​တလံုး​မှ စတင်ပါသည်။ သတ်မှတ်​ေနစဉ် နယ်ြခား​ေဒသ မဆိုထား​နှင့်​ ရန်ကုန်ြမို့​ရှိ လူထုပင် မသိလိုက်ပါ။ ထို့​အတွက် ဝါဒြဖန့်​ရပါသည်။

သီချင်း​ေရး​စပ်၍ ​ေရွှတိဂံု၊​ ​ေကျာင်း​သား​သမဂ္ဂမှစ၍ ​ေတာြမို့​မကျန် ​ေနရာအနှံ့​ သီချင်း​ဆိုြပ၊​ ရှင်း​လင်း​ြပရပါသည်။ လက်ခံသူရှိသလို၊​ လက်မခံသူများ​လည်း​ ရှိပါသည်။ ကန့်​ကွက်ြကသူများ​တွင် ပညာတတ် ြမန်မာအမျိုး​သား​ြကီး​များ​ပင် ပါဝင်ပါသည်။လ ( ြမန်မာ့​အလင်း​ဦး​စိန် နှင့်​ ဦး​ဘ​ေဖတို့​က ​ေတာသံုး​ရပ်သံုး​စကား​ကို စာ​ေပထဲဆွဲ​ေခါ်ြပီး​ ြမန်မာ​ေဝါဟာရကို မဖျက်စီး​ရန် သခင်လူငယ်​ေတွကို အြပင်း​အထန်ကန့်​ကွက်ခဲ့​ြကသည်။ ြမန်မာ့​အလင်း​သတင်း​စာမှ ြပည်သူများ​အား​ လွဲမှား​ေသာအမည်ရှိ ထိုအဖွဲ့​အစည်း​၌ မပါဝင်ြကရန် ​ေဆာ်ဩ​ေရး​သား​ခဲ့​သည်။ ဦး​ဘ​ေဖဦး​​စီး​ေသာ သူရိယသတင်း​စာမှလည်း​ တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​သတင်း​များ​ ​ေဖာ်ြပရာတွင် "တို့​ဗမာ" အစား​ "တို့​ြမန်မာ" ဟု ၁၉၃၆ ဝန်း​ကျင်အထိ ​ေြပာင်း​လဲပံုနှိပ်ခဲ့​သည်။)

45. Ibid, p. 3.

46. Thuriya, dated 24. 7. 36, pp. 11-2, 27. 7. 36, p. 50, 31. 7. 36, pp. 13-4.)

(ဦး​) ​ေဇာ်စိုး​ဝင်း​ "ြမန်မာ​အမျိုး​သား​ေရး​လှုပ်ရှား​မှုတွင် တို့​ဗမာ​အစည်း​​အရံုး​ နှင့်​ သခင်​များ​ ​ေပါ်ထွန်း​​​လာြခင်း​​စာ​တမ်း​"



စ​​ေနနဂါး​​နီ ဂျာနယ်မှ အတွဲ ၂ အမှတ် ၂၄ ၊​ ၁၉၄၀ နိုဝင်ဘာ ၁၆

သို့​​​ေသာ် ​​ေအာင်ြမင်ပါသည်။လူမျိုး​​စံ​ု ရှမ်း​​၊​မွန်၊​ ရခိုင် စ​​ေသာ တိုင်း​​ရင်း​​သား​​များ​​ သာမက ကုလား​​၊​တရုတ်လူမျိုး​​များ​​ပင် ပါဝင်လက်ခံ​ြပီး​​ သခင်ဘွဲ့​​ ခံ​ြကသည်။ အဘယ့်​​​ေြကာင့်​​နည်း​​။ ရည်ရွယ်ရာ ​​ေစတနာမှန်​​ေသာ​​ေြကာင့်​​ ြဖစ်သည်။ အစည်း​​အရံ​ုး​​အင်အား​​ြကီး​​ထွား​​လာြပီး​​ "ဗမာ"​​ေဝါဟာရကို သတင်း​​စာများ​​ကပါ ပံ​ုနှိပ်သံ​ုး​​စွဲလာြကသည်။

​​ေဒါက်တာဘ​​ေမာ် အစရှိ ပညာတတ်များ​​လက်ခံ​လာြပီး​​ ဗမာအမည်ြဖင့်​​ အဖွဲ့​​အစည်း​​များ​​စွာ​​ေပါ်​​ေပါက်ခဲ့​​သည်။ နိုင်ငံ​လံ​ုး​​ဆိုင်ရာ ညီလာခံ​ြကီး​​များ​​ကျင်း​​ပနိုင်ြပီး​​ ဆရာစံ​၊​ ၁၃၀၀ ြပည့်​​အ​​ေရး​​​ေတာ်ပံ​ုမှသည် ရဲ​​ေဘာ်သံ​ုး​​ကျိပ်၊​ ဗမာ့​​တပ်မ​​ေတာ်အလယ်၊​ လွတ်လပ်​​ေရး​​အဆံ​ုး​​ ဦး​​​ေဆာင်နိုင်ခဲ့​​သည်။

ရည်ရွယ်အဓိပ္ပာယ်ကို ပွင့်​​လင်း​​စွာချြပနိုင်ြခင်း​​​ေြကာင့်​​ သိ၍ ြကိုက်၍ လိုက်ြကြခင်း​​ ြဖစ်သည်။ မလိမ့်​​တပတ်မလုပ်။

သို့​​ဆိုလျှင် ဒို့​​ဗမာအမည်ကို တိုင်း​​ရင်း​​သား​​အား​​လံ​ုး​​ ​​ေကျနပ်ပါ၏​​ေလာ။ ဆန္ဒပါ ပါ၏​​ေလာ။ ြပည်သူ့​​ဆန္ဒကို ​​ေဖာ်ထုတ်ရာတွင် မဲ​​ေပး​​ြခင်း​​ စနစ်သည် ကိရိယာတခုသာ ြဖစ်သည်။ သခင်​​ေပါက်စ ​​ေထာင်​​ေြခာက်လ​​ေခတ်၊​ ြပည်မ​​ေတာင်တန်း​​ခွဲြခား​​​ေသာ​​ေခတ်တွင် မဲစနစ်ကို အသံ​ုး​​မြပုနိုင်။ လူထုလိုက်ပါကျင့်​​သံ​ုး​​မှုကို ြကည့်​​ြပီး​​ သိသာနိုင်ပါသည်။

သတိြပုရန်မှာ"ဗမာ" အမည် တီတွင်ြခင်း​​သည် တစိတ်တပိုင်း​​သာြဖစ်သည်။ အဓိကမှာ သခင်ဝါဒြဖစ်သည်။ တို့​​ဗမာဝါဒ ကျင့်​​သံ​ုး​​နိုင်ြခင်း​​သည် ပင်မရည်ရွယ်ချက်ြဖစ်သည်။

အမည်သစ် အသံ​ုး​​ြပုရာ၌ ​​ေရာ​​ေထွး​​မှုများ​​ရှိသည်။ တြပည်လံ​ုး​​ ကျယ်ြပန့်​​လာသည်နှင့်​​ အမျှ အချို့​​သူများ​​သည် "ြမန်မာ" "ဗမာ" လူမျိုး​​၊​ နိုင်ငံ​ ​​ေရာ​​ေထွး​​​ေရး​​သား​​မှုများ​​ရှိလာသည်။ သမိုင်း​​မမှီသူ ​​ေနှာင်း​​​ေခတ်လူတို့​​ မျက်စိလည်စရာြဖစ်လာသည်။





နိုင်ငံ​အမည်

ကိုလိုနီ​​ေခတ် ထီလက်မှတ် ၁၉၃၉

ကိုလိုနီ​​ေခတ်တွင် အဂင်္လိပ်တို့​​က နိုင်ငံ​အမည်ကို "ြမန်မာနိုင်ငံ​" ဟုသာ သံ​ုး​​စွဲသည်။ "ဗမာနိုင်ငံ​"ဟု မသံ​ုး​​နှုန်း​​​ေချ။ တို့​​ဗမာအစည်း​​အရံ​ုး​​မှ တီတွင်​​ေသာ "ဗမာ" အမည်ကို ၁၉၄၃ ဂျပန်မှ ​​ေပး​​​ေသာ လွတ်လပ်​​ေရး​​တွင် စတင်အသံ​ုး​​ြပု၏။ "ဗမာနိုင်ငံ​​​ေတာ်" ဟု ဗိုလ်ချုပ်​​ေအာင်ဆန်း​​၊​ သခင်ကိုယ်​​ေတာ်မှိုင်း​​၊​ သခင်နု စ​​ေသာ လွတ်လပ်​​ေရး​​​ေခါင်း​​​ေဆာင်တို့​​ သတ်မှတ်ြက၏။ ြပည်သူ့​​"ဗမာ" အမည်သည် ြပည်သူြကား​​မှ နိုင်ငံ​​​ေတာ်အစိုး​​ရအထိ ​​ေရာက်ရှိခဲ့​​သည်။

ထို​​ေခါင်း​​​ေဆာင်တို့​​ပင် ၁၉၄၈ အဂင်္လိပ်မှ ​​ေပး​​​ေသာ လွတ်လပ်​​ေရး​​တွင် "ြပည်​​ေထာင်စုြမန်မာနိုင်ငံ​​​ေတာ်" ဟု သတ်မှတ်ြပန်သည်။ အဘယ်သို့​​နည်း​​။ မည်သို့​​ ကွာြခား​​သနည်း​​။

၁၉၄၃ နိုင်ငံ​အမည် "ဗမာ"ဟူသည် တိုင်း​​ရင်း​​သား​​ြပည်သူအ​​ေပါင်း​​ကို ရည်ရွယ်​​ေြကာင်း​​ ရှင်း​​ြပြပီး​​ြဖစ်သည်။

​​ေရှး​​ယခင်က ဂျပန်ဥပ​​ေဒ ြပဒါန်း​​ထား​​ြခင်း​​ မရှိခဲ့​​၍ ဂျပန်ထံ​မှ ယူ​​ေသာ လွတ်လပ်​​ေရး​​ကား​​ ဥပ​​ေဒ​​ေြကာင်း​​အရ ညှိယူရန် မလိုအပ်​​ေပ။ "ဗမာ" ကိုယ်၌က ြပည်​​ေထာင်စုသ​​ေဘာ သက်ဝင်ြပီး​​ ြဖစ်သည်။

၁၉၄၈ နိုင်ငံ​အမည်ကို သတိထား​​ြကည့်​​လျှင် "ြပည်​​ေထာင်စု" ဟူ​​ေသာ ​​ေဝါဟာရ ပါဝင်လာ​​ေြကာင်း​​ ​​ေတွ့​​ရမည်။ (၁) အဂင်္လိပ်ထံ​မှ လွဲ​​ေြပာင်း​​ယူြခင်း​​ြဖစ်ြခင်း​​​ေြကာင့်​​ နဂိုြပဒါန်း​​ထား​​​ေသာ အဂင်္လိပ်ဥပ​​ေဒများ​​နှင့်​​ လိုက်​​ေလျာညီ​​ေစရန် "ြမန်မာနိုင်ငံ​" (၂) ထို "ြမန်မာနိုင်ငံ​" ြပည်မအား​​ ​​ေတာင်တန်း​​​ေဒသပူး​​​ေပါင်း​​သြဖင့်​​ "ြပည်​​ေထာင်စု" ဟူ​​ေသာ ​​ေဝါဟာရ နှစ်မျိုး​​ြဖင့်​​ ​​ေပါင်း​​စုထား​​ြခင်း​​ြဖစ်သည်။

( ၁၉၄ရဖွဲ့​​စည်း​​ပံ​ုအ​​ေြခခံ​ဥပ​​ေဒတွင် "ြမန်မာနိုင်ငံ​"ဟူ​​ေသာ စကား​​ရပ်သည် ၁၉၃၅ ြမန်မာနိုင်ငံ​ စီမံ​အုပ်ချုပ်မှု ဥပ​​ေဒကို ရည်ညွန်း​​ချက်ပါဝင်သည်။)

၁၉၄၈ အမည်ြဖစ်​​ေသာ "ြပည်​​ေထာင်စု+ ြမန်မာ"ကို ပူး​​တွဲ​​ေခါ်ရမည်။ "ြမန်မာနိုင်ငံ​" ဟု ခွဲြခား​​ မ​​ေခါ်သင့်​​။ "ြမန်မာနိုင်ငံ​" ချည်း​​သက်သက် သံ​ုး​​စွဲလျှင် ြပည်မ​​ေန ြမန်မာလူမျိုး​​ကိုသာ အဓိက ရည်ရွယ်ရာ ​​ေရာက်သည်။ မြပည့်​​စံ​ု။ ခွဲြခား​​​ေခါ်​​ေသာ​​ေြကာင့်​​ ြပသနာတတ်ခဲ့​​သည်။ ၁၉၆၂ တွင် ကုလသမဂ္ဂသို့​​ တင်သွင်း​​​ေသာ နိုင်ငံ​အမည်တွင် "ြပည်​​ေထာင်စု"ကို ချန်လှပ်ြပီး​​ "ြမန်မာနိုင်ငံ​ = Burma " ဟုသာ ​​ေရး​​သား​​မိ၍ တိုင်း​​ရင်း​​သား​​တို့​​ ကန့်​​ကွက်ခဲ့​​ြကသည်။

လူမျိုး​​အမည်

အထက်တွင် နိုင်ငံ​အမည်ကို ရှင်း​​လင်း​​ြပီး​​ ြဖစ်သည်။ လူမျိုး​​အမည်ကို ဆက်လက် သံ​ုး​​သပ်ရ​​ေသာ်.....

တို့​​ဗမာ​​ေခတ်အလွန်တွင် သတင်း​​ဂျာနယ်နှင့်​​ ြပည်သူအြကား​​ လူမျိုး​​အမည်ကို ြမန်မာ-ဗမာ​​ေရာ​​ေထွး​​ အသံ​ုး​​ြပုလာြကသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မရှိ၊​ မသိ၍​​ေသာ်လည်း​​​ေကာင်၊​ အမှတ်မဲ့​​​ေသာ်လည်း​​​ေကာင်း​​ မှား​​ယွင်း​​တတ်ြကသည်။ တရား​​ဝင် "ဗမာ"လူမျိုး​​ဟု အစိုး​​ရမှ ထုတ်ြပန်ြခင်း​​မရှိ။ ြမန်မာဘုရင်မှအစ၊​ အဂင်္လိပ်အစိုး​​ရအလယ်၊​ ဖ-ဆ-ပ-လအစိုး​​ရ အဆံ​ုး​​ အစိုး​​ရကိုယ်တိုင် "ြမန်မာ"လူမျိုး​​ဟုသာ အစဉ်အဆက် သံ​ုး​​စွဲခဲ့​​သည်။ လွတ်လပ်​​ေရး​​​ေြကညာစာတမ်း​​တွင် "ြပည်​​ေထာင်စုြမန်မာနိုင်ငံ​"၊​ " ြမန်မာလူမျိုး​​" ဟု အတိအလင်း​​ပါရှိသည်။

ဦး​​​ေနဝင်း​​ အစိုး​​ရ လက်ထက်မှ စ၍ လူမျိုး​​အမည်ကို "ဗမာ" ဟု မသိမသာ ဖလှယ်ထုတ်ြပီး​​ နဝတ-နအဖ စစ်အစိုး​​ရလက်ထက်တွင် ဥပ​​ေဒထုတ်၍ ​​ေြပာင်း​​လဲခဲ့​​သည်။တို့​​ဗမာအစည်း​​အရံ​ုး​​ကဲ့​​သို့​​ ရည်ရွယ်အဓိပ္ပာယ်ကို မထုတ်ြပန်၊​ မဖွင့်​​ဆို။ ၁၉၄၇ တိုင်း​​ြပုြပည်ြပုလွတ်​​ေတာ်ကဲ့​​သို့​​ ြပည်သူ့​​ဆန္ဒမပါဝင်။

ဤသို့​​အား​​ြဖင့်​​ သမိုင်း​​မှတ်တမ်း​​ ရာဇဝင် အဆက်ဆက်ပါ "ြမန်မာ"လူမျိုး​​သည် တိုင်း​​ရင်း​​သား​​အား​​လံ​ုး​​အမည်ြဖစ်သွား​​သည်။ ြမန်မာဘုရင်တို့​​သည် တိုင်း​​ရင်း​​သား​​အား​​လံ​ုး​​၏ မင်း​​တရား​​များ​​ြဖစ်သွား​​သည်။ ရာဇာဓိရာဇ်အ​​ေရး​​​ေတာ်ပံ​ုလာ မွန်-ြမန်မာစစ်ပွဲသည် လူမျိုး​​ နှစ်မျိုး​​ြကား​​ စစ်ပွဲမဟုတ်​​ေတာ့​​။ မွန်က တဘက်၊​ ြမန်မာဟူ​​ေသာ တိုင်း​​ရင်း​​သား​​​ေပါင်း​​စံ​ုက တဘက်တိုက်​​ေသာ စစ်ပွဲြဖစ်သွား​​သည်။ တို့​​ဗမာအစည်း​​အရံ​ုး​​ သမိုင်း​​​ေပျာက်ကွယ် သည့်​​​ေနာက် ြမန်မာလူမျိုး​​တို့​​သည်လည်း​​ ြမန်မာ-ဗမာ မ​​ေရရာ​​ေသာ လူမျိုး​​ြဖစ်သွား​​​ေတာ့​​မည်။

အချုပ်ဆိုရ​​ေသာ် "ြမန်မာ"သည် လူမျိုး​​အမည် ြဖစ်​​ေြကာင်း​​၊​ နိုင်ငံ​အမည်ြဖင့်​​ကား​​ "ြပည်​​ေထာင်စုြမန်မာနိုင်ငံ​" နှင့်​​ "ဗမာနိုင်ငံ​" သည် သ​​ေဘာသဘာဝ အတူတူပင် ြဖစ်​​ေြကာင်း​​၊​ ြမန်မာနိုင်ငံ​ဟု သီး​​ြခား​​မသံ​ုး​​စွဲသင့်​​ပဲ "ြပည်​​ေထာင်စု" ဟူ​​ေသာ နာမဝိ​​ေသသနြဖင့်​​ အြမဲယှဉ်တွဲ​​ေခါ်​​ေဝါ်သင့်​​​ေြကာင်း​​၊​ ဗမာနိုင်ငံ​ဟူသည် မူလရည်ရွယ်အဓိပ္ပာယ်၌ပင် ြပည်​​ေထာင်စုသ​​ေဘာ ကိန်း​​ဝပ်ြပီး​​ြဖစ်​​ေြကာင်း​​ တင်ြပလိုက်ပါသည်။

ြမန်မာ ​​ေဝါဟာရ သမိုင်း​​​ေြကာင်း​​ နှင့်​​ ဒို့​​ဗမာ



၁၉၄၃ ခုနှစ် စာပို့​​တံ​စိပ်​​ေခါင်း​​ နှင့်​​ စာအိတ်

​​ေရး​​သား​​သူ - ဗမာ့​​သား​​

ဗမာနဲ့​ ြမန်မာ အေပါ် ဘာသာ​​ေဗဒနဲ့​ စာ​ေပ​ပညာရှင်​ေတွ အြမင်

ဗမာနဲ့​ ြမန်မာ မှာ ဘယ်စကား​က ြပည်မ​ေန လူမျိုး​ကို ကိုယ်စား​ြပုြပီး​၊​ ဘယ်စကား​က တိုင်း​ရင်း​သား​ အား​လံုး​ပါဝင်တဲ့​ တနိုင်ငံလံုး​ကို ကိုယ်စား​ြပုသင့်​ပါသလဲ။ ဘာသာ​ေဗဒနဲ့​ စာ​ေပပညာရှင်​ေတွ ြဖစ်ြကတဲ့​ ဆရာ​ေမာင်သာနိုး​၊​ ဆရာ ဦး​ေစာထွန်း​တို့​နဲ့​ ​ေဆွး​ေနွး​ထား​ပါတယ်။



ကဲ…ပထမဆံုး​​ေတာ့​သမိုင်း​ဝင်​ေတး​သီချင်း​တပုဒ်ကိုနား​ဆင်ြကည့​်ြကပါစို့​။

​ေနာင်ဥဒါန်း​×××ဘယ်မ​ေြပစရာ××× ရာဇဝင်တင်ထား​××× မျိုး​ရိုး​ နွယ်သာ×××ကမ္ဘာတခွင်မှာြဖင့်​ ××× ဗမာထင်ရှား​ ××× ဒို့​​ေခတ်တွင်မှ××× ညံ့​ြက ​ေတာ့​မှာလား​ဒို့​ဗဗာ-ဒို့​ဗမာ ××× မဟုတ်​ေလသလား​××× (ဒို့​ဗမာ-ငါတို့​ ဗမာ) ၂×× (ဒါ-ငါတို့​ဗမာ) ၂

နယ်ချဲ့​​ေတာ်လှန်​ေရး​ကို​ေရှ့​တန်း​ကဦး​​ေဆာင်ခဲ့​တဲ့​ဒို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​ ရဲ့​သမိုင်း​ဝင်အမျိုး​သား​​ေရး​လှံု့​​ေဆာ်​ေတး​သီချင်း​ြကီး​ပါ။ ဒီသီချင်း​ မှာဆိုသွား​တဲ့​ဒို့​ဗမာဆိုတာဟာြပည်မ​ေြမြပန့​်​ေဒသမှာ​ေနထိုင်တဲ့​အများ​ စုလူမျိုး​တမျိုး​တည်း​ကို​ေြပာတာလား​။ ဒါမှမဟုတ်ရှမ်း​၊ ကချင်၊ ကရင်၊ ကယား​ ၊ မွန်၊ ရခိုင်၊ ချင်း​အပါအဝင်နိုင်ငံတခုလံုး​အတွင်း​မှာမှီတင်း​ ​ေနထိုင်ြကတဲ့​လူမျိုး​အား​လံုး​ကိုဆိုလိုတာပါလား​။ ​ေသာတရှင်တို့​ ဘယ်လိုထင်ပါသလဲ။

ဒို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​သမိုင်း​စာမျက်နှာ၂၁၅မှာဒို့​ြမန်မာအစည်း​အရံုး​လို့​မ ​ေခါ်ဘဲဘာ​ေြကာင့​်ဒို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​လို့​​ေခါ်သလဲဆိုတာကိုရှင်း​လင်း​ ဖွင့​်ဆိုထား​ပါတယ်။ ြမန်မာဆိုတာဟာြပည်မ​ေြမြပန့​်​ေဒသမှာ​ေနထိုင်တဲ့​လူမျိုး​ ကိုသာ​ေခါ်တာြဖစ်တယ်၊ ြမန်မာပ​ေဒသရာဇ်​ေတွ​ေပး​ထား​တဲ့​နာမည်ြဖစ်တယ်၊

လူမျိုး​ြကီး​ဝါဒသ​ေဘာပါဝင်တယ်၊ ဒါ့​​ေြကာင့​်လူမျိုး​အား​လံုး​၊ တိုင်း​ ရင်း​သား​အား​လံုး​ပါဝင်တဲ့​နိုင်ငံကိုြမန်မာတမျိုး​တည်း​အပိုင်အြဖစ်သံုး​ နှုန်း​တာဟာမမှန်ကန်ဘူး​၊ လူမျိုး​အား​လံုး​အကျံုး​ဝင်တဲ့​ နိုင်ငံကိုဗမာနိုင်ငံလို့​​ေခါ်မှသာညီညွတ်မှန်ကန်မယ်လို့​အတိအလင်း​ဖွင့​် ဆိုထား​ခဲ့​ပါတယ်။

ကဲ…ဒီ​ေတာ့​…ပညာရှင်​ေတွက​ေရာဘယ်လိုြမင်ပါသလဲ။ ဘာသာ​ေဗဒပညာရှင်ဆရာ​ေမာင်သာနိုး​ရဲ့​အြမင်က​ေတာ့​…

“ဗမာကမူလဗျ၊ ြဗဟ္မာကလာတာကိုး​။ ဗထက်ချိုက်ဟရစ်ဟမဆင့​်၊ ြဗဟ္မာကလာတာကိုး​ ။ ြဗဟ္မာက​ေနြပီး​​ေတာ့​ဗမာြဖစ်သွား​တာ။ အဲဒါကိုမှထပ်ြပီး​​ေတာ့​ ဗမာကိုဗထက်ချိုက်နဲ့​မနဲ့​​ေြပာင်း​ြပီး​​ေတာ့​ြမန်မာြဖစ်သွား​တာ။ အဲ​ေတာ့​ ြမန်မာကဒုတိယ၊ ြဗဟ္မာဆိုတဲ့​ဗမာကအဓိကပင်မြဖစ်တယ်။ အဲလိုယူဆပါတယ်၊ ပညာရှိ ​ေတွယူဆြကတယ်။ အဲဒီဗမာနဲ့​ြမန်မာမှာကအဂင်္လိပ်​ေခတ်ကဝံသာနု​ေခတ်ကဒို့​ ဗမာအစည်း​အရံုး​​ေခတ်ကသူတို့​ကဗထက်ချိုက်မ​ေရး​ချမာကိုချင်း​​ေကာ၊ ကချင်​ေကာ၊ ကရင်​ေကာ၊ ြမန်မာ​ေကာအား​လံုး​အတွက်သတ်မှတ်တယ်။ ြမန်မာကို​ေတာ့​ ြမန်မာလူမျိုး​ (ကျ​ေနာ်တို့​၊ ခင်ဗျား​တို့​​ေပါ့​ ​ေလ) အတွက်ပဲသတ်မှတ်တယ်။

အဲဒီလိုအယူအဆရှိတယ်လို့​ကျ​ေနာ့​်ကိုတ​ေလာဆီက​ေသဆံုး​ သွား​တဲ့​​ေရနံ​ေချာင်း​သခင်ခင်ညွန့​်က​ေြပာဖူး​တယ်ဗျ။ အခု​ေြပာင်း​ြပန်ြဖစ် ​ေနြပီတဲ့​ြမန်မာကကချင်​ေရာ၊ ကရင်​ေရာ၊ ရှမ်း​​ေကာကို ​ေခါ်တာ။ ဗမာကမှဒီလူမျိုး​​ေလး​ကို​ေခါ်တာလို့​ြဖစ်​ေနတယ်။ ဒါဟာငါတို့​ဝံသာနု ​ေခတ်ကဟာနဲ့​​ေြပာင်း​ြပန်လို့​သခင်ခင်ညွန့​်က​ေြပာတယ်ဗျ။ ဒီ ​ေခတ်ကျမှဘယ်လိုလုပ်ြပီး​​ေတာ့​​ေြပာင်း​ြပန်ြဖစ်သွား​သလဲမသိဘူး​”

ဒါ​ေတွကို​ေြပာင်း​ြပန်လှန်ပစ်သူအြဖစ်အများ​နား​လည်ထား​ြကတာက​ေတာ့​သွား​ ​ေလသူဗိုလ်ချုပ်​ေနဝင်း​ြဖစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်​ေနဝင်း​ရဲ့​ဗမာစာဗမာစကား​ မှာဝင်​ေရာက်စွက်ဖက်ပါဝင်မှု​ေတွအနက်ကတခုြဖစ်ပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်​ေနဝင်း​ရဲ့​ဒီအ​ေမွကိုသူ့​ရဲ့​လက်ရင်း​တပည့​်လို့​​ေြပာဆို​ေလ့​ ရှိြကတဲ့​ဗိုလ်ချုပ်ခင်ညွန့​်ကနိုင်ငံ​ေရး​ရည်ရွယ်ချက်နဲ့​ ၁၉၈၉ခုနှစ်မှာအသံုး​ြပုခဲ့​ပါတယ်။ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​အား​လံုး​ အပါအဝင်ြဖစ်တဲ့​နိုင်ငံကိုြမန်မာလို့​သံုး​ရမယ်၊ ြပည်မကလူမျိုး​ကိုဗမာလို့​ သံုး​ရမယ်ဆိုြပီး​​ေတာ့​အဓိပ္ပာယ်​ေြပာင်း​ြပန်သတ်မှတ်ြပီး​​ေတာ့​သံုး​ စွဲဖို့​အမိန့​်ထုတ်ြပန်ခဲ့​တာြဖစ်ပါတယ်။

ဗမာနိုင်ငံလံုး​ဆိုင်ရာ​ေကျာင်သား​သမဂ္ဂများ​အဖွဲ့​ချုပ်ကိုလူမျိုး​ စုတစုတည်း​ရဲ့​အဖွဲ့​အြဖစ်​ေသး​သိမ်​ေအာင်လုပ်ြပီး​​ေကျာင်း​သား​​ေတွကိုလည်း​ သ​ေဘာထား​ကွဲလွဲမှုြဖစ်​ေအာင်​ေသွး​ခွဲခဲ့​တဲ့​ လုပ်ရပ်အြဖစ်အဲဒီအချိန်ကလူသိများ​ခဲ့​ပါတယ်။

(ဦး​သာနိုး​အသံ) “ကျ​ေနာ်က​ေတာ့​ဒို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​ကို​ေထာက်ခံတယ်၊ စာ​ေပ ​ေရး​အရ​ေတာ့​​ေထာက်ခံတယ်ဗျာ၊ ဘာ​ေြကာင့​်လဲဆို​ေတာ့​ခုန ​ေြပာသလိုပဲဗမာဆိုတဲ့​ဗထက်ချိုက်မာကြဗဟ္မာကလာတာ။ ြဗဟ္မာဆိုတာကပါဠိ​ေပါ့​ ဗျာ။ အိန္ဒိယမှာလည်း​ခုထက်ထိပဲြမန်မာကိုြဗမ္မာ​ေခါ်ြကတာပဲ။ ဗမာစာကိုဘာရမီလို့​ ​ေခါ်တယ်။ ြမန်မာစကား​ဆိုရင်ဘာရမီဘာသာလို့​​ေခါ်တယ်ဗျ။ ဗမာကသာလျှင်တြပည်လံုး​ ကိုြခံုတဲ့​အြမင်ြဖစ်တယ်။ ြမန်မာကခင်ဗျား​တို့​၊ ကျ​ေနာ်တို့​ အပါအဝင်ရန်ကုန်၊ မန္တ​ေလး​ကလူတစုကို​ေခါ်တာ။ ရှမ်း​၊ ကချင်မပါဘူး​”

အီလွီနွိုက်တက္ကသိုလ်ကအြငိမ်း​စား​ြမန်မာစာပါ​ေမာက္ခဆရာဦး​​ေစာထွန်း​က​ေတာ့​ ထိုင်း​နိုင်ငံမှာလည်း​ဗမာလူမျိုး​ကိုဖမာလို့​​ေခါ်တာကိုလည်း​စဉ်း​စား​ စရာအြဖစ်​ေထာက်ြပပါတယ်။ ဒါ့​အြပင်…

(ဦး​​ေစာထွန်း​အသံ) “ပါဠိအဘိဓာန်ထဲမှာဆိုရင်ြမန်မာြပည်ဆိုတာကိုြဗဟ္မာ ​ေဒသဆိုြပီး​​ေတာ့​ြဗဟ္မာဆိုြပီး​​ေတာ့​ြပတာရှိတယ်။ ​ေနာက်ဆရာ​ေတာ်ြကီး​ ​ေတွကြဗဟ္မာလို့​​ေရး​ြကတာ​ေတွရှိတယ်။ အဲဒီက​ေနြပီး​​ေတာ့​အသံ​ေြပာင်း​ြပီး​ ​ေတာ့​ဗမာလို့​ြဖစ်မယ်ဆိုလည်း​ပဲြဖစ်ခွင့​်​ေတာ့​ရှိတာပဲ”

ပုဂံ​ေခတ်မှာ​ေတာ့​​ေြမြပန့​်​ေနလူမျိုး​ကိုြမန်မာအြဖစ်​ေကျာက်စာ​ေရး​ထွင်း​ ခဲ့​တဲ့​အ​ေထာက်အထား​​ေတွခဲ့​ရတာကိုလည်း​ဆရာဦး​​ေစာထွန်း​ကအခုလို ​ေြပာြပပါတယ်။

“မွန်​ေတွကသူတို့​​ေကျာက်စာ​ေတွထိုး​တာရှိတယ်။ မွန်​ေကျာက်စာထဲမှာကျန်စစ်သား​ လက်ထက်ကလူ​ေတွအ​ေြကာင်း​​ေြပာ​ေတာ့​ဗမာ​ေတွကိုသူတို့​ကမရမာလို့​ပဲသူတို့​ ​ေြပာတာပါပဲ”

ဟုတ်ကဲ့​ဆရာ၊ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​အား​လံုး​ကိုြမန်မာလို့​သံုး​ခဲ့​တာမျိုး​​ေရာအ​ေထာက်အထား​​ေတွ့​မိခဲ့​သလား​ဆရာ။

“သမိုင်း​​ေြကာင်း​အရက​ေတာ့​ြမန်မာဆိုတာလည်း​ဗမာ၊ ဗမာဆိုတာလည်း​ ြမန်မာြဖစ်ခဲ့​​ေတာ့​တိုင်း​ရင်း​သား​အား​လံုး​ကိုြခံုြပီး​​ေတာ့​ြမန်မာလို့​ ​ေခါ်တာမျိုး​​ေတာ့​ရှိတယ်လို့​မ​ေြပာနိုင်ဘူး​​ေလ။ ဒါက​ေတာ့​​ေနာက်မှနိုင်ငံ ​ေရး​အရသတ်မှတ်ချက်တခု​ေပါ့​​ေလ”

ကဲ…ဒီ​ေတာ့​ဗမာ၊ ြမန်မာဆိုတဲ့​အသံုး​အနှုန်း​ဟာနိုင်ငံ​ေရး​ပ​ေယာဂ​ေြကာင့​် က​ေြပာင်း​ကြပန်ြဖစ်ခဲ့​ရတယ်ဆိုတာရှင်း​လင်း​ြပီထင်ပါရဲ့​​ေနာ်။

​ေနာင်တချိန်မှာနိုင်ငံ​ေရး​ပ​ေယာဂကင်း​ကင်း​နဲ့​ပညာရှင်​ေတွစု​ေဝး​ တိုင်ပင်ြပီး​​ေတာ့​အများ​ြပည်သူရဲ့​သ​ေဘာတူညီချက်ပါရယူဆံုး​ြဖတ်သင့​်တဲ့​ ကိစ္စမျိုး​လို့​ထင်မိပါတယ်။

မူရင်း​-ဘီဘီစီ Myanmar နဲ့​ Burma စကား​လံုး​အသံုး​အြငင်း​ပွား​တဲ့​အခါကိုး​ကား​ချင်ကိုး​ကား​နိုင်ဖို့​ဒီပို့​စ်ကိုတင်ပါတယ်။

Burma / Burmese ဆိုတာ ြမန်မာနိုင်ငံ / ြမန်မာလူမျိုး​

အဂင်္လိပ်အစိုး​ရ၏ ထီလက်မှတ်ပါ တရား​ဝင်အ​ေခါ်အ​ေဝါ်



အဂင်္လိပ် အစိုး​ရ ထုတ်​ေဝသည့်​ သူြကီး​ေဂဇက်ပါ အသံုး​အနှံုး​






ဘီအိုစီ ( Burmah Oil Company - ြမန်မာြပည် ​ေရနံကုမ္ပဏီ၏ ) ၏ ​ေြကညာ - ဗမာ့​ေခတ် သတင်း​စာ



၁၈၄၁ တွင် ထုတ်​ေဝသည့်​ ဘိုး​ေတာ်ဘုရား​ ဗဒံုမင်း​၏ သား​ေတာ် မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ အဘိဓာန်ပါ ​ေဝါဟာရ




၁၈၄၉ တွင် ထုတ်​ေဝသည့်​ ဆရာယုဒသန် ( ဂျပ်ဆင် ) ၏ အဘိဓာန်ပါ ​ေဝါဟာရ




၁၈၅၃ တွင်ထုတ်​ေဝသည့်​ မက်ကန်ဇီး​ ၏ Burmah & The Burmese စာအုပ်



( Burman သည် ြမန်မာလူမျိုး​၊​ တလိုင်း​သည် မွန်လူမျိုး​ ြဖစ်​ေြကာင်း​ ထင်ရှား​စွာြပသည်။ )





အဂင်္လိပ်တို့​သည် "ဗမာြပည်၊​ ဗမာလူမျိုး​" ဟူ၍ သံုး​စွဲြခင်း​မရှိ​ေပ။ ြမန်မာဘုရင်များ​လက်ထက်၌လည်း​ "ဗမာြပည်၊​ ဗမာလူမျိုး​" ဟူ၍ သံုး​စွဲြခင်း​မရှိ​ေပ။

ဤသက်​ေသသည် အဂင်္လိပ်တို့​ေခါ်​ေသာ Burma သည် ဗမာကို ကိုယ်စား​ြပုသည် ဟူ​ေသာ အယူအဆအမှား​ကို ​ေချဖျက်လိုက်ပါသည်။



ဆက်စပ်ဖတ်ရှူရန်

ထီလက်မှတ်များ​က ​ေြပာ​ေသာ ြမန်မာ / Burma

အဂင်္လိပ်အစိုး​ရထုတ် သူြကီး​ေဂဇက်ပါ ြမန်မာနိုင်ငံ/ ြမန်မာလူမျိုး​၊​ / Burma

ဘီအိုစီ Burmah Oil Company "ြမန်မာြပည်​ေရနံကုမ္ပဏိ"

ကျမ်း​ကျိမ်လွှာတခု - ( ြမန်မာလူမျိုး​ )

ြမန်မာ ​ေဝါဟာရ သမိုင်း​ေြကာင်း​

သက္ကရာဇ် ၈၁၇ ရခိုင်​မင်း​သမီး​ ဧချင်း​ပါ "ြမန်မာ" လူမျိုး​

ရခိုင်မင်း​သမီး​ (​ေမာက်​ေတာ်) ဧချင်း​ "ြမန်မာ" လူမျိုး​

သက္ကရာဇ် ၈၁၇ ရခိုင်ဘုရင် ဘ​ေစာြဖူမင်း​ လက်ထက် အမတ်ြကီး​ ဘဒူမင်း​ညို၏ ရခိုင်မင်း​သမီး​ ဧချင်း​ ​ေခါ် ​ေမာက်​ေတာ် ဧချင်း​ပါ "ြမန်မာ" လူမျိုး​

ထီလက်မှတ်များ​က ​ေြပာ​ေသာ ြမန်မာ / Burma

(၁) အချို့​သူများ​ ထင်ြမင်ြက​ေသာ Burma မှ "ဗမာ" ြဖစ်လာသည်။ "ဗမာ" ကို အမှီြပု၍ အဂင်္လိပ်တို့​က Burma ဟု သတ်မှတ်သည်ဟူ​ေသာ ယူဆချက်မှာ မှား​ယွင်း​သည်။

(၂) ြမန်မာနိုင်ငံ ဟူ​ေသာ အမည်သည် ြမန်မာမင်း​များ​၊​ အဂင်္လိပ်မင်း​များ​က သတ်မှတ်သံုး​စွဲ​ေသာ အမည်ြဖစ်သည်။ အဂင်္လိပ်တို့​ ​ေခါ်​ေဝါ်​ေသာ Burma ဟူသည် " ြမန်မာနိုင်ငံ"ကို ရည်ညွန်း​သည်။
အဂင်္လိပ်အစိုး​ရလက်ထက် အစိုး​ရထီလက်မှတ်တွင် တရား​ဝင် သတ်မှတ်သည်မှာ Burma State (ြမန်မာနိုင်ငံ) ြဖစ်သည်။

(၃) ​ေအာက်​ေဖာ်ြပပါ ထီလက်မှတ်များ​ ထုတ်​ေဝကာလသည် ကိုလိုနီ​ေခတ် - ၁၉၃၈၊​ ၁၉၃၉၊​ ၁၉၄၀၊​ ၁၉၄၁ ြဖစ်သည်။ ၁၉၃၅ ြမန်မာနိုင်ငံ စီရင်အုပ်ချုပ်မှု ဥပ​ေဒ Government of Burma Act, 1935 အာဏာတည်​ေသာ ( ၉၁ ဌာန ) အုပ်ချုပ်​ေရး​ကာလ ြဖစ်၏။

ြမန်မာမင်း​၊​ အဂင်္လိပ်မင်း​တို့​ရည်ညွန်း​ေသာ "ြမန်မာနိုင်ငံ"ဟူသည် ြမန်မာမင်း​ပိုင်နယ်​ေြမများ​ကိုသာ ရည်ညွန်း​ေြကာင်း​ ထင်ရှား​သည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​ပိုင်နယ်​ေြမအား​လံုး​ (အထူး​သြဖင့်​ ရှမ်း​၊​ချင်း​၊​ကချင်စ​ေသာ ​ေတာင်တန်း​ေဒသ နှင့်​ ကယား​ြပည်နယ်) ကို ြခံုငံု​ေခါ်​ေဝါ်​ေသာ အမည်မဟုတ်​ေချ။

မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်

၁၉၃၅ ြမန်မာနိုင်ငံ စီရင်အုပ်ချုပ်မှုအက်ဥပ​ေဒ ( ၉၁ ဌာန အုပ်ချုပ်​ေရး​ )

ဆက်လက် ​ေလ့​လာဆဲ ( ကူညီ အ​ေြဖရှာ​ေပး​ပါရန် ) -> ၁၉၄၇ ဖွဲ့​စည်း​ပံုအ​ေြခခံဥပ​ေဒပါ ြမန်မာနိုင်ငံ ဟူသည် မည်သည့်​ အဓိပ္ပါယ်​ေဆာင်သနည်း​









[ မူရင်း​စာသား​ အြပည်အစံု​ေဖာ်ြပြပီး​ ကူး​ယူ၊​ မျှ​ေဝနိုင်ပါသည်။ စာသား​များ​ ချန်လှပ်ြပီး​ ကူး​ယူြခင်း​ မြပုပါရန် ​ေမတ္တာရပ်ခံပါသည်။ ]

ြမန်မာလူမျိုး​ - ( မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်)

ဗဒံုမင်း​တရား​ (ဘိုး​ေတာ်ဘုရား​)၏ သား​ေတာ် မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​ကိုယ်တိုင် ြပစု ​ေသာ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်တွင် "ြမန်မာလူမျိုး​" အသံုး​အနှုန်း​ကို ဤသို့​ ​ေတွ့​ရသည်။



မက္ခရာ မင်း​သား​ြကီး​

(ဆရာ မင်း​ယု​ေဝ ​ေရး​သား​ေသာ “ပထမ ြမန်မာများ​” စာအုပ်မှ)

ြမန်မာ့​သမိုင်း​၌ ကျွန်​ေတာ်သိ​ေသာ “မက္ခရာမင်း​သား​” နှစ်ပါး​ရှိသည်။ တစ်ပါး​မှာ အမရပူရ ပထမြမို့​တည် ဗဒံုမင်း​တရား​ (ဘိုး​ေတာ်ဘုရား​)၏ သား​ေတာ် ြဖစ်သည်။ ငယ်မည် ​ေမာင်ပျိုး​၊​ ဘွဲ့​အမည် မင်း​ရဲ​ေကျာ်စွာ ြဖစ်သည်။ ​ေနာင်အခါ မက္ခရာြမို့​ကို စား​ရသြဖင့်​ မက္ခရာ မင်း​သား​ဟု တွင်သည်။ အင်း​ဝဘုရင် ဘြကီး​ေတာ်နှင့်​ သာယာဝတီမင်း​တို့​၏ ဦး​ေလး​ေတာ် ြဖစ်သည်။ ြမန်မာနိုင်ငံကို ​ေခတ်သစ် ထူ​ေထာင်လိုသူအြဖစ် လည်း​ေကာင်း​၊​ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်ကို ြပုစုသူအြဖစ် လည်း​ေကာင်း​ ထင်ရှား​သည်။

ကျန်တစ်ပါး​မှာမူ ရတနာပံု ပထမြမို့​တည် မင်း​တုန်း​မင်း​၏ သား​ေတာ် ြဖစ်သည်။ ငယ်မည် ​ေမာင်သန့်​၊​ ဘွဲ့​မည် မင်း​ရဲစည်သူ ြဖစ်သည်။ ​ေနာင်အခါ မက္ခရာြမို့​ကို စား​ရသြဖင့်​ မက္ခရာမင်း​သား​ တွင်သည်။ အိမ်​ေရှ့​စံ က​ေနာင်မင်း​သား​ လွန်ြပီး​ေနာက် က​ေနာင်မင်း​သား​ အုပ်ချုပ်ခဲ့​သည့်​ ရတနာပံု စက်ရံုများ​ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့​သူ ြဖစ်သည်။ မင်း​တုန်း​မင်း​၏ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံထိုက်သူ အရည်အချင်း​ ြပည့်​ေသာ သား​ေတာ်ြကီး​တစ်ပါး​ အြဖစ် ထင်ရှား​သည်။ သီ​ေပါမင်း​ကို နန်း​တင်စဉ် မင်း​ညီမင်း​သား​ အများ​ ကွပ်မျက်ခံရရာ၊​ ထိုမင်း​သား​လည်း​ ကွပ်မျက်ခံရရှာသည်။

ယခု တင်ြပလိုသူမှာ အဘိဓာန်ဆရာ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​ပင် ြဖစ်သည်။ အ​ေမရိကန် သာသနာြပုဆရာ ​ေဒါက်တာ ဂျပ်ဆင်၏ မှတ်တမ်း​များ​အရ မက္ခရာ မင်း​သား​ြကီး​သည် ရုပ်ရည်ရူပကာ တင့်​တယ်သည်။ သို့​ရာတွင် ​ေြခလက်တို့​မှာ ​ေလြဖတ်ထား​သြဖင့်​ မသန်မစွမ်း​ ြဖစ်​ေနသည်ဟု ဆိုသည်။

ယင်း​သို့​ ြဖစ်လင့်​ကစား​ မင်း​သား​ြကီး​သည် ဘဝကို အရှံုး​မ​ေပး​။ နိုင်ငံနှင့်​ လူမျိုး​အကျိုး​ကို အစွမ်း​ကုန် ​ေဆာင်ရွက်ခဲ့​သည်။ ​ေဆာင်ရွက်သည် ဆိုရာ၌ နိုင်ငံ​ေရး​အရ မဟုတ်။ စာ​ေပ​ေရး​၊​ ပညာ​ေရး​အရ ​ေဆာင်ရွက်ြခင်း​ ြဖစ်သည်။ ထိုစဉ်က ြမန်မာတို့​သည် အ​ေနာက်တိုင်း​ ဝိဇ္ဇာ၊​ သိပ္ပံ ပညာရပ်များ​ကို မတတ်​ေြမာက်ြက​ေသး​၊​ ​ေခတ်မမီြက​ေသး​။ ကမ္ဘာြပား​သည် ဟူ​ေသာ အယူကိုပင် ယူြကဆဲြဖစ်သည်။ ထိုအချက်ကို မင်း​သား​ြကီး​သည် ​ေကာင်း​စွာ သတိြပု ဆင်ြခင်မိသည်။

မင်း​သား​ြကီး​သည် အင်း​ဝ ​ေနြပည်​ေတာ်​ေရာက် ​ေပါ်တူဂီလူမျိုး​များ​၊​ အဂင်္လိပ်လူမျိုး​များ​နှင့်​ ဆက်ဆံရာတွင် ထိုသူတို့​မှတစ်ဆင့်​ ​ေခတ်မီ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံ ပညာရပ်များ​၏ သ​ေဘာကို သိရှိ နား​လည်ခဲ့​သည်။ ထိုပညာရပ်များ​ကို တတ်​ေြမာက်မှသာ ြမန်မာတို့​ ​ေခတ်မီ နိုင်မည်ဟု သ​ေဘာ​ေပါက်ခဲ့​သည်။ တစ်ဖက်က နယ်ချဲ့​ရန်လည်း​ ရှိ​ေနရာ ထိုသို့​ ​ေခတ်မီမှလည်း​ နယ်ချဲ့​ရန်ကို တွန်း​လှန်နိုင်မည်ဟု ြမင်ခဲ့​ဟန်တူသည်။ ထို့​ေြကာင့်​ ြမန်မာများ​ ​ေခတ်မီ​ေရး​ကို မင်း​သား​ြကီး​သည် အစွမ်း​ကုန် ြကိုး​ပမ်း​ခဲ့​ေလသည်။

မင်း​သား​ြကီး​သည် အင်း​ဝသို့​ ​ေရာက်ရှိ​ေနသည့်​ အဂင်္လိပ် ကုန်သည်ြကီး​ မစ္စတာ ​ေရာ်ဂျာထံမှ အဂင်္လိပ်စာကို သင်ယူသည်။ ထို့​ေနာက် အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​သည့်​ အ​ေနာက်တိုင်း​ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံဆိုင်ရာ ပညာရပ်များ​ကို ​ေလ့​လာဆည်း​ပူး​သည်။ အထူး​သြဖင့်​ “ရီး​၏ စွယ်စံုကျမ်း​ (Ree’s Encyclopedia) ကို​ေလ့​လာ ဆည်း​ပူး​သည်။ ြမန်မာအမျိုး​သား​တို့​ ​ေလ့​လာ ဆည်း​ပူး​နိုင်ရန်လည်း​ ထိုကျမ်း​ပါ သိပ္ပံပညာရပ်အချို့​ကို ြမန်မာဘာသာ ြပန်ဆိုသည်။

မင်း​သား​ြကီး​သည် အလွန်​ေခတ်မီသူ ြဖစ်သည်။ သူ့​အိမ် စာြကည့်​ေဆာင် နံရံတွင် အပူအ​ေအး​ ချိန်​ေသာ သာမိုမီတာနှင့်​ ​ေလဖိအား​ ချိန်​ေသာ ဘရိုမီတာတို့​ကို အြမတ်တနိုး​ ချိတ်ဆွဲထား​သည်။ ကမ္ဘာလံုး​သည် ဟူ​ေသာ အယူအဆကိုလည်း​ နှစ်သက်လက်ခံ ယံုြကည်ထား​သည်။ ထိုစဉ်က ထိုအယူအဆကို လက်ခံသူမှာ ြမန်မာအမျိုး​သား​တို့​ အထဲတွင် အလွန် ရှား​ပါး​လှသည်။ မင်း​သား​ြကီး​သည် ​ေလာ်ဂရစ်သမ် ဂဏန်း​သခင်္ျာ တွက်နည်း​ကို အင်း​ဝ​ေရာက် အဂင်္လိပ်ကုန်သည်ြကီး​ မစ္စတာလိန်း​ထံက သင်ြကား​ေလသည်။

ဘြကီး​ေတာ်လက်ထက် ၁၈၂၆ ခုတွင် ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ စစ်ပွဲ ြဖစ်ပွား​သည်။ ၂နှစ်ခန့်​ တိုက်ခိုက်ြကြပီး​ေနာက် ြမန်မာတို့​ အ​ေရး​နိမ့်​သြဖင့်​ စစ်​ေြပြငိမ်း​ြကသည်။ ရန္တပိုစာချုပ်ကို ချုပ်ဆိုြကသည်။ စာချုပ်အရ ြမန်မာတို့​က အဂင်္လိပ်တို့​အား​ ရခိုင်တိုင်း​နှင့်​ တနသင်္ာရီတိုင်း​တို့​ကို ​ေပး​လိုက်ရသည်။

နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံ​ေရး​ လွယ်ကူ​ေစရန် ြမန်မာ​ေနြပည်​ေတာ် အင်း​ဝနှင့်​ အဂင်္လိပ်ပိုင် ကာလကတ္တား​တို့​တွင် အ​ေရး​ပိုင် ဝန်ြကီး​တစ်ဦး​စီ ခန့်​ထား​ြကသည်။

အဂင်္လိပ်တို့​က အဂင်္လိပ် စစ်ဗိုလ်မှူး​ြကီး​ ကာနယ် ဗား​ေနး​ကို အင်း​ဝသို့​ အ​ေရး​ပိုင်ဝန်ြကီး​အြဖစ် ခန့်​အပ် ​ေစလွှတ်လိုက်သည်။ ကာနယ် ဗား​ေနး​သည် အင်း​ဝတွင် ရနှစ်တိုင် ​ေနထိုင်လျက် အမှုထမ်း​ရွက်ခဲ့​ေလသည်။ ကာနယ် ဗား​ေနး​သည် အင်း​ဝသို့​ ​ေရာက်​ေသာအခါ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​ကို သွား​ေရာက် ​ေတွ့​ဆံု​ေလသည်။ ​ေတွ့​ဆံုသည်မှာ တာဝန်အရ မဟုတ်၊​ နိုင်ငံ​ေရး​အရ မဟုတ်။ အဂင်္လိပ်စာ တတ်ကျွမ်း​၍ ​ေခတ်မီ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံ ပညာရပ်များ​ကို ​ေလ့​လာလိုက်စား​သူ ပညာရှင်တစ်ဦး​ကို ​ေလး​စား​ ြကည်ညို​ေသာအား​ြဖင့်​ သွား​ေရာက် ​ေတွ့​ဆံုြခင်း​သာ ြဖစ်သည်။

မင်း​သား​ြကီး​ကလည်း​ ကာနယ်ဗား​ေနး​ကို ​ေကာင်း​စွာ ဆီး​ြကိုဧည့်​ခံသည်။ မင်း​သား​ြကီး​၏ စာြကည့်​ေဆာင် နံရံတွင် သာမိုမီတာနှင့်​ ဘရိုမီတာတို့​ ချိတ်ဆွဲထား​သည်ကို ကာနယ်ဗား​ေနး​သည် အံ့​ချီး​စွာ ​ေတွ့​ခဲ့​ရသည်။ မင်း​သား​ြကီး​နှင့်​ ကာနယ်ဗား​ေနး​တို့​ ​ေြပာဆို ​ေဆွး​ေနွး​ြကသည်တို့​မှာ စိတ်ဝင်စား​ဖွယ် ​ေကာင်း​လှသည်။ မင်း​သား​ြကီး​က ကာနယ်ဗား​ေနး​အား​ လန်ဒန်၊​ ကာလကတ္တား​၊​ အင်း​ဝ၊​ ဘန်​ေကာက်ြမို့​များ​၏ လတ္တီကျူ မျဉ်း​ေြကာင်း​များ​၊​ ​ေလာင်ဂျီကျူ မျဉ်း​ေြကာင်း​များ​ကို ​ေမး​သည်။ အဘယ့်​ေြကာင့်​ သ​ေဘင်္ာသား​ အိမ်​ေြမှာင် ​ေြမာက်ဘက်သို့​သာ ​ေခါင်း​လှည့်​ ​ေနတတ်သည်ကိုလည်း​ ​ေမး​သည်။

​ေကာင်း​ကင်၌ ဒုတိယအြကိမ် ​ေပါ်ထွက်လာ​ေသာ ြကယ်တံခွန် အ​ေြကာင်း​ကိုလည်း​ ​ေမး​သည်။ သာမိုမီတာနှင့်​ ဘရိုမီတာတို့​ကို မည့်​ကဲ့​သို့​ စီရင် ြပုလုပ်သည်ကိုလည်း​ ​ေမး​သည်။ ထို့​ြပင် မင်း​သား​ြကီး​က အက္ခရာသခင်္ျာကို သူအလွန် တတ်ကျွမ်း​လို​ေြကာင်း​လည်း​ ​ေြပာ​ေလသည်။

ကာနယ်ဗား​ေနး​သည် မင်း​သား​ြကီး​၏ ပညာဗဟုသုတကို အထူး​ေလး​စား​ ချီး​ကျူး​မိသည်။ မင်း​သား​ြကီး​ကို အထူး​ေလး​စား​ ြကည်ညိုမိသည်။ ထို့​ေြကာင့်​ သူ၏မှတ်တမ်း​တွင်

“ကျွန်ုပ်သည် မင်း​သား​ြကီး​၏ ဗဟုသုတ စံုလင်ပံုကို မချီး​မွမ်း​ဘဲ မ​ေနနိုင်ပါ။ ဤြမန်မာနိုင်ငံတွင် မင်း​သား​ြကီး​ကဲ့​သို့​ ပညာဗဟုသုတ ြပည့်​စံု ၍ ဉာဏ်ထက်ြမက်​ေသာ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုး​ကို မ​ေတွ့​ဖူး​ပါ။ ဤမင်း​သား​ြကီး​ကဲ့​သို့​ ပညာဗဟုသုတ အရာတွင် အငတ်မ​ေြပ သိကျွမ်း​လို​ေသာ သူမျိုး​ကို မ​ေတွ့​ဖူး​ပါ”

ဟူ၍ ​ေရး​ထား​ခဲ့​ေလသည်။

မင်း​သား​ြကီး​သည် သိပ္ပံပညာကို အထူး​ ဝါသနာထံုသူ ြဖစ်သည်။ ကာနယ်ဗား​ေနး​နှင့်​ သာမက အြခား​ နိုင်ငံြခား​သား​ ပုဂ္ဂိုလ်များ​နှင့်​လည်း​ သိပ္ပံပညာအ​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​ေနွး​တတ်သည်။ ကာနယ်ဗား​ေနး​နှင့်​ မ​ေတွ့​မီ ၁၈၂၂ ခုတွင် ​ေဒါက်တာ ဂျပ်ဆင်နှင့်​ ​ေတွ့​ဆံုစဉ်ကလည်း​ သိပ္ပံပညာအ​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​ေနွး​ခဲ့​ဖူး​သည်။ ​ေဒါက်တာဂျပ်ဆင်က နက္ခတ္တ​ေဗဒနှင့်​ ပထဝီပညာများ​ကို သူနှင့်​ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​တို့​ ​ေဆွး​ေနွး​ခဲ့​ေြကာင်း​ မှတ်တမ်း​တင်ထား​သည်။ ယင်း​သို့​ မှတ်တမ်း​တင်ရာ၌ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​သည် အ​ေနာက်တိုင်း​ သိပ္ပံပညာကို အထူး​ ​ေလ့​လာလိုက်စား​သူ ြဖစ်သည်ဟူ၍လည်း​ မှတ်ချက်ချထား​ေပသည်။

မင်း​သား​ြကီး​သည် ထိုစဉ်က အဂင်္လိပ်စာ​ေပ၌ ​ေခတ်စား​သည့်​ ဂျွန်ဆင်၏ အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်ကို အ​ေခါက်​ေခါက် အခါခါ ​ေလ့​လာသည်။ ယင်း​သို့​ ​ေလ့​လာရာမှ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန် တစ်​ေစာင် ြကိုး​ပမ်း​ြပုစုရ​ေသာ် နိုင်ငံနှင့်​ လူမျိုး​အတွက် အကျိုး​ရှိ​ေပအံ့​။ ြမန်မာတို့​ အဂင်္လိပ်ဘာသာ တတ်ကျွမ်း​ေရး​အတွက် အ​ေထာက်အကူ ရ​ေပအံ့​။ ​ေခတ်မီ ဝိဇ္ဇာသိပ္ပံ ပညာရပ်များ​ကို ​ေလ့​လာရာတွင် လည်း​ေကာင်း​၊​ ယင်း​တို့​ကို ြမန်မာဘာသာ ြပန်ဆိုရာတွင် လည်း​ေကာင်း​ ြကီး​စွာ​ေသာ အ​ေထာက်အကူ ရ​ေပအံ့​ဟု ဆင်ြခင်မိရာသည်။

ထို့​ေြကာင့်​ သူ့​ကို ​ေလာဂရစ်သမ် ဂဏန်း​သခင်္ျာ သင်​ေပး​ခဲ့​ဖူး​သည့်​ အဂင်္လိပ်ကုန်သည်ြကီး​ မစ္စတာ ချား​လိန်း​နှင့်​ တွဲဖက်လျက် အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်ကို တီထွင်ြပုစု​ေလသည်။

ြပုစုရာ၌ မစ္စတာလိန်း​က ​ေရှး​ဦး​စွာ အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်ကို ြမန်မာဘာသာ ြပန်ဆိုသည်။

ထို့​ေနာက် ြမန်မာဘာသာြပန်ချက်ကိုမင်း​သား​ြကီး​က ​ေစ့​စပ်​ေသချာစွာ ြပင်ဆင်တည်း​ြဖတ် ​ေပး​သည်။

ယင်း​အဘိဓာန်ကို ၁၈၃၃ ခုတွင် စတင် ြကိုး​ပမ်း​ြပုစုသည်။ ၁၈၄၁ ခုတွင် ကာလကတ္တား​ြမို့​၊​ သာသနာြပု ပံုနှိပ်တိုက်၌ ပံုနှိပ် ထုတ်​ေဝနိုင်ခဲ့​သည်။ အဘိဓာန်အရွယ်မှာ ဒီမိုင်း​ ဆိုဒ်ြကီး​ြဖစ်၍ စာမျက်နှာ ၄၈၆ မျက်နှာ အထူရှိသည်။

ယင်း​အဘိဓာန် နိဒါန်း​ကို မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​ ကိုယ်တိုင် ြမန်မာဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​သား​သည်။ နိဒါန်း​တွင် ယင်း​အဘိဓာန် ထုတ်​ေဝရြခင်း​၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို မင်း​သား​ြကီး​က ဤသို့​ ​ေရး​ထား​သည်။

“အထူး​ထူး​ေသာ ဘာသာ၊​ များ​စွာ​ေသာ လူမျိုး​တို့​တွင် အဂင်္လိပ်လူမျိုး​သည် ဟုတ်မှန်​ေသာ၊​ ထင်ရှား​ မျက်​ေမှာက်​ေတွ့​ြမင်​ေသာ အတတ်ပညာကိုသာ ရှာ​ေဖွ နှိုင်း​ယှဉ်ြပီး​လျှင် ရံုး​စု မှတ်သား​ေလ့​ရှိသည် ြဖစ်၍ အဂင်္လိပ်ဘာသာကို နား​လည် သိြမင်ြခင်း​သည် ဗဟုသုတအရာ၌ များ​စွာ အကျိုး​ရှိသည်။ ထို့​ေြကာင့်​ ဗဟုသုတကို အလိုရှိကုန်​ေသာ ြမန်မာလူမျိုး​တို့​အား​ အဂင်္လိပ်ဘာသာကို ြမန်မာဘာသား​အား​ြဖင့်​ နား​လည် သိြမင်​ေစြခင်း​ အကျိုး​ဌာ မက္ခရာမင်း​သား​က သ​ေဘင်္ာသူြကီး​ ကပ္ပတိန်လျင်ကို အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်စာ ရှိသည်အတိုင်း​ ြမန်မာဘာသာ မှန်ကန်​ေအာင် ြပန်ဆိုပါဆို၍ ြမန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၉၅ ခုနှစ်၊​ အဂင်္လိပ်သက္ကရာဇ် ၁၈၃၃ ခုနှစ်မှစ၍ ြပန်ဆို​ေရး​သား​သည်။ ြပန်ဆိုအပ်​ေသာ အဘိဓာန်စာသည်ကား​ အဂင်္လိပ်အက္ခရာကို ဖတ်နိုင်ကာမျှ သင်ြပီး​၍ ​ေရှ့​ေနာက်စကား​ ြကည့်​ရှုမှတ်သား​ြပီး​လျှင် ထိုအဘိဓာန်စာကို အမှီြပု၍ အဂင်္လိပ်ပညာစာ ၄၅ မှစ၍ အဂင်္လိပ်စာတို့​ကို ြမန်မာဘာသာအား​ြဖင့်​ သိြမင် နား​လည်နိုင်ရာသည်။”

ယ​ေန့​ဆိုလျှင် ယင်း​အဘိဓာန်ြကီး​ ​ေပါ်ထွက်ခဲ့​သည်မှာ နှစ်​ေပါင်း​ ၁၂၀ ​ေကျာ် ရှိခဲ့​ြပီ။ ယင်း​အဘိဓာန်သည် ြမန်မာနိုင်ငံသား​တို့​ကို အဂင်္လိပ်ဘာသာ သင်ြကား​ရာ၌ ​ေကာင်း​စွာ အ​ေထာက်အကူ ြပုနိုင်ခဲ့​သည်။ ြမန်မာဘာသာ သင်ြကား​ေသာ နိုင်ငံြခား​သား​များ​ကိုလည်း​ ​ေကာင်း​စွာ အ​ေထာက်အကူ ြပုခဲ့​သည်။ ထို့​ြပင် “လမ်း​ရိုး​ေဟာင်း​တွင်၊​ ဆင့်​ကာထွင်သို့​၊​ သုတ်သင်ကာမျှ၊​ လွယ်ကာရလိမ့်​” ဟူ​ေသာ ​ေဆာင်ပုဒ်နှင့်​အညီ ​ေနှာင်း​အဘိဓာန် ဆရာများ​ကိုလည်း​ ​ေကာင်း​စွာ အ​ေထာက်အကူ ြပုခဲ့​ေပသည်။

ယင်း​အဘိဓာန်ကို ပထမအြကိမ်သာ ရိုက်နှိပ်နိုင်ခဲ့​သြဖင့်​ ယခုအခါတွင် အလွယ်တကူ ရှာ​ေဖွ မ​ေတွ့​နိုင်​ေတာ့​ေပ။ သို့​ရာတွင် ကျွန်​ေတာ် သိရသမျှ မပျက်မစီး​ဘဲ ြကွင်း​ကျန်​ေန​ေသး​သည့်​ ယင်း​အဘိဓာန် နှစ်အုပ်ကား​ ရှိ​ေန​ေသး​သည်။ တစ်အုပ်မှာ အ​ေမရိကန်ြပည်​ေထာင်စု၊​ ဝါရှင်တန်ြမို့​ ကွန်ဂရက် စာြကည့်​တိုက်တွင် ရှိသည်။ တစ်အုပ်ကား​ ရန်ကုန်ြမို့​ ယဉ်​ေကျး​မှုဌာန၊​ အမျိုး​သား​စာြကည့်​တိုက်တွင် ရှိသည်။

ြမန်မာစာ​ေပသမိုင်း​တွင် ​ေဒါက်တာ ဂျပ်ဆင်၏ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်၊​ ဦး​ေရွှြကူး​၏ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်၊​ ​ေဒါက်တာဘဟန်၏ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်များ​ ရှိရာ၊​ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ ဤ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်သည် အ​ေစာဆံုး​ ြဖစ်​ေပသည်။ ဤတွင် အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်ြပုစု​ေသာ ြမန်မာ လူမျိုး​များ​ထဲတွင် မက္ခရာ မင်း​သား​ြကီး​သည် ပထမဆံုး​ ြဖစ်သည်ဟု ဆိုရ​ေပမည်။

မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​သည် ပညာအရာတွင် ထက်ြမက်ရံုမျှမက သိက္ခာ၊​ သမာဓိနှင့်​လည်း​ အထူး​ ြပည့်​စံုဟန်တူသည်။ ​ေနာင်​ေတာ် ဘြကီး​ေတာ်မင်း​ကို သာယာဝတီမင်း​သား​ ပုန်ကန်​ေသာအခါ ​ေစ့​စပ် ​ေဆွး​ေနွး​ေရး​အတွက် မက္ခရာ မင်း​သား​ြကီး​ပင် ဦး​ေဆာင် ​ေဆာက်ရွက်ခဲ့​ရ​ေပသည်။

မင်း​သား​ြကီး​သည် ြမန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၅၃ ခုနှစ်တွင် ဖွား​၍ ၁၂၁၀ ြပည့်​နှစ်၊​ အသက် ၅၇ နှစ် အရွယ်တွင် လွန်သည်။







ဆက်စပ်ဖတ်ရှုနိုင်မည့်

“ြမန်မာ” ​ေဝါဟာရ သမိုင်း​ေြကာင်း​

​ေရှး​ရာဇဝင်သမိုင်း​၊​စာ​ေပမှ ြမန်မာလူမျိုး​၊​ ြမန်မာြပည် အသံုး​အနှုန်း​များ​ကို အကျယ်ဖတ်ရှုနိုင်ရန် ဤမှာ တတ်နိုင်သမျှ စုစည်း​ေပး​ထား​ပါသည်။

ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာ

လူမျိုး​တစ်ရာ့​တပါး​စာရင်း​

ဦး​ကုလား​ မဟာရာဇဝင်

မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်

​ေယာအတွင်း​ဝန် ဦး​ဖိုး​လှိုင်၏ ရာဇဓမ္မသဂင်္ဟကျမ်း​

​ေခတ်မှီ ြမန်မာရာဇဝင်အကျဉ်း​ -အမျိုး​သား​ပညာဝန် ဦး​ဖိုး​ကျား​

ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း​

လွတ်လပ်​ေရး​ ​ေြကညာစာတမ်း​

ြမန်မာ့​စွယ်စံုကျမ်း​

​ေဒါက်တာနိုင်ပန်း​လှ၏ ရာဇာဓိရာဇ် အ​ေရး​ေတာ်ပံုကျမ်း​

တွင်း​သင်း​ြမန်မာရာဇဝင်သစ်

​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​-အမိန့်​ေတာ်ြပန်တမ်း​များ​၊​ဒုတိယတွဲ

အ​ေလာင်း​မင်း​တရား​ြကီး​၏ အမိန့်​ေတာ်များ​ - ​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​

ြမန်မာအစ (ဦး​ဖိုး​လတ်)

Burma နဲ့ Myanmar အဓိက မဟုတ်ပါ။

“ြမန်မာ” ​ေဝါဟာရ သမိုင်း​ေြကာင်း​ နှင့်​ တို့​ဗမာ

​ေအာက်​ေဖာ်ြပပါ ​ေဆာင်း​ပါး​တွင် တချို့​ေသာ အချက်အလက် အနည်း​ငယ်မှ အပ သမိုင်း​အ​ေထာက်အထား​ေဖာ်ြပချက်များ​မှာ စံုလင်လှ​ေပသည်။ ဗဟုသုတရ​ေစရန် ​ေဖာ်ြပရင်း​ ပိုမိုြပည့်​စံု​ေစရန် မူရင်း​စာသား​ကို မြပုြပင်ပဲ ​ေအာက်​ေြခမှ "မှတ်ချက်၊​ ြဖည့်​စွက်ချက်" အချို့​ ထည့်​သွင်း​ထား​ပါသည်။

စာရှူသူအ​ေနြဖင့်​ "ဗမာ"ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရသည် ​ေရှး​ေကျာက်စာ၊​ေပစာ၊​ ရာဇဝင်ကျမ်း​တို့​တွင် မရှိ​ေြကာင်း​ သတိြပုမိ​ေပလိမ့်​မည်။ ​ေရှး​ကာလက ြမန်မာလူမျိုး​ပိုင်ဆိုင်ရာနယ်​ေြမကို ြမန်မာြပည်၊​ မွန်လူမျိုး​ပိုင်ဆိုင်ရာနယ်​ေြမကို မွန်ြပည်၊​ ရခိုင်တို့​နယ်​ေြမကို ရခိုင်ြပည်၊​ ရှမ်း​တို့​နယ်ကို ရှမ်း​ြပည်ဟု ​ေခါ်​ေဝါ်​ေြကာင်း​ သိရှိထား​ပါက စဉ်း​စား​သံုး​သပ်ရာ၌ ပိုမိုလွယ်ကူပါမည်။

​ေဆာင်း​ပါး​ရှင်က နိုင်ငံအမည်ကို အဓိကထား​ေသာ်လည်း​ ဤမှတ်ချက်ရှင်က ြမန်မာလူမျိုး​အမည်နှင့်​ ြပည်​ေထာင်စုအမည်ကို အဓိကထား​စဉ်း​စား​၍ အြမင်ကွဲြပား​မှုရှိ​ေသာ်လည်း​ ​ေဆာင်း​ပါး​ရှင်၏ သမိုင်း​အချက်အလက်တင်ြပရာ၌ မုသား​မပါသည်ကို ​ေလး​စား​ချီး​ကျူး​မိပါ​ေြကာင်း​

“ြမန်မာ” ​ေဝါဟာရ သမိုင်း​ေြကာင်း​ (​ေဆာင်း​ပါး​ရှင်-​ေကျာ်​ေဇာ​ေအာင်)
ြမန်မာဟူ​ေသာအသံုး​အနှုန်း​ကို ပုဂံ​ေခတ် ကျန်စစ်သား​မင်း​(​ေအဒီ ၁၀၈၄-၁၁၁၃)လက်ထက် ခရစ်နှစ် ၁၁၀၂ ခုနှစ်တွင် ​ေရး​ထိုး​ခဲ့​ေသာ “ကျန်စစ်သား​မင်း​၏ နန်း​တည်​ေကျာက်စာ” တွင် “မိရ်မာ” ဟူ​ေသာ​ေဝါဟာ ရသည် ြမန်မာကို ရည်ညွှန်း​ြခင်း​ြဖစ်ကာ မည်(မွန်)နှင့်​ တိရ်စုလ်(ပျူ)​ေဝါ ဟာရတို့​နှင့်​တွဲ၍ ပထမဆံုး​အြကိမ် အြဖစ်​ေတွ့​ရြခင်း​ြဖစ်သည်။

ထို့​ေနာက်​ေအဒီ ၁၁၉၀ ြပည့်​နှစ် တွင် ​ေရး​ထိုး​ထား​သည်ု့​ အမတ်ြကီး​သိဃင်္သူ ​ေကျာက်စာတွင် “ြမန်မာပန်တျာ” ဟူ၍ လည်း​ေကာင်း​၊​ ခရစ်နှစ် ၁၂၃၅ ခုနှစ်တွင်း​ေရး​ထိုး​သည့်​ ရတနာပံု ​ေကျာက်စာတွင် “ြမန်မာြပည်” ဟူ၍လည်း​ေကာင်း​၊​ ခရစ်နှစ် ၁၂၄၂ ခုနှစ်တွင် ​ေရး​ထိုး​သည့်​ဖွား​ေစာ​ေခါ် မိဖု ရား​ဖွား​ေစာ​ေကျာက် စာတွင် “သမိအိုြမန်မာ” ဟူ၍လည်း​ေကာင်း​၊​ ခရစ်နှစ် ၁၃၆၃ ခုနှစ်တွင်​ေရး​ထိုး​ေသာ သက်​ေတာ်ရှည် ဘုရား​ေကျာက်စာတွင် “ြမံမာရွာတိ” ဟူ၍လည်း​ ​ေကာင်း​ေတွ့​ရှိရပါ သည်။

 ြမန်မာ​ေဝါဟာရ ကို ​ေကျာက်စာတွင် ြမံမာ၊​ ြမံမာြပည်၊​ ြမဟ္မ၊​ ြမဟ္မာြပည်၊​ ြမံမ ြပည်၊​ ြမံမ္မာြပည်၊​ ြမမ္မဘာသာစသည်ြဖင့်​ ​ေြပာင်း​လဲ​ေရး​ထိုး​ခဲ့​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရသည်။

ယ​ေန့​တိုင် သမိုင်း​ပညာရှင်များ​ တညီတညွတ်တည်း​လက်ခံ၍ ခိုင်လံု​ေသချာစိတ်ချရ​ေသာကျာက် စာအ​ေထာက်အထား​များ​အရ ြမန်မာဟူ​ေသာ​ေဝါဟာရကို ပုဂံ​ေခတ်မှ စတင်​ေတွ့​ရှိ ရြပီး​ ပုဂံ​ေခတ် ​ေနာက်ပိုင်း​တွင်လည်း​ ယင်း​သို့​ပင် ဆက်လက်သံုး​နှုန်း​ခဲ့​ြကသည်ကို အထင်အရှား​ေတွ့​ရ သည်။

ထိုသည်ကို ပုဂံ​ေခတ်​ေနာက်ပိုင်း​တွင်လည်း​ အင်း​ဝ​ေခတ် ခရစ်နှစ် ၁၄၈၅ ခုနှစ် တွင် ​ေရး​ထိုး​ သည့်​စစ်ကိုင်း​ရတနာ​ေစတီ ​ေကျာက်စာတွင် “ဧရာပန်း​ေရာင်၊​ ​ေပါင်း​ေလာင်း​ ချင်း​ တွင်း​ြမစ်၊​ ​ေလး​စင်း​အခံကညွတ်မျှ​ေန​ေသာ ြကည်း​ေတာင်ဖျင်မျှ ြမန်မာြပည်” ဟူ၍ လည်း​ေကာင်း​၊​ ခရစ်နှစ် ၁၅၀၉ ခုနှစ်တွင် ​ေရး​ထိုး​သည့်​ ရတနာဗိမာန်​ေကျာက်စာ၌ “​ေြမာက်တစ်လွှား​ ကသုပ ရန္တ၊​ ​ေတာင်ဘက်က တမ္ပဒီပမည်​ေသာတိုင်း​နှစ်တိ်ုင်း​ ကိုြကပ်တိုင်ဖံုး​အုပ်၊​ အာဏာချုပ်လျက် ပိုက် ထုပ်ရိုက် ရာသာသနလတည် ြမံမာြပည်” ဟူ၍ လည်း​ေကာင်း​ ​ေတွ့​ရှိရ သည်။

 ြမန်မာ စာ​ေပ ​ေရွှ​ေခတ်ဟု တင်စား​ေခါ်​ေဝါ်ခဲ့​သည့်​ အင်း​ဝ​ေခတ်တွင် ​ေကျာက်စာများ​၌သာမ က ပျို့​စာများ​ တွင်လည်း​ေတွ့​ရှိနိုင်​ေပသည်။

ထိုသည်တို့​ကို ​ေထာက်ရှုြခင်း​အား​ြဖင့်​ ြမန်မာဟူ​ေသာ​ေဝါဟာရ သည် ​ေရး​နည်း​သာကွဲသွား​မည်။ ဆိုလိုရင်း​အဓိပ္ပာယ်သည် အတူတူပင်ြဖစ်သည်ကို သံုး​သပ်ရ​ေပသည် ။ ြမန်မာဟူ​ေသာ​ေဝါဟာရကို ဆက်လက်သံုး​စွဲခဲ့​ သည်က်ို ​ေနှာင်း​ပိုင်း​ေခတ် များ​တွင် လည်း​ ​ေတွ့​နိုင်​ေပသည်။

ြမန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဦး​ဆံုး​ရာဇဝင်ကျမ်း​ြဖစ်သည့်​ အင်း​ဝ​ေခတ် ​ေရွှနန်း​ေကျာ့​ရှင် နရပတိ (၁၅၀၁-၁၅၂၇) လက်ထက် ရှင်မဟာသီလဝံသ​ေရး​သား​ြပုစုသည့်​ ရာဇဝင်​ေကျာ်တွင် “ြမန်မာ မင်း​ဆက်” အ​ေြကာင်း​ဟု ​ေခါင်း​စဉ်တပ်ထား​ြပီး​ စာကိုယ်တွင်လည်း​ ‘ငါတို့​ြမန်မာြပည်’ ဟု သံုး​နှံုး​ထား​ သည်။

 ရာဇဝင်​ေကျာ်​ေပါ်ထွက်လာြပီး​ ​ေနာက်ပိုင်း​ ဦး​ကုလား​ မဟာရာဇဝင်ြကီး​၊​ တွင်း​သင်း​ ြမန်မာ ရာဇဝင်သစ်၊​ ဇတာ​ေတာ်ပံုရာဇဝင်၊​ ​ေစတီယကထာမည်​ေသာ ရာဇဝင်ချုပ်၊​ မှန်နန်း​ရာ ဇဝင်​ေတာ်ြကီး​နှင့်​ ကုန်း​ေဘာင်မင်း​ဆက်မဟာရာဇဝင် တို့​တွင်လည်း​ ‘ြမန်မာ’ အသံုး​အနှံုး​ များ​ြဖင့်​ ​ေရး​သား​ထား​သည်ကို ​ေတွ့​ရသည်။

မှတ်ချက် ။ ။
​ေဆာင်း​ပါး​ရှင်သည် ​ေရှး​ေဟာင်း​စာ​ေပတို့​တွင် ​ေတွ့​ရှိရ​ေသာ ြမန်မာ​ေဝါဟာရကို ​ေဖာ်ြပထား​ပါသည်။ ထိုအ​ေထာက်အထား​တို့​တွင် ြမန်မာ​ေဝါဟာရကို လူမျိုး​အမည်၊​ နိုင်ငံအမည် နှစ်မျိုး​စလံုး​၌ သံုး​စွဲြက​ေြကာင်း​ ြဖည့်​စွက် အသိ​ေပး​အပ်ပါသည်။ "ဗမာ" လူမျိုး​ဟူ၍ ​ေရး​သား​ချက် မရှိပါ။

​ေရှး​ရာဇဝင်သမိုင်း​၊​စာ​ေပမှ ြမန်မာလူမျိုး​၊​ ြမန်မာြပည် အသံုး​အနှုန်း​များ​ကို အကျယ်ဖတ်ရှုနိုင်ရန် ဤမှာ တတ်နိုင်သမျှ စုစည်း​ေပး​ထား​ပါသည်။

ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာ

လူမျိုး​တစ်ရာ့​တပါး​စာရင်း​

ဦး​ကုလား​ မဟာရာဇဝင်

တွင်း​သင်း​ြမန်မာရာဇဝင်သစ်

မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်

​ေယာအတွင်း​ဝန် ဦး​ဖိုး​လှိုင်၏ ရာဇဓမ္မသဂင်္ဟကျမ်း​

​ေခတ်မှီ ြမန်မာရာဇဝင်အကျဉ်း​ -အမျိုး​သား​ပညာဝန် ဦး​ဖိုး​ကျား​

ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း​

လွတ်လပ်​ေရး​ ​ေြကညာစာတမ်း​

ြမန်မာ့​စွယ်စံုကျမ်း​

​ေဒါက်တာနိုင်ပန်း​လှ၏ ရာဇာဓိရာဇ် အ​ေရး​ေတာ်ပံုကျမ်း​

ကုန်း​ေဘာင်ရှာပံု​ေတာ်

​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​-အမိန့်​ေတာ်ြပန်တမ်း​များ​၊​ဒုတိယတွဲ

အ​ေလာင်း​မင်း​တရား​ြကီး​၏ အမိန့်​ေတာ်များ​ - ​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​

ြမန်မာအစ (ဦး​ဖိုး​လတ်)

တို့​ေသွး​ချင်း​ပီပီ - ြမတ်အဖွဲ့​ (ြမန်မာ့​အသံ) ( ဆက်လက်​ေဖာ်ြပမည်)



​ေညာင်ရမ်း​ေခတ်​ေနှာင်း​ပိုင်း​ ၁၉ ဇူလိုင်လ ၁၇၅၁ ခုနှစ်တွင် ြမန်မာသံအဖွဲ့​သည် တရုတ်နိုင် ငံ ​ေပကျင်း​ (Beijing) သို့​ဆိုက်​ေရာက်လာသည်။ သံ​ေတာ်တို့​သည် ယခင် မင်မင်း​ဆက်(၁၃၆၈- ၁၆၄၄) ကာလတွင် ြမန်မာသံအဖွဲ့​ေန ထိုင်ခဲ့​ဖူး​ေသာ​ေနရာတွင် ​ေနရာချထား​ေပး​သည်။ ထိုသံတဲအတွင်း​တွင် ​ေရှး​ယခင်က ြမန်မာတို့​ ​ေရး​ထား​ခဲ့​ဖူး​ေသာ စာရှိ​ေြကာင်း​၊​ ယင်း​တို့​အတိုင်း​ တူ​ေအာင်​ေရး​ရမည်ဟု ဥတည်ဘွား​က အမိန့်​ေတာ်ရှိ၍ သံတဲအတွင်း​ တုပ​ေရး​ရသည်။

ထိုစဉ်အခါ တရုတ်​ေနြပည်​ေတာ် သို့​ေရာက်လာ​ေသာ ြမန်မာသံအဖွဲ့​ဝင်များ​အား​ တူ​ေအာင်​ေရး​ခိုင်း​ေသာ ြမန်မာ​ေဝါဟာရများ​မှာ တရုတ်မင် မင်း​ဆက်ကာလက တည်ရှိခဲ့​ဖူး​ေသာ ‘ြမန်မာဘာသာသိပ္ပံ​ေကျာင်း​’(Mien-tien-Kuan/The Institute of Myanmar Language) မှ ကျန်ရစ်ခဲ့​ေသာ “ြမန်မာ​ေဝါဟာရ​ေပါင်း​ချုပ်”မှ ​ေဝါဟာရ ြဖစ်​ေြကာင်း​ ထင်ရှား​ေလသည်။ မင်မင်း​ဆက်(Ming Dynasty) ကာလက ​ေရး​သား​ခဲ့​ေသာ Mien –tien ​ေဝါဟာရကို ြကည့်​ပါက ယခု​ေခတ်ြမန်မာကို ​ေခါ်​ေဝါ်​ေန​ေသာ Mian-dian နှင့်​ ထပ်တူနီး​ပါး​ တူညီလျက် ရှိကာ အသံ ထွက်မှာ “ြမိန်ြတိန်”ဟူ၍ရသည်။

ြမန်မာနိုင်ငံသို့​ အ​ေနာက်ဥ​ေရာပနိုင်ငံသား​များ​ စတင်​ေရာက်ရှိလာြပီး​ေနာက် ယင်း​တို့​က ခရီး​ သွား​မှတ်တမ်း​များ​ေရး​ရာတွင် ြမန်မာနိုင်ငံကို (Burmah)၊​ ြမန်မာလူမျိုး​ကို (Burman) ဟု သံုး​နှံုး​ ခဲ့​ြကသည်။ သို့​ေသာ် ယင်း​တို့​ေရး​သား​သည့်​ မှတ်တမ်း​များ​မှာ အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖစ်၍ ‘ြမန်မာ၊​ ဗမာ’ အြငင်း​ပွား​ဖွယ်ရာ မရှိ​ေပ။ြဗဟ္မာကို အိန္ဒိယတိုင်း​ရင်း​သား​တို့​က “ဗရ်ဟ်မာ”ဟုဖတ်ြပီး​ အဂင်္လိပ်တို့​က “ဗာရ်မာ”ဟုဖတ်သည်။ ယင်း​ ဗာရ်ဟ်မာဟူ​ေသာ အဂင်္လိပ်အ​ေရး​မှ တစ််ဆင့်​ဗမာဟူ၍ လည်း​ ​ေခါ်​ေဝါ်သည်ကို​ေတွ့​ ရြပန် သည်။

ြမန်မာနိုင်ငံသို့​ ခရစ်ယာန်သာသနာြပုများ​လည်း​ ​ေရာက်ရှိလာရာ သာသနာြပုရာတွင် ဘာသာ စကား​ အခက်အခဲရှိလာခဲ့​သည်။ ထိုလိုအပ်ချက်ကို ြဖည့်​ဆည်း​ရန် ‘အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်’ ‘ြမန်မာ-အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်’များ​ြပုစုခဲ့​ြကသည်။ ထိုသို့​ြပုစုရာတွင် အသံထွက်တတ်ရန် အဂင်္လိပ် စာလံုး​များ​ကိုလည်း​ ြမန်မာအသံထွက် ထည့်​သွင်း​ရသကဲ့​သို့​ ြမန်မာစကား​လံုး​ကိုလည်း​ ‘အဂင်္လိပ်’ အသံထွက်များ​ ဖလှယ်ကာထည့်​သွင်း​ြပုစုရသည်။ ​

ေအဒီ ၁၇၇၆ ခုနှစ်တွင် အီတလီနိုင် ငံ ​ေရာမြမို့​တွင် ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝ​ေသာ ကာပန်(Carpan) ၏ (Alphabetum Barmanorum) စာအုပ်တွင်ဘား​မား​ (Burma) ြမန်မာဟု အသံထွက်အမှန်​ေဖာ်ြပရမည့်​အစား​ ဘား​မား​ ဟု​ေဖာ်ြပ ခဲ့​သည်။ ထိုနည်း​တူ ခရစ်ယာန်သာသနာြပု ပုဂ္ဂိုလ် ယုဒသန်(Jadson)သည် ​ေအဒီ ၁၈၃၁ ခုနှစ် တွင် ြမန်မာနိ်ုင်ငံသို့​ ​ေရာက်ရှိလာြပီး​ ြမန်မာစာ​ေပ၊​ ြမန်မာစကား​ကို သင်ယူ​ေလ့​လာခဲ့​သည်။ ထိုသ်ို့​ သင်ယူ​ေလ့​လာြပီး​ေနာက် သူသည် “ြမန်မာ-အဂင်္လိပ်အဘိဓာန်”ကို ြပုစုခဲ့​သည်။ ထိုအဘိဓာန်ကို ၁၈၂၆ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပံုနှိပ် ထုတ်​ေဝခဲ့​သည်။ ထိုအဘိဓာန်တွင်

ြမန်မာ a Burma ြမန်မာလူ
ြမန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်း​ n-Upper Burma
ြမန်မာဘာသာ n-the Burmese Language ဟုအနက်ြပန်ထား​သည်။

ထိုသို့​နိုင်ငံြခား​ သား​တို့​က ြမန်မာ-အဂင်္လိပ်အဘိဓာန်များ​ ြပုစုခဲ့​ြကသကဲ့​သို့​ မင်း​တုန်း​မင်း​၏ သား​ေတာ် တစ် ပါး​ြဖစ်​ေသာ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​သည် အဂင်္လိပ်ကုန်သည်များ​ထံမှ အဂင်္လိပ်စာကို သင်ယူ​ေလ့​ လာခဲ့​ြပီး​ ၁၈၃၃ ခုနှစ် တွင် “အဂင်္လိပ်-ြမန်မာအဘိဓာန်”ကို စတင်ြပုစုခဲ့​ရာ မစ္စတာချာလိန်း​ (Mr.Charles Lane) က ကူညီတည်း​ြဖတ်​ေပး​ခဲ့​သည်။ ထိုအဘိဓာန်ကို ၁၈၄၂ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိ ယနိ်ုင်ငံ ကလကတ္တား​ြမို့​တွင် စတင် ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝခဲ့​သည်။

ထိုစာအုပ်၏ အမှာစာကို မက္ခရာမင်း​ သား​ြကီး​က ြမန်မာဘာသာြဖင့်​ေရး​ြပီး​ မစ္စတာချာလီလိန်း​ (Mr. Charles Lane) က အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ဆိုခဲ့​သည်။ ထိုသို့​ြပန်ဆိုရာတွင် မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​က “ြမန်မာလူမျိုး​”ဟု ​ေရး​သည်ကို မစ္စတာချာလိန်း​ (Mr. Charles Lane) က Burmese People ဟုလည်း​ေကာင်း​၊​ “ြမန်မာဘာသာ” ကို Burmese Language ဟုလည်း​ေကာင်း​ ြပန်ဆိုထား​သည်။

မှတ်ချက်။ ။

ြမန်မာသည် လူမျိုး​ေလာ? နိုင်ငံ​ေလာဟူ၍ သံုး​သပ်​ေနြခင်း​ြဖစ်၍ နိုင်ငံြခား​သား​တို့​၏ အ​ေခါ်အ​ေဝါ် သံုး​သပ်မည်မဟုတ်ပါ။ ထို့​ေြကာင့်​ နိုင်ငံြခား​သား​တို့​မှ ​ေခါ်​ေဝါ်​ေသာ ြမိန်ြတိန်၊​ ဗာရ်ဟ်မာ၊​ ဘား​မား​ စ​ေသာအသံထွက်များ​ကို မှတ်ချက်​ေပး​ရန် မရှိပါ။

ပထမ-အဂင်္လိပ် ြမန်မာ အဘိဓာန်ြပုစုသူ မင်း​သား​ြကီး​ကိုယ်​ေတာ်တိုင် အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ ၂ ဘာသာ၌ ကျွမ်း​ကျင်သူြဖစ်ပါသည်။ အကျယ်သိလိုလျှင် ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာအဘိဓာန်ြပုစုသူ မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​ (မင်း​ယု​ေဝ) တွင်ဖတ်ပါ။

အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ တတိယစစ်ပွဲအြပီး​တွင် ြမန်မာတို့​သည် အဂင်္လိပ်ကိုလိုနီဘဝ ကျ​ေရာက်ခဲ့​ြကသည်။ ကိုလိုနီ​ေခတ်တွင် ြမန်မာတို့​အမျိုး​သား​စိတ်ဓာတ်များ​ နိုး​ြကား​လာြပီး​ ၁၉၀၆ ခုနှစ် တွင် ဝိုင်အမ်ဘီ​ေအ(​ေခါ်) ဗုဒ္ဓဘာသာကလျာဏယုဝအသင်း​ (Young Men Buddhist Association/ YMBA) တည်​ေထာင်ြပီး​ အမျိုး​၊​ ဘာသာ၊​ သာသနာအတွက် ​ေဆာင်ရွက်ခဲ့​ြကသည်။ ထိုအသင်း​သည် ၁၉၂၀ ြပည့်​နှစ်တွင် ြပည်ြမို့​တွင် အဌမ အြကိမ်​ေြမာက် ကွန်ဖရင့်​ကျင်း​ပြပီး​ ဝိုင်အမ်ဘီ​ေအဟူ​ေသာ အမည်အစား​ ဂျီစီဘီ​ေအ (General Council of Burmese Association/ GCBA) ြမန်မာအသင်း​ချုပ်ြကီး​ဟု အမည်​ေြပာင်း​လဲ ခဲ့​သည်။

၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် သခင်ဘ​ေသာင်း​ဦး​စီး​သည့်​ တို့​ဗမာအစည်း​ အရံုး​ ​ေပါ်ြပီး​သည့်​ေနာက် ပိ်ုင်း​ မှစြပီး​ “ဗမာြပည်/ ဗမာ” စသည့်​ အသံုး​အနှုန်း​များ​ တွင်ကျယ်လာခဲ့​ြပန်သည်။ ၁ ​ေအာက်တိုဘာ ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ဗမာ့​ထွက်ရပ်ဂိုဏ်း​ကို ဖွဲ့​စည်း​သည်။ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် ဗမာ့​လွတ် လပ်​ေရး​တပ်မ​ေတာ် ဖွဲ့​စည်း​သည်။ ဂျပန်​ေခတ် (၁၉၄၂-၄၅) ခုနှစ်တွင် “ဗမာနိုင်ငံ​ေတာ်၊​ ဗမာအမျိုး​ သား​” အသံုး​အနှုန်း​များ​ တွင်ကျယ်ခဲ့​သည်။

ဂျပန်​ေခတ်တွင် ဗမာနိုင်ငံ​ေတာ်အုပ်ချုပ်​ေရး​၊​ စည်း​မျဉ်း​ များ​ ဥပ​ေဒ​ေရး​ဆွဲသည်၊​၊​

ြဖည့်​စွက်ချက်။ ။

ြမန်မာဟူ​ေသာ အမည်ကိုသာ စာလံုး​ေပါင်း​သတ်ပံု အမျိုး​မျိုး​ြဖင့်​ လွန်ခဲ့​ေသာ နှစ် ​ေပါင်း​ ၉ဝဝခန့်​က အစြပု၍ ​ေကျာက်စာမင်စာတို့​တွင် ​ေတွ့​လာခဲ့​ရ​ေြကာင်း​ သိရှိရသည်။ ဗမာဟူ၍ မရှိ။ ရှင်း​ရှင်း​ဆိုရလျှင် ဗမာ သည် သခင်ဘ​ေသာင်း​ ဦး​စီး​တည်​ေထာင်ခဲ့​ေသာ တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​သမိုင်း​ စာမျက်နှာ ၁၃၃နှင့်​ ၂၁၅တို့​တွင် တို့​ဗမာဟု အဘယ့်​ေြကာင့်​ သံုး​နှုန်း​ရပံု၊​ ဗမာဟူ​ေသာ အသံုး​အနှုန်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ရှင်း​လင်း​ချက်နှင့်​ ဗမာြပည််ဟူ​ေသာ အ​ေခါ်အ​ေဝါ်အ​ေပါ် တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ဝင် သခင်အများ​စု၏ သ​ေဘာထား​ ​ေစတနာကို ​ေဖာ်ြပထား​သည်။

တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​”ဟူရာ၌ တို့​ဗမာြပည်ထဲ၌ရှိ​ေသာ လူမျိုး​အား​လံုး​ကို ကိုယ်စား​ြပုသည့်​ အဓိပ္ပါယ်​ေဖာ်​ေဆာင်ြခင်း​ အထိမ်း​အမှတ်အြဖစ် “တို့​ဗမာ”ဟု ​ေခါ်​ေဝါ်သံုး​နှုန်း​ြခင်း​ ြဖစ်သည်။

ြမန်မာဟူ​ေသာစကား​မှာ ြမန်မာ၊​ မာသည် ဟူ​ေသာ အဓိပါယ်ကို ​ေဆာင် ​ေသာ်လည်း​ နှာသံပါ၍ ​ေဘာင်ကျဉ်း​သည်။ အား​နည်း​သည်။

ရှမ်း​၊​ ကရင်၊​ ချင်း​၊​ ကချင်၊​ မွန်၊​ ရခိုင်၊​ ပ​ေလာင်၊​ ​ေတာင်သူ၊​ ဆလံု၊​ နာဂ၊​ ြမန်မာ စ​ေသာ ဗမာတိုင်း​ရင်း​သား​အား​လံုး​ကို ြခံု၍ ငံုမိ​ေစရန် “ဗမာ”ဟူ​ေသာ စကား​လံုး​ကို ​ေရွး​သည်။

အသံထွက် မာ​ေကျာ ၍ သံုး​စွဲသည်။ တဖန် “ဘ”ကုန်း​နှင့်​ “ဘမာ”ဟု မ​ေရး​ဘဲ “ဗ”လချိုက်နှင့်​ ​ေရး​ြခင်း​မှာလည်း​ “ဘ”သည် ရံဖန်ရံခါ “ဖ”သံထွက်သ ြဖင့်​ စိတ်မချရ​ေသာ​ေြကာင့်​ “ဗ”လချိုက်နှင့်​ “ဗမာ”ဟု ​ေရး​သည်။ (တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​သမိုင်း​၊​ ​ေခတ်သစ်လူငယ်တစုနှင့်​ တို့​ဗမာ ဝါဒအစ၊​ စာ ၁၃၃) (ပံု-၁))

ဗမာ ဆိုသည်မှာ (တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ သမိုင်း​ စာအုပ်မှ)

အစည်း​အရံုး​ြကီး​၏ အမည်ကိုယ်၌က အသင်း​ဝင်များ​၏ အမျိုး​သား​ေရး​ စိတ်ဓာတ်အယူအဆနှင့်​ ရည်ရွယ်ချက်တို့​သည် ြပိုကွဲခဲ့​ေသာ​ေရှး​ရိုး​ အမျိုး​သား​ေရး​ အဖွဲ့​အစည်း​တို့​နှင့်​ ကွဲြပား​ြခား​နား​ေြကာင်း​၊​ ကိုယ်ပိုင်သီး​ြခား​ နိုင်ငံ​ေရး​သတ်မှတ်ချက် ထူ​ေထာင်​ေြကာင်း​ ထင်ရှား​ေပသည်။

အမည်တွင် တို့​ဗမာ နှင့်​ အစည်း​အရံုး​ ဟူ၍ နှစ်ပိုင်း​ပါဝင်ြပီး​ အ​ေခါ်အ​ေဝါ် နှစ်မျိုး​စလံုး​သည် အသစ်တီထွင်ထား​ြခင်း​ ြဖစ်သည်။

တို့​ဗမာဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရတွင် "တို့​" နှင့်​ "ဗမာ" ပါဝင်၏။

"တို့​" ဟူသည် "ငါတို့​" ဟု တိုက်ရိုက်အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ စုစည်း​မှု၊​ စုရံုး​မှုသ​ေဘာဆန်သည်။ သခင်ဘ​ေသာင်း​သည် အြမင်ကျဉ်း​မှုသ​ေဘာကို ​ေချဖျက်ြပီး​ စိတ်ပိုင်း​ဆိုင်ရာ တိုး​တက်​ေစရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အသံုး​ြပုခဲ့​ြခင်း​ ြဖစ်သည်။

"ဗမာ" ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရသည် ြမန်မာတို့​၏ ရံုး​သံုး​၊​ေကျာင်း​သံုး​၊​စာသံုး​၊​ေပသံုး​ ​ေဝါဟာရ (Formal Term) မဟုတ်ခဲ့​ေပ။ တကယ်လည်း​ "ြမန်မာ"ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရကို "ြမန်မာအသင်း​ချုပ်ြကီး​" (ဂျီစီဘီ​ေအ) =General Council of Burmese Associations (GCBA) အမည်တွင် အသံုး​ြပုထား​ြပီး​ ြဖစ်​ေပသည်။ သခင်ဘ​ေသာင်း​တို့​က "ြမန်မာ"ကို အသံ​ေပျာ့​သည်ဟု မြကိုက်။ ထို့​ေြကာင့်​ အသံမာ​ေသာ "ဗမာ" ကို ​ေဝါဟာရအသစ်အြဖစ် တီထွင်သည်။

တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​ဖွဲ့​ြပီး​ မြကာမီ ြမန်မာ့​အလင်း​သတင်း​စာ၏ အယ်ဒီတာ ဦး​စိန်နှင့်​ ဝါရင့်​အမျိုး​သား​ေရး​သမား​များ​က "ဗမာ" ​ေဝါဟာရအသစ်ကို သံုး​ြခင်း​သည် ရိုး​ရာြမန်မာ​ေဝါဟာရကို ဖျက်စီး​ြခင်း​ြဖစ်သည်ဟုဆိုကာ ရှံု့​ချြကသည်။ သူ၏ ြမန်မာ့​အလင်း​သတင်း​စာမှ ြပည်သူများ​အား​ လွဲမှား​ေသာအမည်ရှိ ထိုအဖွဲ့​အစည်း​၌ မပါဝင်ြကရန် ​ေဆာ်ဩ​ေရး​သား​ခဲ့​သည်။

ဝါရင့်​နိုင်ငံ​ေရး​သမား​ြကီး​ ဦး​ဘ​ေဖဦး​စီး​ေသာ သူရိယသတင်း​စာမှလည်း​ တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​သတင်း​များ​ ​ေဖာ်ြပရာတွင် "တို့​ဗမာ" အစား​ "တို့​ြမန်မာ" ဟု (၁၉၃၀ နှစ်လယ်အထိ) ​ေြပာင်း​လဲပံုနှိပ်ခဲသည်။

သို့​ေသာ် သခင်လူငယ်များ​က ၎င်းတို့​ တီထွင်​ေသာ အမည်သစ်ကို မဖျက်သိမ်း​ေချ။ သခင်လူငယ်များ​က အမည်သစ်သည် စိတ်ဓာတ်အင်အား​ကို တတ်ြကွ​ေစသည်ဟု ယံုြကည်ြက၏။ "ဗမာ" ​ေဝါဟာရသည် ြမန်မာလူမျိုး​သာမက မွန်၊​ရခိုင်၊​ရှမ်း​၊​ကရင်၊​ကချင်၊​ချင်း​စ​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ေပါင်း​စံုကို ကိုယ်စား​ြပု​ေြကာင်း​ သတ်မှတ်ြက၏။

ထို့​အြပင် အစည်း​အရံုး​ြကီး​ကို ထူ​ေထာင်သူ သခင်သိန်း​ေမာင်က "ြမန်မာ"ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရသည် ​ေရှး​ရိုး​စဉ်လာ ​ေကျာက်စာ၊​ရာဇဝင်များ​တွင် ​ေရး​သား​ေဖာ်ြပ​ေသာ (လူနည်း​စုတိုင်း​ရင်း​သား​များ​အ​ေပါ် အာဏာလု​ေချမှုန်း​ေသာ) လူများ​စုလူမျိုး​ ကို ရည်ညွှန်း​ေြကာင်း​၊​ လူမျိုး​ေရး​ ခွဲြခား​ဖိနှိပ်မှုသ​ေဘာ​ေဆာင်​ေြကာင်း​၊​ ထို့​ေြကာင့်​ "ဗမာ"ဟူ၍ အစည်း​အရံုး​အမည်ကို ​ေရွး​ချယ်​ေြကာင်း​ ​ေြပာသည်။

 သခင်လူငယ်များ​၏ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်​ဆိုချက်အရ "တို့​ဗမာ" ဟူသည် "တို့​အား​လံုး​ ဗမာ" ဟု တိုက်ရိုက် အဓိပ္ပာယ်​ေဆာင်ြပီး​ "နိုင်ငံတွင်း​ေနထိုင်ြကကုန်​ေသာ ​ေသွး​စည်း​ေသာြပည်သူများ​" ဟု သွယ်ဝိုက်အဓိပ္ပာယ်​ေဆာင်၏။

ထို့​အြပင် "အစည်း​အရံုး​" ဟူ​ေသာအမည်သစ်ကို ​ေရှး​အသံုး​ "အသင်း​၊​အဖွဲ့​"မှ ခွဲထွက်တီထွင်သည်။

"အသင်း​၊​အဖွဲ့​" ​ေဝါဟာရသည် လူအချို့​၊​ အုပ်စုတစုကိုသာ ကိုယ်စား​ြပုသည်။

"အစည်း​အရံုး​" ဟူသည် စုစည်း​မှု၊​ စည်း​ရံုး​မှုဟူ​ေသာ ကျယ်ြပန့်​ေသာသ​ေဘာ​ေဆာင်သည်ဟု ဆို၏။

ထိုမျှမက "အတွင်း​ေရး​မှုး​"၊​ "အမှတ်စဉ်" စ​ေသာ ​ေဝါဟာရအသစ်များ​ကိုလည်း​ တီထွင်ခဲ့​သည်။

ထို့​ေြကာင့်​ တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​အမည်နာမသည် သူတို့​၏ ြပည်သူြပည်သား​ တိုင်း​ရင်း​သား​အား​လံုး​ စည်း​လံုး​ညီညာလို​ေသာ သခင်လူငယ်များ​၏ ​ေစတနာဆန္ဒကို ထင်ဟပ်​ေဖာ်ြပ​ေန​ေပသည်။ ​ေရှး​လူြကီး​များ​၏ ြပိုကွဲခဲ့​ေသာ ယခင် ြမန်မာအသင်း​ချုပ်ြကီး​ (ဂျီစီဘီ​ေအ) အမည်နှင့်​ မတူ၊​ စကား​လံုး​တိုင်း​၊​ေဝါဟာရတိုင်း​ကို ဂရုတစိုက် တီတွင်ကာ အစည်း​အရံုး​အသစ် ထူ​ေထာင်ခဲ့​ြက၏။

ဥပမာ။

တို့​ (စည်း​လံုး​မှု) vs ြပိုကွဲမှု

ဗမာ vs ြမန်မာ

အစည်း​အရံုး​ vs အသင်း​

ထိုကဲ့​သို့​ ​ေဝါဟာရအသစ်များ​ သံုး​စွဲြပီး​ တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​ြကီး​ကို သီး​ြခား​ကိုယ်ပိုင် နိုင်ငံ​ေရး​လက္ခဏာြဖင့်​ ထူ​ေထာင်ခဲ့​သည်။

(ဦး​) ​ေဇာ်စိုး​ဝင်း​ "ြမန်မာအမျိုး​သား​ေရး​လှုပ်ရှား​မှုတွင် တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​ နှင့်​ သခင်များ​ ​ေပါ်ထွန်း​လာြခင်း​စာတမ်း​"

စ​ေနနဂါး​နီ ဂျာနယ်မှ အတွဲ ၂ အမှတ် ၂၄ ၊​ ၁၉၄၀ နိုဝင်ဘာ ၁၆

ဖက်ဆစ်ဂျပန်​ေတာ်လှန်​ေရး​ ြပီး​သည့်​ေနာက် အဂင်္လိပ်တို့​ ြမန်မာနိုင် ငံကို ြပန်လည်သိမ်း​ပိုက်ခဲ့​သည်၊​၊​ ဖဆပလမှ ဦး​ေဆာင်၍ြမန်မာ့​ လွတ်လပ်​ေရး​ရရန် ြကိုး​ပမ်း​ခဲ့​ရာ ၁၉၄ရခုနှစ်တွင် ြပည်​ေထာင်စုြမန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့​စည်း​ပံုအ​ေြခခံဥပ​ေဒ(The Constitution of Union of Burma)​ေရး​ဆွဲနိ်ုင်ခဲ့​သည်။ ၄ ဇန်နဝါရီ ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ြပည်​ေထာင်စုြမန်မာနိ်ုင်ငံ (The Union of Burma) ​ေပါ်ထွန်း​လာခဲ့​သည်။ ထို့​ေနာက် ဖဆပလ​ေခတ်၊​ ​ေတာ်လှန်​ေရး​ေကာင် စီ​ေခတ် စသည့်​ ​ေခတ်များ​ ြဖတ်သန်း​လာြပီး​ေနာက် ၁၉၇၄ခုနှစ်တွင် ြပည်​ေထာင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတနိုင်ငံ (The Constitution of Socialist Republic of the Union of Myanmar)​ေပါ်​ေပါက်လာခဲ့​သည်။ထိုဖွဲ့​စည်း​ပံု အ​ေြခခံဥပ​ေဒအရ ြပည်​ေထာင်စုဆိုရှယ်လစ် သမ္မတြမန်မာနိ်ုင်ငံ (The Socialist Republic of the Union of Myanmar) ​ေပါ်​ေပါက်လာခဲ့​သည်။

၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ြမန်မာနိ်ုင်ငံ၏ အ​ေြခအ​ေနများ​ယိုယွင်း​လာမှု​ေြကာင့်​ ၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ဂဂခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ​ေတာ်ြငိမ်ဝပ်ပိြပား​မှု တည်​ေဆာက်​ေရး​က နိ်ုင်ငံ​ေတာ်တာဝန်ကိုယူခဲ့​သည်။ နိ်ုင်ငံ​ေတာ်ြငိမ်ဝပ်ပိြပား​မှု တည်​ေဆာက်​ေရး​အဖွဲ့​လက်ထက် ၁၈ ဇွန် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ​ေတာ်အစိုး​ရက နိ်ုင်ငံ​ေတာ်သီချင်း​တွင် ပါဝင်​ေသာ “ဗမာ” ဆိုသည့်​ စကား​ရပ်ကို တိုင်း​ရင်း​သား​အား​လံုး​ကို ရည်ညွှန်း​သည့်​ “ြမန်မာ”ဆိုသည့်​ စကား​ရပ်ြဖင့်​ြပင်ဆင်​ေြပာင်း​လဲခဲ့​သည်။ ထို​ေန့​တွင်ပင် နိ်ုင်ငံ​ေတာ်ြငိမ်ဝပ်ပိြပား​မှု တည်​ေဆာက်​ေရး​အဖွဲ့​ ဥပ​ေဒ ၁၆/၈၉ အရ စကား​ရပ်များ​ ​ေြပာင်း​လဲ သတ်မှတ်သည့်​ ဥပ​ေဒကို ထုတ်ြပန်ခဲ့​သည်။ ထိုဥပ​ေဒအရ “Union of Burma” အစား​ “The Union of Myanmar,”Burma (သို့​မဟုတ်) Burman (သို့​မဟုတ်) Burmese အစား​ Myanmar ဆိုသည့်​စကား​ရပ်ကို ထည့််​သွင်း​ရမည့်​ြဖစ်သည်။

ြဖည့်​စွက်ချက်။ ။

ဗမာ သို့​မဟုတ် ြမန်မာ ဟူ​ေသာ အသံုး​အနှုန်း​ အတွက် ြပည်​ေထာင်စု ဆိုရှယ်လစ်သမ္မတ ြမန်မာနိုင်ငံ​ေတာ် ဖွဲ့​စည်း​ပံုအ​ေြခခံ ဥပ​ေဒ နှင့်​ပတ်သက်​ေသာ အဓိပ္ပါယ် ရှင်း​လင်း​ချက်များ​ စာတမ်း​၊​ စာမျက်နှာ ၁၈ ​ေအာက်ဆံုး​ပိုဒ်တွင် ​ေအာက်ပါအတိုင်း​ ရှင်း​လင်း​ထား​ပါ သည်။ြပည်​ေထာင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတြမန်မာနိုင်ငံ​ေတာ်ဟု ​ေခါ်ထား​ြခင်း​မှာ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​စံုတို့​ စု​ေပါင်း​ေနထိုင်သည့်​ ြပည်နယ် နှင့်​ တိုင်း​များ​ ဖွဲ့​စည်း​ထား​ေသာ ြပည်​ေထာင်စုနိုင်ငံြဖစ်​ေြကာင်း​၊​ သမိုင်း​စဉ်တ​ေလျှာက် ​ေြမှာ်မှန်း​ခဲ့​ြကသည့်​ ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကို ြမဲြမံခိုင်မာစွာ တည်​ေဆာက်ကျင့်​သံုး​သွား​မည့်​ နိုင်ငံြဖစ်​ေြကာင်း​၊​ ဘုရင်စံနစ်ြဖင့်​ အုပ်စိုး​ေသာ နိုင်ငံမဟုတ်ဘဲ လုပ်သား​ြပည်သူတို့​ အာဏာပိုင်စိုး​ေသာ နိုင်ငံြဖစ်​ေြကာင်း​နှင့်​ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​များ​ကို သိမ်း​ကျံုး​ေပါင်း​ရံုး​၍ ​ေခါ်ဆိုသည့်​ ြမန်မာဟူ​ေသာ လူမျိုး​များ​ မှီတင်း​ေနထိုင်ရာ နိုင်ငံ​ေတာ်ြဖစ်​ေြကာင်း​ ​ေပါ်လွင်ထင်ရှား​ေစရန် ြဖစ်သည်။

အထက်ပါစာတွင် တို့​ဗမာအစည်း​အရံုး​က “ဗမာ”ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရနှင့်​ ပတ်သက်၍ ရှင်း​လင်း​ေဖာ်ြပသလိုမျိုး​ “ြမန်မာ”ဟူ​ေသာ အ သံုး​အနှုန်း​အ​ေပါ် ​ေသချာကျနစွာ အကျိုး​သင့်​အ​ေြကာင်း​သင့်​ ရှင်း​လင်း​ေဖာ်ြပထား​ြခင်း​ မရှိ​ေချ။ ကျင့်​သံုး​အုပ်ချုပ်မည့်​ပံုစံကို မဆီမ ဆိုင် ​ေဖာ်ြပကာ ဘာ့​ေြကာင့်​ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​များ​ အား​လံုး​ကို ြမန်မာဟု သိမ်း​ကျံုး​ေပါင်း​ရံုး​ေခါ်ဆိုရ​ေြကာင်း​ မရှင်း​ဘဲ ြမန်မာနိုင်ငံဟု ဇွတ်အတင်း​ ​ေခါ်​ေဝါ်လိုက်ြခင်း​ သာြဖစ်​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရှိရမည် ြဖစ်သည်။(တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ သမိုင်း​ စာအုပ်မှ)

အချုပ်အား​ြဖင့်​ဆိုလျှင် ပုဂံ​ေခတ်မှ ကုန်း​ေဘာင်​ေခတ်အထိ ြမန်မာ ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရသည် နိုင်ငံနှင့်​လူမျိုး​ကို ရည်ညွှန်း​သည်။ သို့​ေသာ် ြမန်မာနိုင်ငံသို့​ ခရစ်ယာန်သာသနာြပုများ​နှင့်​ အ​ေနာက် နိုင်ငံသား​များ​ ​ေရာက်ရှိလာရာ ြမန်မာနိ်ုင်ငံကို ​ေခါ်​ေဝါ်သံုး​စွဲရာတွင် ဘာမား​ဟု Burmah ဟုသံုး​ စွဲြပီး​ ြမန်မာလူမျိုး​ကို ဘား​မင်း​ Burman ဟုသံုး​စွဲခဲ့​ြကသည်။ ထို့​ေနာက် ၁၉၃၀ ြပည့်​နှစ်တွင် တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ ​ေပါ်​ေပါက်လာ​ေသာအခါ “ဗမာြပည်” ၊​“ဗမာ” အသံုး​အနှုန်း​များ​ တွင်ကျယ်လာခဲ့​ သည်။ သို့​ေစကာမူ ြမန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်​ေရး​ ရချိန်မှစ၍ နိ်ုင်ငံနှင့်​လူမျိုး​ကို “ြမန်မာ”ဟု တသမတ် တည်း​ သံုး​စွဲခဲ့​သည်။

မှတ်ချက်။ ။

မှန်ကန်ပါသည်။ လူမျိုး​အမည် "ြမန်မာ" ၊​ နိုင်ငံအမည် "ြမန်မာ" ဟု ​ေရး​သား​ချက်မှာ မှန်ကန်ပါသည်။ သို့​ေသာ် ထို့​သို့​ ြပုလုပ်ြခင်း​သည် သင့်​ေတာ်ပါ၏​ေလာ။

ယခင်က “ြမန်မာ”၊​“ဗမာ” မည်သို့​ပင် အသံုး​အနှုန်း​များ​ ရှိ​ေစကာမူ ယ​ေန့​ အချိန်တွင် ပကတိအရှိတရား​များ​နှင့်​ ကိုက်ညီ​ေသာ ြမန်မာ ဟူသည့်​ အသံုး​အနှုန်း​ကို တရား​ ဝင် ​ေြပာင်း​လဲသံုး​စွဲ​ေနြပီ ြဖစ်သည်။ထို့​ေြကာင့်​ နိ်ုင်ငံသူ၊​နိုင်ငံသား​များ​သည် သမိုင်း​ အ​ေထာက်အထား​ခိုင်မာြပီး​ ပကတိအရှိတရား​များ​နှင့်​ ကိုက်ညီ​ေသာ “ြမန်မာနိ်ုင်ငံ” “ြမန်မာြပည်သူ”အြဖစ် ဂုဏ် ယူဝင့်​ြကွား​စွာ တန်ဖိုး​ထား​ သံုး​စွဲရမည် ြဖစ်ပါ​ေြကာင်း​ တင်ြပလိုက်ရပါသည််။

((((ယ​ေန့​ေခတ်ြပည်သူများ​ သိရှိထား​သင့်​ပါသည်.)))

မှတ်ချက်။ ။

နိဂံုး​ချုပ်တွင် ​ေဆာင်း​ပါး​ရှင် ​ေကာက်ချက်ချသည်မှာ " ပကတိအရှိတရား​များ​နှင့်​ ကိုက်ညီ​ေသာ​ေြကာင့်​" ဟူ၍ ြပဆိုထား​ပါသည်။

အရှိတရား​မှန်ပါသည်။ သို့​ေသာ် ြဖစ်သင့်​ေသာ တရား​ မဟုတ်ပါ။

တိုင်း​ရင်း​သား​ေပါင်း​စံုကို ကိုယ်စား​ြပု​ေသာ အမည်သာ ြဖစ်သင့်​ပါသည်။

တို့​ဗမာမူကို မြကိုက်လျှင် တြခား​အမည်သာ ြဖစ်သင့်​ပါတယ်။ လူမျိုး​တမျိုး​အမည်ကို ြပည်​ေထာင်စုအမည်မှည့်​ေခါ်ြခင်း​မှာ မသင့်​ေလျာ်ပါ။

မူရင်း​ေဆာင်း​ပါး​.

Link 1 ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန်-

တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ သမိုင်း​ စာအုပ်

ဗမာ ဆိုသည်မှာ (တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ သမိုင်း​ စာအုပ်မှ)

"ဗမာ" အမည်အ​ေပါ် ြမန်မာ့​အလင်း​ဦး​စိန်နှင့်​ သူရိယသတင်း​စာဦး​ဘ​ေဖမှ အြငင်း​ပွါး​မှု

အာဇာနည် အမျိုး​သား​ေခါင်​ေဆာင်ြကီး​ သခင်ြမ ၏ မိန့်​ခွန်း​များ​

ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာ

ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာ

(​ေမး​) ဆရာြကီး​ခင်ဗျား​၊​ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာကို မည်သည့်​ခုနှစ်တွင် မည်သူက ​ေရး​ထိုး​ခဲ့​ပါသနည်း​။ ပုဂံ​ေခတ်သမိုင်း​ကို တိကျမှန်ကန်စွာ ​ေဖာ်ြပထား​သည်ဟု သိရှိရပါသြဖင့်​ မည်သည့်​အ​ေြကာင်း​အရာများ​ကို ​ေဖာ်ြပထား​ေြကာင်း​ကို ြပည့်​စံုစွာ​ေြဖြကား​ေပး​ပါရန် ပန်ြကား​အပ်ပါသည်။ (ဦး​ေသာင်း​ညွန့်​-စာ​ေရး​ဆရာ နာရီတာ၊​ ြမန်​ေအာင်ြမို့​)

(​ေြဖ)

ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာကို ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ နတ်ရွာစံြပီး​ေနာက် တနှစ်ခန့်​အြကာ၊​ ြမန်မာသက္ကရာဇဖ် ၄၇၅-ခုနှစ်၊​ ခရစ်နှစ် ၁၁၁၃-ခုနှစ်တွင် ရာဇကုမာရ်မင်း​သား​က ​ေရထုး​ခဲ့​သည်။ ထို​ေကျာက်စာကို ပုဂံြမို့​၊​ ြမင်း​ကပါရပ်၊​ ြမ​ေစတီဘုရား​အနီး​တွင် ​ေတွ့​ရ၍ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာ-ဟု လူသိများ​ပါသည်။ ဤ​ေကျာက်စာ၌ မျက်နှာ​ေလး​ဖက်ပါရှိသည်။ မျက်နှာတဖက်စီတွင် ြမန်မာ၊​ မွန်၊​ ပါဠိ၊​ ပျူ တဘာသာစီြဖင့်​ ​ေရး​ထိုး​ထား​ြခင်း​ြဖစ်သည်။

ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာသည် ပုဂံ​ေခတ် ြမန်မစာ​ေပများ​အနက် ထင်ရှား​ေသာ အ​ေစာဆံုး​ြမန်မာ​ေကျာက်စာ ြဖစ်သည်။ ​ေကျာက်စာများ​သည် တိကျမှန်ကန်မှုရှိသြဖင့်​ ​ေကျာက်စာက​ေြပာ​ေသာ သမိုင်း​သည် ပို၍ ယံုြကည်မှုရှိသည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။

ပုဂံ​ေခတ်ဦး​မင်း​များ​အနက် နန်း​တက်သက္ကရာဇ်များ​နှင့်​စပ်လျဉ်း​၍ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာက အမှား​ြပင်​ေပး​သြဖင့်​ သမိုင်း​တန်ဖိုး​ လွန်စွာြကီး​ပါသည်။ ြမန်မာရာဇဝင်များ​တွင် အ​ေနာ်ရထာ၊​ ​ေစာလူး​၊​ ကျန်စစ်သား​နှင့်​ အ​ေလာင်း​စည်သူမင်း​တို့​၏ နန်း​စံနှစ်မျါ်နှင့်​ ပတ်သက်၍ ​ေဖာ်ြပရာ၌ ကွဲလွြချက်ရှိ​ေနသည်။ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာတွင် ပါရှိ​ေသာ အ​ေထာက်အထား​များ​ကို အ​ေြခခံ၍ သမိုင်း​သု​ေတသီတို့​သည် အမှား​ကိ်ု ြပင်​ေပး​နိုင်ခဲ့​သည်။

ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာ၏ အစတွင် ြတိဘုဝနာဒိတျဓမ္မရာဇာဘွဲ့​ခံ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​၏ နန်း​တက်သက္ကရာဇ်နှင့်​စပ်လျဉ်း​၍ "ပုရှာသ္ခင် သာသနာအနှစ် တ​ေထာင့်​ေြခာက်ရာ နှစ်ဆယ့်​ရှစ်နှစ် လွန်​ေလြပီရကား​၊​ ဤအရိမဒ္ဒနပူရမည်​ေသာြပည်၌ ြတိဘုဝနာဒိတျဓမ္မရာဇ် မည်​ေသာမင်း​ြဖစ်၏-"ဟု ဆိုထား​သည်။ ဤသာသနာနှစ် ၁၆၂၈-ခုနှစ်ဟု အတိအကျဆိုသည့်​ ​ေကျာက်စာမှာ ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာသာလျှင်ြဖစ်သည်။ သာသနာနှစ် ၁၆၂၈-ခုနှစ်တွင် အရိမဒ္ဒနပုရမည်​ေသာြပည်တွင် ြတိဘုဝနာဒိတျဘွဲခံ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ နန်း​တက်သည်ကို သိရှိရြခင်း​ြဖင့်​ သမိုင်း​သု​ေတသီတို့​သည် ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ကို ဆက်ခံ​ေသာ အ​ေလာင်း​စည်သူမင်း​ြကီး​၊​ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ထက် အရင်နန်း​စံ​ေသာ အနုရုဒ္ဓ (အ​ေနာ်ရထာ) မင်း​ြကီး​နှင့်​ ​ေစာလူး​မင်း​တို့​၏ နန်း​စံသက္ကရာဇ်တို့​ကိုပါ သိရှိခွင့်​ရလိုက်ပါသည်။

ြမန်မာမင်း​တို့​သည် သာသနာနှစ်ကို ဘီစီ-၅၄၄-မှ စတင်​ေရတွက်ြကသည်။ သာသနာနှစ် ၁၆၂၈-မှ ဘီစီ ၅၄၄-ကိုနုတ်​ေသာ် ခရစ်နှစ် ၁၀၈၄-ကို ရရှိပါသည်။ ခရစ်နှစ် ၁၀၈၄-သည် ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ နန်း​တက်​ေသာ နှစ်ြဖစ်သည်။ ဤခရစ်နှစ်သည် ြမန်မာသက္ကရာဇ် ၄၄၆-နှင့်​လည်း​ ကိုက်ညီ​ေနပါသည်။ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာတွင်ပင် ဆက်လက်​ေဖာ်ြပရာ၌ "ထိုမင်း​ အနှစ် နှစဆယ့်​ရှစ်နှစ် မင်း​မူြပီး​၏။ ​ေသခမူနာသု​ေရှာ်ဝ်နှိုက်တယ်"ဟူ၍ ပါရှိရာ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ နန်း​တက်ခရစ်နှစ် ၁၀၈၄-ကို နန်း​သက် ၂၈-နှစ်​ေပါင်း​ထည့်​ေသာ် ခရစ်နှစ် ၁၁၁၂-သည် ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ န်တ်ရွာစံ​ေသာနှစ် ြဖစ်​ေပသည်။ ထို့​အြပင် ကျန်စစ်သား​ကို ဆက်ခံ​ေသာ အ​ေလာင်း​စည်သူမင်း​၏ နန်း​တက်သက္ကရာဇ်ကို ရရှိ​ေပသည်။

ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာကို အ​ေြခခံ၍ ပုဂံ​ေခတ်ဦး​ မင်း​တို့​၏ နန်း​စံနှဏ်ကို ​ေအာက်ပါအတိုင်း​ ရရှိပါသည်။

၁။ မင်း​-အ​ေနာ်ရထာ။ သာသနာနှစ်-၁၅၈၈။ ခရစ်နှစ်-၁၀၄၄။ ြမန်မာသက္ကရာဇ်-၄၀၆။ နန်း​သက်-၃၃။

၂။ မင်း​-​ေစာလူး​။ သာသနာနှစ်-၁၆၂၁။ ခရစ်နှစ်-၁၀၇၇။ ြမန်မာသက္ကရာဇ်-၄၃၉။ နန်း​သက်-၇။

၃။ မင်း​-ကျန်စစ်သား​။ သာသနာနှစ်-၁၆၂၈။ ခရစ်နှစ်-၁၀၈၄။ ြမန်မာသက္ကရာဇ်-၄၄၆။ နန်း​သက်-၂၈။

၄။ မင်း​-အ​ေလာင်း​စည်သူ။ သာသနာနှစ်-၁၆၅၆။ ခရစ်နှစ်-၁၁၁၂။ ြမန်မာသက္ကရာဇ်-၄၇၄။ နန်း​သက်-၇၅။

(​ေကျာက်စာက​ေြပာ​ေသာ သမိုင်း​ )

ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​၏နန်း​တက်သည့်​ခရစ်နှစ်သည် ၁၀၈၄-ြဖစ်​ေြကာင်း​ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာ၏ ​ေဖာ်ြပချက်ကို ြပည်ြမို့​၊​ ​ေရွှဆံ​ေတာ် မွန်​ေကျာက်စာကလည်း​ ​ေထာက်ခံသည်ကို ​ေတွ့​ရှိရသည်။ ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာသည် ရာဇဝင်များ​တွင် မပါရှိ​ေသး​ေသာ အချက်အလက်များ​ကိုလည်း​ ထည့်​သွင်း​ေဖာ်ြပထား​ သည်ကို ​ေတွ့​ရှိရသည်။ ဥပမာအား​ြဖင့်​-ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​၏ မိဖုရား​များ​အနက် ၎င်းချစ်ခင်ြမတ်နိုး​ေသာ မိဖုရား​မှာ "ြတိ​ေလာကဝဋံသကာ​ေဒဝီ" ြဖစ်​ေြကာင်း​၊​ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​နှင့်​ မိဖုရား​ ြတိ​ေလာကဝဋံသကာ​ေဒဝီ-တို့​မှ ရာဇကုမာရ်-ဟူ​ေသာ သား​ေတာ်တပါး​ ဖွား​ြမင်​ေြကာင်း​၊​ ရာဇကုမာရ်သည် မိဘ​ေကျး​ဇူး​သိတတ်​ေသာ သား​ေတာ်ြဖစ်​ေြကာင်း​ စသည့်​ သမိုင်း​အချက်အလက်များ​ကို ​ေဖာ်ြပထား​သည်။

လူမှု​ေရး​နှင့်​စပ်လျဉ်း​၍ ပုဂံ​ေခတ်တွင် သက်မုလွန်ရွာ၊​ ရပါယ်ရွာ၊​ ဟန်ဗိုင်ရွာစသည့်​ ကျွန်ရွာအမည်များ​ ရှိ​ေြကာင်း​လည်း​ ​ေဖာ်ြပထား​သည်ကို ​ေတွ့​ရှိရသည်။ သာသနာ​ေရး​နှင့်​စပ်လျဉ်း​၍ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ လက်ထက်တွင် ဆရာ​ေတာ်ြကီး​များ​၏ ဘွဲ့​အမည်များ​ကိုလည်း​ ​ေဖာ်ြပထား​သည်။ ယင်း​တို့​မှာ သင်ြကီး​မုဂ္ဂလိပုတ္တတိဿ​ေထရ်၊​ သင်ြကီး​သု​ေမဓပဏ္ဍိတ်၊​ သင်ြကီး​ြဗဟ္မပါလိ၊​ သင်ြကီး​ြဗဟ္မဒိပ်၊​ သင်ြကီး​ေသာန်နှင့်​ သင်ြကီး​သဃင်္​ေသနဝရပဏ္ဍိတ်-ဟူ၍ ​ေတွ့​ရှိရသည်။

ြမန်မာနိုင်ငံသည် အ​ေရှ့​ေတာင်အာရှတွင် ​ေကျာက်စာအ​ေပါများ​ဆံုး​ေသာနိုင်ငံ ြဖစ်သည်။ ​ေကျာက်စာတွင် နိုင်ငံ​ေရး​၊​ စီး​ပွား​ေရး​၊​ လူမှု​ေရး​၊​ သာသနာ​ေရး​ဆိုင်ရာ အ​ေြကာင်း​အရာများ​ကို မှတ်တမ်း​တင်​ေလ့​ ရှိြကပါသည်။ ​ေကျာက်စာပါ အ​ေထာက်အထား​များ​ကို အြခား​မှတ်တမ်း​များ​နှင့်​ တိုက်ဆိုင်စစ်​ေဆး​ရာတွင် တိကျမှန်ကန်မှုရှိသြဖင့်​ ​ေကျာက်စာက​ေြပာ​ေသာ သမိုင်း​သည် ပို၍ယံုြကည်မှုရှိသည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာက ​ေြပာ​ေသာ ပုဂံ​ေခတ်သမိုင်း​သည် တိကျမှန်ကန်မှုရှိသြဖင့်​ ြမန်မာစာ သု​ေတသီများ​ေရာ၊​ သမိုင်း​သု​ေတသီများ​အတွက်ပါ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာသည် အလွန်တန်ဖိုး​ရှိ​ေသာ ​ေကျာက်စာြဖစ်ပါသည်။ ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာကို ရာဇကုမာရ် ​ေကျာက်စာဟုလည်း​ သိရှိ​ေနြကသည်။

ဦး​ြမင့်​ေစာ (သမိုင်း​ပါ​ေမာက္ခ-ပုသိမ်တက္ကသိုလ်)(မဂင်္လာ​ေမာင်မယ် ၂၀၁၀-ခု ဇွန်လ)

==========================================

ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာ

Jun 11, '09 11:55

ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာကို ရာဇကုမာရ်​ေရး​ထိုး​ခဲ့​ေသာ​ေြကာင့်​ ရာဇကုမာရ် ​ေကျာက်စာဟုလည်း​ ​ေခါ်သည် ............

ရာဇကုမာရ် ​ေကျာက်စာတွင်မျက်နှာ​ေလး​ဖက်ပါရှိြပီး​ ပါဠိ၊​ မွန်၊​ ပျူ နှင့်​ ြမန်မာဘာသာ တို့​ြဖင့်​ မှတ်တမ်း​ တင်ထား​ခဲ့​သည်။ ​ေကျာက်စာတိုင်သည် အြမင့်​ ၅၅ " ၊​ အကျယ် ၁၄ " ရှိသည်။ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာ အရ ရာဇကုမာရ် မင်း​သား​သည် ကျန်စစ်သား​မင်း​ နှင့်​ ြကင်ရာ​ေတာ် သမ္ဘူလ ၏ သား​ြဖစ်သည် ဟုသိရသည်။ ကျန်စစ်သား​ မင်း​ြဖစ်​ေသာအခါ သား​အရင်း​ြဖစ်သည့်​ ရာဇကုမာရ်အား​ ထီး​နန်း​အရိုက်အရာမ​ေပး​နိုင်ဘဲ သမီး​ြဖစ်သူ ​ေရွှအိမ်စည် နှင့်​ မွန်ဘုရင် မနုဟာ ၏​ေြမး​ေတာ်သူတို့​မှ ဖွား​ြမင်သည့်​ ​ေြမး​ေတာ် အ​ေလာင်း​စည်သူ အား​နန်း​လျာထား​ြပီး​ြဖစ်သြဖင့်​ ရာဇကုမာရ်အား​ ဓညဝတီ​ေတာင်စဉ် ၇ ခရိုင်အား​ေပး​ြခင်း​ြဖင့်​ နှစ်သိမ့်​ခဲ့​သည်။ ရာဇကုမာရ်ကလည်း​ ဖခင်၏​ေကျး​ဇူး​ကို သိတတ်​ေသာအား​ြဖင့်​ ကျန်စစ်သား​ နာမကျန်း​ြဖစ်ချိန်တွင် မိမိပိုင် ​ေရွှ၊​ ​ေငွ ဥစ္စာများ​ြဖင့်​ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွား​ေတာ်များ​ သွန်း​လုပ်ပူ​ေဇာ်​ေပး​ခဲ့​သည်။ ထိုသို့​ေသာ် ကုသိုလ်အ​ေြကာင်း​ကို ြမ​ေစတီ​ေကျာက်စာအြဖစ် ​ေရး​ထိုး​ခဲ့​ြခင်း​ ြဖစ်သည်။

သက်ဦး​ဆံပိုင်ဘုရင်စနစ်ြဖင့်​ တိုင်း​ြပည်အုပ်ချုပ်​ေသာ အချိန်အခါကကမ္ဘာ့​သမိုင်း​၊​ ြမန်မာ့​သမိုင်း​တွင်ဖခင်အား​သက်ကား​ ထီး​နန်း​အုပ်ချုပ်ခဲ့​ြက​ေသာ သား​များ​ကို​ေတွ့​ရသည်။ ထိုသူများ​နှင့်​မတူဘဲနာမကျန်း​ြဖစ်​ေနသည့်​ ဖခင်အား​ မ​ေသခင် ဘဝကူး​ေကာင်း​ေစရန် မိမိပိုင် ​ေရွှ၊​ ​ေငွှ ပစ္စည်း​ဥစ္စာများ​ြဖင့်​ ဗုဒ္ဓရုပ်ပွား​ေတာ် ြပုလုပ်ပူ​ေဇာ်ြပီး​ ဖခင်အား​ေရစက်ချ အမျှ ​ေဝ​ေစခဲ့​သည်။ ထိုသို့​ေသာ အ​ေြကာင်း​အရာကို မွန်၊​ ပါဠိ၊​ ပျူ နှင့်​ ြမန်မာစာတို့​ြဖင့်​ မှတ်တမ်း​တင်ခဲ့​သည်။ ​ေတွ့​ ရှိရသမျှ ြမန်မာစာ​ေပမှတ်တမ်း​များ​တွင် ရာဇကုမာရ် ​ေကျာက်စာသည် အ​ေစာဆံုး​ြဖစ်သည်။ ​ေကျာက်စာကိုဖတ်ရလွယ်​ေအာင် ယ​ေန့​ေခတ်စကား​များ​ြဖင့်​ ဘာသာြပန်ဆိုထား​သည်။

သီရိ။ န​ေမာဗုဒ္ဒါယသိဒ္ဒံ။ ဘရား​သခင်သာသနာ၊​ အနှစ်တစ်​ေထာင်​ေြခာက်ရာနှစ်ဆယ့်​ရှစ်နှစ် လွန်​ေလြပီး​ေသာအခါ၊​ ဤအရိမဒ္ဒနာပူရ အမည်ရ​ေသာြပည်၌၊​ ကျက်သ​ေရမဂင်္လာအ​ေပါင်း​နှင့်​ ြပည့်​စံုသည့်​ ြတိဘုဝနာဒိတျဓမ္မရာဇာ(ကျန်စစ်သား​၏ဘွဲ့​အမည်) မည်​ေသာ မင်း​ြကီး​စိုး​စံ၏။ ထိုမင်း​၏မိဖုရား​တစ်ပါး​ကား​၊​ ြတိ​ေလာကဝဋံသကာ​ေဒဝီ (သမ္ဘူလမိဖုရား​) အမည်ရှိ၏။ ထိုမိဖုရား​၏ သား​တစ်​ေယာက်မှာ ရာဇကုမာရမည်၏။ ထိုမင်း​ကား​ ကျွန်သံုး​ရွာကို၊​ မိဖုရား​အား​ ​ေပး​၏။ ထိုမိဖုရား​ေသလွန်ခဲ့​ေသာအခါ၊​ မိဖုရား​၏သား​၊​ ရာဇကုမာရအား​၊​ မင်း​ြကီး​က ​ေပး​အပ်ခဲ့​၏။

ထိုမင်း​သည် နှစ်​ေပါင်း​ နှစ်ဆယ့်​ရှစ်နှစ် မင်း​ြပုခဲ့​ြပီး​ေနာက်၊​ မကျန်း​မမာ ဖျား​နာ၍ နတ်ရွာစံကာနီး​ ​ေသာအခါ ထိုရာဇကုမာရအမည်ရှိ​ေသာ သား​သည်၊​ မိမိအား​ေမွး​ေကျွး​ ြပုစု​ေစာင့်​ေရှာက်ခဲ့​ေသာ ဖခမည်း​ေတာ်မင်း​ြကီး​၏ ဂုဏ်​ေကျး​ဇူး​ကို ​ေအာက်​ေမ့​သတိရ၍ ​ေရွှသား​အစစ်ြဖင့်​ြပီး​ေသာ ဗုဒ္ဒရုပ်ပွား​ ​ေတာ်ကို ထုလုပ်ြပီး​ေနာက်၊​ မင်း​ြကီး​၏ထံပါး​သို့​ဝင်ြပီး​၊​ ဆက်သ​ေသာအခါ၊​ ဤသို့​ေလျှာက်ထား​၏။ '' ဤ​ေရွှဘုရား​ကား​ မင်း​ြကီး​အဖို့​ သား​ေတာ်ြပုလုပ်ပါသည်။ သား​ေတာ်အား​၊​ ဖခမည်း​ေတာ်မင်း​ြကီး​ ​ေပး​အပ်ထား​ခဲ့​ေသာ၊​ ကျွန်သံုး​ရွာကို ဤ​ေရွှဘုရား​အား​၊​ သား​ေတာ်လှူဒါန်း​ပါသည်။

'' ထိုအခါ ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​သည် နှစ်လိုရွှင်လန်း​ ဝမ်း​ေြမာက်၍ ​ေကာင်း​ေလစွ၊​ေကာင်း​ေလး​စွဟု သာဓု​ေခါ်​ေတာ်မူ၏။ ထို့​ေနာက် သံဃာ​ေတာ်၊​ ဆရာ​ေတာ်ြကီး​များ​ြဖစ်ြက​ေသာ ရှင်အရဟံမဟာ​ေထရ် ​ေမာဂ္ဂလိပုတ္တတိဿ​ေထရ်၊​ သု​ေမဓပဏိတ​ေထရ်၊​ ြဗဟ္မပါလ​ေထရ်၊​ ြဗဟ္မ​ေဒဝ​ေထရ်၊​ ​ေသာန​ေထရ်၊​ သဃင်္​ေသနဝရပဏိတ​ေထရ် တို့​၏​ေရှ့​ေမှာက်တွင် ကျန်စစ်သား​မင်း​ြကီး​ ​ေရစက်ချ အမျှ​ေပး​ေဝ၏။

​ေနာင်အခါတွင် ရာဇကုမာရမင်း​သား​သည် ​ေရွှဘုရား​ဆင်း​တု​ေတာ်ကို၊​ ထာပနာ၍၊​ ​ေရွှအထွတ်ြဖင့်​ ဂူဘုရား​တည်ြပီး​ေနာက်၊​ သက်မုနလွန်တစ်ရွာ၊​ ရပါယ်တစ်ရွာ၊​ ​ေဟန်ဗိုင်တစ်ရွာ ထိုကျွန်သံုး​ရွာနှင့်​ ရွာသား​များ​ကို ဂူဘုရား​အား​ လှူဒါန်း​ြပီး​၊​ ​ေရစက်သွန်း​ချစဉ်၊​ ဤသို့​ ဆု​ေတာင်း​မိန့်​ဆိုခဲ့​၏။ ဤငါ့​ေကာင်း​မှုကား​၊​ သဗ္ဗညုတ ဉာဏ်ပညာရအံ့​ေသာအ​ေြကာင်း​ ြဖစ်ပါ​ေစသတည်း​။ ငါမရှိ​ေတာ့​ေသာ ​ေနာင်အခါတွင်၊​ ငါ့​သား​သည်လည်း​ေကာင်း​၊​ ငါ့​ေြမး​သည်လည်း​ေကာင်း​၊​ သူတထူး​သည်လည်း​ေကာင်း​၊​ ငါလှူခဲ့​ေသာ ကျွန်တို့​အား​၊​ နှိပ်စက်ြပုမူခဲ့​လျှင်၊​ အရိ​ေမတ္တယျ ဘုရား​သခင်ပွင့်​ေသာအခါ ဘုရား​ြမတ်စွာအား​ မဖူး​ေြမာ်ြကရပါ​ေစသတည်း​။

" ငါတို့​ ြမန်မာစာ​ေပဟာ ​ေကျး​ဇူး​သိြခင်း​တရား​နဲ့​ စတင်ခဲ့​တာ " ဆရာြကီး​ဦး​ေဖ​ေမာင်တင်

Source:http://myanmarclassic.multiply.com/journal?&show_interstitial=1&u=%2Fjournal

“ြမန်မာ” ​ေဝါဟာရ သမိုင်း​ေြကာင်း​ ​ေရှး​ရာဇဝင်သမိုင်း​၊​စာ​ေပမှ ြမန်မာလူမျိုး​၊​ ြမန်မာြပည် အသံုး​အနှုန်း​များ​ကို အကျယ်ဖတ်ရှုနိုင်ရန် ဤမှာ တတ်နိုင်သမျှ စုစည်း​ေပး​ထား​ပါသည်။

ြမ​ေစတီ ​ေကျာက်စာ

လူမျိုး​တစ်ရာ့​တပါး​စာရင်း​

ဦး​ကုလား​ မဟာရာဇဝင်

မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​၏ ပထမ အဂင်္လိပ်-ြမန်မာ အဘိဓာန်

​ေယာအတွင်း​ဝန် ဦး​ဖိုး​လှိုင်၏ ရာဇဓမ္မသဂင်္ဟကျမ်း​

​ေခတ်မှီ ြမန်မာရာဇဝင်အကျဉ်း​ -အမျိုး​သား​ပညာဝန် ဦး​ဖိုး​ကျား​

ရခိုင်ရာဇဝင်သစ်ကျမ်း​

လွတ်လပ်​ေရး​ ​ေြကညာစာတမ်း​

ြမန်မာ့​စွယ်စံုကျမ်း​

​ေဒါက်တာနိုင်ပန်း​လှ၏ ရာဇာဓိရာဇ် အ​ေရး​ေတာ်ပံုကျမ်း​

တွင်း​သင်း​ြမန်မာရာဇဝင်သစ်

​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​-အမိန့်​ေတာ်ြပန်တမ်း​များ​၊​ဒုတိယတွဲ

ြမန်မာအစ (ဦး​ဖိုး​လတ်)